Ngày 17/12, TAND TP HCM tiếp tục xét hỏi cựu bộ trưởng Giao thông Vận tải (GTVT) Đinh La Thăng về các cáo buộc sai phạm trong quá trình bán quyền thu phí cao tốc Trung Lương, dẫn đến việc Đinh Ngọc Hệ (tức Út "Trọc", 49 tuổi, nguyên phó giám đốc Tổng Công ty Thái Sơn, Bộ Quốc phòng) chiếm đoạt 725 tỷ đồng của nhà nước.
Tham gia thẩm vấn, luật sư Trương Trọng Nghĩa (bào chữa cho ông Thăng) đề cập cáo trạng quy buộc thân chủ phải chịu trách nhiệm chính về đề án bán quyền thu phí cao tốc Trung Lương. Cựu bộ trưởng GTVT giọng to, rõ ràng: "Tôi đã nói đi nói lại rồi. Tôi không có trách nhiệm hình sự vì dự án đã được phân công cụ thể. Tôi chỉ ký một văn bản trình Thủ tướng, một văn bản trình hội đồng bán đấu giá và một bút phê. Những ai trực tiếp thực hiện thì chịu trách nhiệm. Tôi chỉ chịu trách nhiệm người đứng đầu".
Ông Đinh La Thăng tại tòa. Ảnh: Hữu Khoa.
Theo bị cáo, là người đứng đầu Bộ GTVT ông phải chịu trách nhiệm với những vấn đề xảy ra ở bộ, song chỉ là trách nhiệm về mặt hành chính - chính trị. "Việc quy trách nhiệm cho tôi về mặt hình sự là rất chủ quan và áp đặt. Ví dụ, xảy ra tai nạn giao thông do rất nhiều nguyên nhân như uống rượu bia, sử dụng ma tuý... thì làm sao có thể quy trách nhiệm cho tôi", ông Thăng nói.
Liên quan cáo buộc có hành vi sai phạm - tạo tiền đề cho Đinh Ngọc Hệ chiếm đoạt tiền, ông Thăng gay gắt: "Tôi hoàn toàn không thừa nhận nội dung này. Cáo trạng nêu không có căn cứ, không phù hợp, quy kết, quy chụp tôi. Hồ sơ của toà án, lời khai của bị cáo trước toà cho thấy tôi không tác động bất kỳ cá nhân nào trong quá trình triển khai thực hiện dự án".
Trước đó, trong phiên xử chiều hôm qua, luật sư Hoàng Văn Hướng đặt các câu hỏi với thân chủ Đinh La Thăng về việc ký văn bản gửi Thủ tướng cho tiếp nhận lại quyền thu phí từ BIDV – BEDC. Đây là doanh nghiệp do Ngân hàng BIBV và các nhà đầu tư thành lập, được Thủ tướng chỉ đạo mua quyền thu phí nhưng họ xin rút vì khó duy động vốn.
Cựu bộ trưởng GTVT nói: "Lúc đó tôi vừa về Bộ được 3 tháng, đang họp Quốc hội thì anh em trình văn bản, hỏi thì anh em nói dự án này Thủ tướng giao bán quyền thu phí nhưng rất lâu rồi không bán được, hiện họ làm công văn xin trả lại".
Ông Thăng giải thích thêm, trách nhiệm của Bộ GTVT là phát triển hạ tầng giao thông cả nước, đặc biệt là khu vực Đồng bằng sông Cửu Long, song chỉ đầu tư được 54 km đường cao tốc là quá ít nên "thấy rất có lỗi với đồng bào ở đây". "Dự án này được đầu tư từ TP HCM về đến Trung Lương - Mỹ Thuận - Cần Thơ. Do đó, anh em chuẩn bị cho tôi báo cáo Thủ tướng là đồng ý tiếp nhận lại dự án này để tiếp tục đầu tư hoàn thành dự án chứ không có động cơ nào khác", ông Thăng nêu quan điểm.
Đại diện VKS thẩm vấn các bị cáo. Ảnh: Hữu Khoa.
Trả lời đại diện VKS về cáo buộc tháng 2/2012 chỉ đạo Dương Tuấn Minh (Tổng giám đốc Công ty Cửu Long) "tạo điều kiện" cho công ty của Hệ mua được quyền thu phí, ông Thăng khẳng định thời điểm đó không biết đã được Thủ tướng chấp thuận cho Bộ GTVT (Văn bản 217) thực hiện đề án bán quyền thu phí, thì không thể can thiệp.
VKS đặt câu hỏi: "Là bộ trưởng khi phát công văn trình Thủ tướng thì khi có công văn gửi ngược lại bị cáo phải người tiếp nhận đầu tiên chứ?".
Ông Thăng gay gắt: "Tôi xin lỗi đó là suy nghĩ của anh, còn hoạt động của Bộ GTVT hay bộ khác làm sao anh biết. Nếu văn bản nào tôi cũng phải biết và chịu trách nhiệm pháp luật thì tất cả cấp trưởng ở đất nước này đều đi theo tôi hết".
Để làm rõ vấn đề liên quan đến Đinh Ngọc Hệ, đại diện VKS hỏi cựu bộ trưởng về 22 cuộc gọi và cho rằng "gọi như vậy là nhiều". Ông Thăng tiếp tục nói lớn: "Thế nào gọi là nhiều, thế nào gọi là ít, có người tôi gọi hàng trăm cuộc". Đồng thời, một lần nữa bị cáo khẳng định không có quan hệ với Đinh Ngọc Hệ.
Cáo trạng xác định, ông Thăng ký quyết định thành lập Hội đồng bán đấu giá quyền thu phí và Tổ thường trực giúp việc, giao thứ trưởng Nguyễn Hồng Trường làm Chủ tịch. Toàn bộ hoạt động xây dựng hoàn thiện đề án và kết quả bán đấu giá được ông Trường báo cáo Bộ trưởng. Thông qua các tài liệu này, ông Thăng biết việc bán đấu giá không thực hiện đúng quy định của pháp luật, để cho Công ty Yên Khánh trúng thầu theo ý định ban đầu của mình.
Năm 2018, ông Thăng bị phạt 30 năm tù trong hai vụ án xảy ra tại Tổng Công ty cổ phần Xây lắp Dầu khí Việt Nam, Tập đoàn Dầu khí Việt Nam và Ngân hàng TMCP Đại Dương. Hồi đầu năm, ông tiếp tục bị đề nghị truy tố trong vụ án chỉ định nhà thầu thực hiện dự án Ethanol Phú Thọ, gây thiệt hại hơn 600 tỷ đồng.
Dương Trang