Chỉ vài ngày sau khi Thế vận hội Tokyo kết thúc, Nhật Bản dường như hứng chịu "thảm họa" Covid-19. Ngày 13/8, Tokyo, thành phố đăng cai sự kiện, báo cáo mức kỷ lục 5.773 ca nhiễm mới, chủ yếu do chủng Delta. Cả nước ghi nhận hơn 25.000 ca mắc mới một ngày.
Ca nhiễm tăng vọt càng làm tăng thêm phẫn nộ của một bộ phận công chúng vốn phản đối Olympic. Bệnh viện rơi vào tình trạng quá tải, thiếu giường bệnh, khiến hàng nghìn người có kết quả dương tính với nCoV phải tự điều trị tại nhà.
Thủ tướng Nhật lúc đó là Yoshihide Suga tuyên bố không tranh cử, trong bối cảnh tỷ lệ ủng hộ thấp và vấp nhiều chỉ trích về cách ứng phó đại dịch. Tình trạng khẩn cấp được ban bố ở thủ đô và các khu vực khác trong gần 6 tháng phải tiếp tục gia hạn.
Tuy nhiên, hai tháng sau, mọi thứ đã thay đổi.
Những cửa hàng ăn đông đúc khách hàng ở Tokyo tuần trước. Ảnh: AFP.
Tuần này, ca nhiễm mới tiếp tục giảm mạnh ở Tokyo và trên khắp Nhật Bản sau gần hai tuần dỡ bỏ các biện pháp khẩn cấp cuối cùng. Số ca nhiễm mới ở Nhật Bản thậm chí giảm xuống mức thấp nhất trong hơn một năm, khiến nhiều người lạc quan rằng điều tồi tệ nhất có thể đã qua đối với nền kinh tế lớn thứ ba thế giới.
Ngày 11/10, Tokyo báo cáo 49 ca nhiễm, mức thấp nhất kể từ tháng 6 năm ngoái, trong khi cả nước chỉ ghi nhận 369 ca. Số ca nhiễm trung bình 7 ngày ở Tokyo tuần này cũng giảm xuống còn 65,6, giảm hơn 50% so với tuần trước.
Các chuyên gia nhận định xu hướng Covid-19 "đảo chiều" ở Nhật Bản không phải do một yếu tố đơn lẻ nào, nhưng nhiều người nhất trí rằng thành công của chiến dịch tiêm chủng đã góp phần lớn vào chiến thắng bất ngờ của Nhật Bản trước Covid-19.
Dù có khởi đầu chậm chạp đáng thất vọng, Nhật Bản đã biến tiêm chủng vaccine Covid-19 thành chiến dịch y tế công cộng ấn tượng. Quốc gia Đông Á đã tiêm vaccine cho gần 70% trong số 126 triệu dân.
Chính phủ cho biết vaccine sẽ được cung cấp cho tất cả những người muốn tiêm vào tháng 11, trong khi tân Thủ tướng Fumio Kishida tuần này thông báo kế hoạch tiêm tăng cường sẽ bắt đầu từ tháng 12 với nhóm nhân viên y tế và người lớn tuổi.
Các chuyên gia cho rằng một yếu tố khác là việc đeo khẩu trang phổ biến, thói quen từ lâu của người dân Nhật Bản. Khi các quốc gia khác nới dần quy định đeo khẩu trang trong nhà và các địa điểm khác, hầu hết người Nhật vẫn không có ý định bỏ khẩu trang.
Nhiều người cho rằng đợt bùng phát hồi mùa hè bắt nguồn từ việc nhiều người đã thoải mái tụ tập theo nhóm trong những dịp nghỉ lễ, ngay cả khi họ không được phép tới một số địa điểm.
"Trong những ngày nghỉ, chúng tôi gặp những người đã lâu không gặp và có nhiều cơ hội để ngồi ăn uống với nhau", Hiroshi Nishiura, chuyên gia mô hình bệnh truyền nhiễm tại Đại học Kyoto, nói.
Nhưng Kenji Shibuya, cựu giám đốc Viện Sức khỏe Dân số tại Đại học King London, hoài nghi về nguyên nhân này. Ông cho rằng đợt bùng phát có thể chủ yếu do tính chất theo mùa của dịch và một số đặc điểm của virus chưa được khám phá.
Dù nguyên nhân bùng phát là gì, hiện tại, nhiều người ở Nhật Bản cảm thấy lạc quan và tin rằng rằng cuộc sống bình thường đang trở lại. Quán bar và nhà hàng đã hoạt động trở lại, dù vẫn được khuyến nghị đóng cửa sớm cho đến hết tháng. Các ga tàu lại đông đúc hành khách và nhiều công ty đã dừng hình thức làm việc tại nhà. Việc đi lại giữa các tỉnh trở nên dễ dàng hơn.
Nhiều cuộc khảo sát gần đây cho thấy người dân Nhật Bản kỳ vọng Thủ tướng Kishida ưu tiên cho y tế công cộng, gồm việc phê duyệt các loại thuốc kháng virus và tăng cường khả năng ứng phó với dịch bệnh của hệ thống y tế.
Tuy nhiên, nhiều chuyên gia nói không nên vội vã cho rằng mối nguy hiểm đã kết thúc, đồng thời cảnh báo số ca nhiễm có thể tăng trở lại khi mùa đông đang đến gần và mọi người tụ tập nhiều trong mùa tiệc tùng cuối năm.
"Tình trạng khẩn cấp kết thúc không có nghĩa chúng ta được tự do 100%", Shigeru Omi, cố vấn y tế trưởng của chính phủ, nói. "Chính phủ muốn gửi thông điệp rõ ràng tới người dân rằng chúng ta chỉ nên nới lỏng cảnh giác dần dần".
Thanh Tâm (Theo Guardian)