"Nguy cơ xung đột là có thật. Hành động gây hấn của Nga phá hoại nghiêm trọng trật tự an ninh tại châu Âu", Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg cho biết sau cuộc họp với ngoại trưởng các nước thành viên của liên minh ngày 7/1. "Nga chưa ngừng điều động quân đội, họ tăng cường thêm lực lượng với nhiều năng lực hơn".
Stoltenberg đưa ra nhận định trong bối cảnh căng thẳng giữa Nga và NATO leo thang xung quanh nhiều vấn đề. Nga cho rằng NATO không giữ lời hứa không mở rộng liên minh về phía đông.
Nga công bố đề xuất an ninh với NATO gồm 8 điểm, trong đó có yêu cầu liên minh không kết nạp Gruzia và Ukraine, đồng thời không xây dựng căn cứ tại các nước từng thuộc Liên Xô.
Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg trong cuộc họp báo tại Brussels, Bỉ ngày 7/1. Ảnh: AFP.
Đại diện Nga và Mỹ dự kiến gặp nhau tại Geneva, Thụy Sĩ ngày 10/1. Sau cuộc gặp với Mỹ, phía Nga sẽ gặp gỡ tất cả 30 thành viên NATO ngày 12/1. Đây là lần đầu tiên cuộc gặp như vậy được tổ chức kể từ tháng 7/2019.
"NATO sẽ tham gia đối thoại với Nga một cách thiện chí và thực chất, song chúng tôi cũng phải chuẩn bị cho khả năng thất bại về ngoại giao", Stoltenberg nói và cho biết ngoại trưởng các nước thành viên NATO "nhấn mạnh rằng bất cứ hành vi gây hấn nào khác với Ukraine sẽ gây ra hậu quả đáng kể và khiến Nga trả giá đắt".
"Tất cả đồng minh của chúng tôi đã gửi thông điệp rất rõ ràng rằng sẽ không thỏa hiệp về các nguyên tắc cốt lõi, trong đó có quyền tự quyết con đường của mỗi quốc gia", Stoltenberg nói.
Tuy nhiên, nhiều quan chức ngoại giao cho biết có khác biệt giữa các thành viên NATO về cách tiếp cận của liên minh trong cuộc đàm phán với Nga vào tuần tới.
Một số thành viên NATO vẫn nhấn mạnh trọng tâm là buộc Nga dừng gây áp lực lên Ukraine và từ chối các đề xuất của Moskva. Những thành viên NATO khác cho rằng cuộc họp có thể khởi động quá trình đàm phán và tạo cơ hội thảo luận về các vấn đề.
Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen nhấn mạnh châu Âu phải tham gia vào bất cứ giải pháp nào. Trong khi đó, Tổng thư ký Stoltenberg nói rằng "Mỹ khẳng định rất rõ ràng rằng không có thảo luận và quyết định nào về an ninh châu Âu mà không có đại diện châu Âu tham gia đàm phán".
Căng thẳng giữa Nga và phương Tây gần đây leo thang sau khi Mỹ, NATO cáo buộc Nga điều khoảng 70.000-100.000 quân tới sát biên giới với Ukraine, bày tỏ lo ngại nước này có thể phát động một cuộc chiến tổng lực.
Nga bác bỏ cáo buộc và tuyên bố chúng "vô căn cứ", khẳng định mọi động thái quân sự ở biên giới phía tây hoàn toàn vì mục đích phòng thủ. Tổng thống Vladimir Putin ngày 26/12/2021 cho rằng NATO ép Nga tới sát lằn ranh và khiến họ không còn đường lùi, cảnh báo nước này có nhiều phương án đáp trả nếu phương Tây khước từ các đề xuất bảo đảm an ninh.
Nguyễn Tiến (Theo AFP)