Một thế kỷ trước khủng hoảng Covid-19, đại dịch cúm Tây Ban Nha năm 1918 là một "cỗ máy giết chóc", cướp đi sinh mạng hơn 675.000 người Mỹ và 50 triệu người trên khắp thế giới. Chicago, giống như các thành phố khác, rất cần y tá chăm sóc cho người bệnh tại nhà.
Bệnh nhân cúm Tây Ban Nha được điều trị tại bệnh viện ở Washington năm 1918. Ảnh: Library of Congress.
Julia Lyons, 23 tuổi, nắm bắt cơ hội đó. Cô tính toán rằng không ai có thời gian kiểm tra bằng cấp, chứng chỉ của mình, nên đã đăng ký làm y tá tại gia chuyên điều trị cúm bằng nhiều tên gọi khác nhau, khiến cô được đặt biệt danh "Julia lừa lọc".
Cuối năm 1918, tờ Chicago Tribune mô tả Julia là "người phụ nữ sở hữu những viên kim cương và bộ lông thú, tay đeo đầy đá quý. Với nụ cười tươi trên đôi môi hồng và hàm răng trắng sứ, cô ta dễ dàng lừa phỉnh nhiều người".
"Trong khi bệnh nhân cúm giành giật sự sống, Julia khoác lên mình bộ đồng phục y tá và 'cướp bóc' nhà họ", tờ Chicago Tribune viết. Julia mua cho bệnh nhân một bình oxy trị giá 5 USD nhưng nói khống giá lên 63 USD, tương đương 1.077 USD theo thời giá ngày nay. Sau một thời gian "chữa trị" ngắn, Julia biến mất, cuỗm đi hai chiếc nhẫn, hai chiếc áo và một cái khuy cài áo của bệnh nhân.
Đôi khi cô ta kết hợp với một đồng phạm là kẻ buôn ma túy. Ông ta giả vờ là bác sĩ và kê đơn thuốc. Gia đình bệnh nhân phải trả 25 USD cho thứ chỉ đáng giá 10 cent.
Julia không quan tâm đến sống chết của bệnh nhân. Khi Eddie Rogan, 9 tuổi, nhờ cô cứu anh trai George, Julia nói rằng: "Hãy để cậu ấy mê sảng, cậu ấy quen thế rồi". George cuối cùng không qua khỏi.
Khi một người đàn ông lớn tuổi nghi ngờ chuyên môn của cô ta, Julia khéo léo thuyết phục. "Bác không nhớ cháu sao? Khi còn bé, cháu thường đi nhờ xe của bác", cô nói. Ông không thể nhớ rõ liệu lời của cô có đúng sự thật hay không, nhưng câu nói đó đã xóa tan đi nghi ngờ và ông phải trả tiền với giá cắt cổ.
Khi cảnh sát đến, người đàn ông kinh hoàng khi biết cô y tá xinh đẹp, luôn tươi cười này là kẻ lừa đảo tinh vi. Ông nói cảnh sát rằng ông "đã quen cô 20 năm. Khi còn nhỏ, cô ấy từng đi nhờ xe tôi".
Đêm đó, Julia biến mất, cuỗm đi một chiếc đồng hồ đeo tay, tiền và một số thứ khác. Ngày hôm sau, người đàn ông nói với thám tử: "Trời ơi, tôi đã nhầm rồi".
Cảnh sát lần được dấu vết của Julia thông qua một người bạn có tên Eva Jacobs, cũng là một kẻ lừa đảo. Cảnh sát nghe lén điện thoại và biết được rằng Lyons chuẩn bị kết hôn với Charlie, chủ một nhà hàng trên Đại lộ West Madison. Trước khi họ thề nguyện, Julia bị còng tay.
"Anh quen cô gái này bao lâu rồi?", một thám tử hỏi Charlie.
"10 ngày!" Charlie nói. "Chỉ thế thôi, tôi cứ tưởng là tôi hiểu cô ấy".
Ngày hôm sau, tại đồn cảnh sát, Julia đối mặt với góa phụ của một bệnh nhân cũ. "Cô đã giết chồng tôi! Không có hình phạt nào là quá nặng đối với cô", người phụ nữ nói. Julia bị buộc tội ăn cắp, lừa đảo và kiếm tiền bằng cách gian dối.
Hôm sau, viên cảnh sát John Hickey tình nguyện đưa Julia từ nhà tù quận ra tòa. Một thám tử trong vụ án khuyên Hickey: "Phải thật cảnh giác. Cô ta rất láu cá. Phải quản lý cô ta thật chặt chẽ".
"Ôi dào, cô ta không trốn được đâu", Hickey nói.
Thay vì đưa Julia đến tòa án bằng xe tuần tra, Hickey đưa cô lên một chiếc xe bình thường. Tại tòa, khoảng 50 nạn nhân làm chứng chống lại cô. Số tiền Lyons cần nộp để được tại ngoại là 13.000 USD, tương đương hơn 190.000 USD theo thời giá ngày nay.
Hickey đưa Julia trở lại nhà tù. Một tiếng rưỡi sau, anh này cho gọi về cho đồn cảnh sát, nói với họ rằng Julia đã nhảy ra từ một chiếc xe hơi đang chạy và vào một chiếc ôtô đang chờ sẵn. Dựa trên vị trí được báo cáo, một quan chức suy đoán Hickey và Lyons đã đến quán rượu.
Hickey sau đó thay đổi câu chuyện, nói rằng Julia muốn đến ngân hàng để rút tiền. "Tôi vừa quay đi một giây thì Julia đã biến mất", anh nói. Đêm đó, Hickey bị bỏ tù vì nghi ngờ nhận hối lộ.
Sau khi trốn thoát, Julia nhanh chóng "ngựa quen đường cũ". Tháng 3/1919, cảnh sát lần ra dấu vết của cô qua danh sách đăng ký y tá. Họ tìm đến một ngôi nhà trên đại lộ Fullerton. Khi Julia mở cửa, cảnh sát ngay lập tức tóm cô.
Ngoài các cáo buộc trước đây, Julia còn đối mặt với cáo buộc mới là vi phạm chế độ một vợ một chồng. Cuộc hôn nhân của cô với Charlie vẫn còn trên giấy tờ, nhưng cô đã làm đám cưới với một người lính trẻ.
"Tôi gặp anh ấy khi đang ngồi trong một quán ăn ở miền nam", Julia nói. "Thật là lãng mạn. Chúng tôi chỉ quen nhau 4 ngày trước khi tôi trở thành cô dâu. Chúng tôi đi nghỉ ở trang trại trong tuần trăng mật".
Tháng 4/1919, Julia hầu tòa. Cô nói rằng mình là nạn nhân của một băng trộm đã ép buộc cô thực hiện hành vi trái với ý muốn. Cô thậm chí ngất xỉu trước tòa để thể hiện sự đau khổ của mình.
Bồi thẩm đoàn không tin những lời đó. Trước khi tòa tuyên án, Julia nói rằng mình bị điên, nhưng các bác sĩ làm chứng rằng thần kinh của cô bình thường. Vào tháng 8/1919, Julia cởi xuống bộ đồng phục y tá để mặc lên đồng phục tù nhân, sau khi lĩnh bản án 1-10 năm tù trong trại giam vì phạm tội nghiêm trọng.
Phương Vũ (Theo Washington Post, MF)