Chiều 15/12, TAND TP HCM tiếp tục phiên xử Đinh Ngọc Hệ (tức Út "Trọc", 49 tuổi, nguyên phó giám đốc Tổng Công ty Thái Sơn, Bộ Quốc phòng); cựu bộ trưởng Giao thông Vận tải (GTVT) Đinh La Thăng và các bị cáo về sai phạm khi bán quyền thu phí cao tốc Trung Lương, "ăn chặn" 725 tỷ đồng của nhà nước.
Trong đó, ông Hệ bị cáo buộc đã chỉ đạo cấp dưới làm giả báo cáo tài chính hai Công ty Yên Khánh và Khánh An (do Hệ thành lập, từ lỗ thành lãi) và nhiều tài liệu khác để đủ điều kiện tham gia đấu giá mua quyền thu phí cao tốc.
Được tòa gọi tên, ông Hệ không chờ chủ tọa đặt câu hỏi, xin được trình bày "trong một phút". Cựu thượng tá quân đội cho rằng, cáo trạng truy tố mình không đúng; một số lời khai của các bị cáo Vũ Thị Hoan (cháu gọi Hệ là cậu ruột), Phạm Văn Diệt (Tổng giám đốc điều hành Công ty Yên Khánh, do Hệ thành lập)... cũng không đúng.
"Bị cáo hoàn toàn không nhờ Đinh La Thăng giới thiệu với Dương Tuấn Minh (Tổng giám đốc Công ty Cửu Long - đơn vị quản lý cao tốc, thuộc Bộ GTVT) để đấu giá thu phí cao tốc...", Hệ nói.
Chủ tọa ngắt lời, đề nghị bị cáo trả lời vào các vấn đề HĐXX đặt ra.
Liên quan việc lập hồ sơ mua quyền thu phí cao tốc Trung Lương, Hệ khai, bản thân nói Diệt tìm hiểu công ty Cửu Long để tham gia đấu giá, yêu cầu trả đúng giá Công ty Cửu Long đăng báo là 2.004 tỷ đồng. "Bị cáo không biết Diệt làm hồ sơ giả của Công ty Yên Khánh và Khánh An", Hệ nói. Ông này cũng cho rằng đã giao hết hai công ty này cho Diệt nên không biết "lỗ hay lãi".
Chủ toạ gay gắt: "Bị cáo khai vậy mọi người nghe được không? Mục đích bị cáo thành lập công ty để làm gì mà để người khác quản lý hết, lợi nhuận không biết?".
Cựu thượng tá quân đội nhiều lần đề nghị "cho bị cáo một phút trình bày" nhưng chủ toạ tiếp tục đặt câu hỏi. Hệ thừa nhận, sau khi trúng đấu giá Diệt báo lại nhưng khi Công ty Yên Khánh thu phí bị cáo không chỉ đạo thực hiện hành vi gian dối, mua phần mềm của Công ty Xuân Phi nhằm giấu doanh thu, hay cả việc báo cáo số liệu, thu phí hằng năm...
Trả lời thẩm vấn của HĐXX, bị cáo Dương Tuấn Minh khai Công ty Cửu Long được Bộ GTVT giao lập đề án bán quyền thu phí cao tốc Trung Lương. Tổ thường trực giúp việc cho Hội đồng bán đấu giá quyền thu phí, do bà Dương Thị Trâm Anh đứng đầu, thông báo bán đấu giá cho các đơn vị tiếp cận, nộp hồ sơ... Do đó, khi Công ty Yên Khánh nộp hồ sơ đấu giá Minh không biết. "Ông Đinh La Thăng gọi điện giới thiệu với tôi là có anh Hệ ở Công ty Thái Sơn của Bộ Quốc Phòng muốn tìm hiểu một số công việc liên quan việc mua đấu giá bán quyền thu phí", Minh khai.
Bị cáo thừa nhận biết rõ các quy định về việc bán tài sản Nhà nước nhưng do bị tác động từ ông Đinh La Thăng, biết Đinh Ngọc Hệ có mối quan hệ cá nhân với ông Thăng, cũng nhận được sự chỉ đạo từ thứ trưởng Nguyễn Hồng Trường nên đã thực hiện thủ tục pháp lý để bán đấu giá quyền thu phí cao tốc Trung Lương.
Ngày mai tòa tiếp tục làm việc.
Trong cáo trạng, Hệ bị cho là nhờ ông Đinh La Thăng gọi điện cho Dương Tuấn Minh đề nghị sắp xếp thời gian cho mình làm việc. Hai ngày sau, Hệ gọi Minh, xưng là "Út ở Công ty Thái Sơn" đã được Bộ trưởng giới thiệu. Minh hẹn một tuần sau sẽ sắp xếp làm việc. Tuy nhiên, ông Thăng tiếp tục gọi Minh, yêu cầu bố trí lịch làm việc cụ thể rồi chuyển điện thoại cho Hệ trực tiếp nói chuyện.
Đinh Ngọc Hệ biết rõ quy định tham gia đấu giá quyền thu phí cao tốc là doanh nghiệp phải có tài chính lành mạnh, kinh doanh hai năm liên tiếp không lỗ... trong khi Công ty Yên Khánh và Khánh An của Hệ năm 2011-2012 kinh doanh thua lỗ, không có năng lực tài chính để thanh toán tiền trúng đấu giá. Theo đó, Hệ và Diệt hai lần đến phòng Minh đề nghị hỗ trợ Công ty Yên Khánh.
Cơ quan điều tra xác định, quá trình thu phí cao tốc TP HCM - Trung Lương, ông Hệ cũng chỉ đạo cấp dưới thực hiện nhiều hành vi gian dối để che giấu doanh thu, chiếm đoạt hơn 725 tỷ đồng của nhà nước.
Năm 2014, Công ty Yên Khánh chỉ sử dụng phần mềm của Bộ GTVT cài đặt sẵn và cho nhân viên nhặt vé do các tài xế qua trạm vứt lại, để tập hợp xóa số seri, in lại vé mới có cùng số seri với các vé nhặt được. Việc này được làm thủ công.
Đến năm 2015, sau khi được báo cáo số liệu thu phí thực tế lớn hơn nhiều, việc giảm doanh thu bằng phương pháp nhặt vé thủ công không hiệu quả, Hệ chỉ đạo mua phần mềm của Công ty Xuân Phi để thay thế phần mềm của Bộ GTVT tại 4 trạm trên tuyến cao tốc, nhằm che giấu doanh thu, chiếm đoạt tiền thu phí. Đồng thời, sau khi hết thời hạn thu phí 5 năm, Công ty Yên Khánh báo cáo việc thu phí thua lỗ để tiếp tục xin gia hạn thu phí và số tiền phải nộp để mua quyền thu phí thấp hơn giá đã mua.
Kết quả điều tra xác định, doanh thu thực tế từ năm 2014 đến 2018 tại 4 trạm cao tốc là hơn 3.266 tỷ đồng, song bị Hệ và đồng phạm điều chỉnh còn hơn 2.541 tỷ, chiếm đoạt số tiền chênh lệch.
Dương Trang