Trong một tuyên bố chung sau hội nghị thượng đỉnh trực tuyến giữa Tổng thống Vladimir Putin và Chủ tịch Tập Cận Bình tuần này, hai bên đồng ý tăng cường hợp tác về không gian mạng, Bắc Cực và cơ sở hạ tầng, những vấn đề ngày càng chứng kiến cạnh tranh gay gắt giữa Trung Quốc và Mỹ. Bắc Kinh và Moskva cũng tái khẳng định tầm quan trọng của quan hệ đối tác chiến lược giữa hai nước bằng cách gia hạn hiệp ước hữu nghị 20 năm.
Tuyên bố chung khẳng định Nga và Trung Quốc đồng thuận rằng hai chính phủ sẽ tôn trọng chủ quyền của nhau về kiểm soát mạng.
Hai nước nhất trí "tăng cường hợp tác" về sử dụng Tuyến đường Biển Bắc dài 5.600 km dọc theo bờ biển Bắc Cực của Nga "trên cơ sở cùng có lợi và tôn trọng lợi ích của những nước ven biển".
Màn hình ngoài trời đưa tin hội nghị trực tuyến giữa Chủ tịch Tập Cận Bình và Tổng thống Vladimir Putin ở Bắc Kinh hôm 29/6. Ảnh: Reuters.
Bắc Kinh đưa ra sáng kiến bảo mật dữ liệu vào tháng 9/2020 để chống lại Chương trình Mạng lưới Sạch của chính quyền cựu tổng thống Donald Trump, nhằm hạn chế công ty công nghệ Trung Quốc như Huawei tiếp cận mạng 5G và các lĩnh vực khác ở Mỹ. Sáng kiến của Mỹ có ít nhất 30 quốc gia và vùng lãnh thổ ủng hộ.
Các quan chức và nhà ngoại giao Trung Quốc đã kêu gọi các quốc gia tham gia sáng kiến bảo mật dữ liệu và đã ký thỏa thuận với Liên đoàn các quốc gia Arab vào tháng ba. Việc đạt cam kết với Nga được xem là bước đột phá quan trọng mới nhất.
"Moskva từ lâu đã hợp tác chặt chẽ với Bắc Kinh về các vấn đề quản trị mạng và dữ liệu, nhưng tuyên bố cho thấy mối liên kết đã đạt tới giai đoạn mới", Artyom Lukin, phó giáo sư Đại học Liên bang Viễn đông Nga, nói.
Hai bên nhất trí tăng cường hợp tác đa phương về an ninh thông tin, sẽ "tiếp tục thúc đẩy xây dựng hệ thống toàn cầu dựa trên nguyên tắc ngăn ngừa xung đột trong không gian thông tin và khuyến khích sử dụng công nghệ thông tin một cách hòa bình".
"Không thể loại trừ khả năng Moskva đồng ý ủng hộ sáng kiến của Bắc Kinh về các tiêu chuẩn bảo mật dữ liệu toàn cầu để đổi lại sự công nhận của Trung Quốc trong tuyên bố chung về những quyền đặc biệt của Nga với tư cách nước duyên hải chính ở Bắc Cực", Lukin nói.
Li Lifan, chuyên gia về Nga tại Học viện Khoa học Xã hội Thượng Hải, nói Bắc Kinh và Moskva đã có những bài học giống nhau từ các cuộc cạnh tranh công nghệ với Washington, do đó họ "cần hợp tác trong lĩnh vực kỹ thuật số".
Trung Quốc và Nga cũng hợp tác chặt chẽ trong nhiều lĩnh vực truyền thống như thương mại, năng lượng, quân sự và hàng không vũ trụ để ổn định nền tảng hợp tác, đồng thời khai thác cơ hội trong các lĩnh vực mới như 5G, internet, biến đổi khí hậu hay y tế.
Thanh Tâm (Theo SCMP)