Thứ trưởng Quốc phòng Nhật Bản Toshiro Ino cho biết Triều Tiên rạng sáng 9/10 phóng tên lửa đạn đạo từ tàu ngầm xuống vùng biển bên ngoài Vùng Đặc quyền Kinh tế của nước này. Đây là lần thứ 7 Triều Tiên phóng tên lửa đạn đạo trong hai tuần qua. Triều Tiên ngày 4/10 phóng tên lửa qua lãnh thổ Nhật Bản, khiến nước này phải kích hoạt cảnh báo khẩn cấp cho người dân.
Giới quan sát lo ngại loạt vụ phóng tên lửa gần đây là dấu hiệu cho thấy Triều Tiên có thể sớm tiến hành một vụ thử vũ khí lớn, nhằm khẳng định năng lực hạt nhân, tên lửa của nước này.
Năm 2003, Bình Nhưỡng rút khỏi Hiệp ước không phổ biến vũ khí hạt nhân. Hai hội nghị thượng đỉnh năm 2018 và 2019 giữa Chủ tịch Kim Jong-un và tổng thống Mỹ Donald Trump đã không đạt thỏa thuận phi hạt nhân hóa.
Triều Tiên đã phóng tên lửa tầm ngắn hơn trong ba năm qua, nhưng gia tăng mức độ các vụ thử vũ khí trong năm nay. Giới chức Mỹ và Hàn Quốc cho biết Triều Tiên đã hoàn tất công tác chuẩn bị để tiến hành vụ thử vũ khí hạt nhân đầu tiên sau 5 năm.
Người dân xem bản tin về vụ phóng tên lửa của Triều Tiên qua lãnh thổ Nhật Bản ngày 4/10 tại một ga tàu ở Seoul, Hàn Quốc. Ảnh: Reuters.
Quân đội Mỹ tháng 7/2020 cho biết Triều Tiên có khoảng 20-60 quả bom hạt nhân và có thể sản xuất thêm 6 quả bom mỗi năm. Vào tháng 5/2021, Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng liên quân Mỹ Mark Milley nói Bình Nhưỡng sở hữu năng lực hạt nhân "đủ sức gây ra mối đe dọa thực sự cho lục địa Mỹ cũng như đồng minh và đối tác của chúng tôi trên khắp Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương".
Triều Tiên chưa chứng minh được họ có năng lực tấn công Mỹ bằng vũ khí hạt nhân, vốn đòi hỏi phải phát triển một đầu đạn có thể chịu được áp suất và nhiệt lượng rất cao của quá trình hồi quyển.
Triều Tiên đã tiến hành 6 vụ thử hạt nhân, trong đó quả bom gần nhất được kích nổ vào tháng 9/2017 có sức công phá khoảng 100 kiloton, gấp khoảng 5 lần so với quả bom nguyên tử mà Mỹ thả xuống Nagasaki của Nhật Bản năm 1945, theo các nhà nghị sĩ Hàn Quốc.
Tuy nhiên, Triều Tiên không sở hữu oanh tạc cơ chiến lược có khả năng ném bom hạt nhân. Để có thể tung đòn tấn công hạt nhân vào lãnh thổ Mỹ, nước này cần thu nhỏ đầu đạn để gắn lên tên lửa đạn đạo xuyên lục địa (ICBM).
ICBM được thiết kế để bay vào khí quyển của Trái Đất, sau đó hồi quyển và lao xuống mục tiêu với tốc độ hơn 24.000 km/h. Tên lửa có tầm bắn tối thiểu khoảng 5.500 km có thể mang một hoặc nhiều đầu đạn hạt nhân.
Tên lửa Hwasong-15 được Triều Tiên phóng thử vào tháng 11/2017, có khả năng tấn công bất kỳ nơi nào trên lãnh thổ Mỹ, theo đánh giá của Lực lượng Mỹ ở Hàn Quốc.
Các chuyên gia ước tính Hwasong-15 có tầm bắn hơn 13.000 km, có thể chạm tới đất Mỹ chưa đầy 30 phút sau khi phóng. Bình Nhưỡng nằm cách Bờ Tây nước Mỹ hơn 8.000 km.
Tháng 1/2021, Chủ tịch Kim Jong-un vạch mục tiêu tăng tầm bắn của tên lửa lên xấp xỉ 15.000 km. Quân đội Hàn Quốc nhận định ICBM Triều Tiên phóng thử hồi tháng 3 có thể đạt tầm bắn này.
Ông Kim còn muốn phát triển tên lửa có khả năng mang nhiều đầu đạn hạt nhân, nhằm hạn chế năng lực đánh chặn của đối phương. Tháng trước, Triều Tiên thông qua luật mới cho phép tiến hành tấn công hạt nhân phủ đầu, khẳng định nước này sẽ không bao giờ từ bỏ vũ khí hạt nhân.
Triều Tiên sở hữu kho tên lửa đạn đạo đa dạng. Đầu năm 2021, ông Kim đã vạch ra các ưu tiên vũ khí chiến lược hàng đầu của Triều Tiên, gồm tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân, tên lửa siêu vượt âm, ICBM mạnh hơn và vệ tinh do thám.
Phần lớn các cuộc thử nghiệm vũ khí của Triều Tiên những năm gần đây đều nhằm tăng cường sức mạnh cho các tên lửa tầm ngắn, phần lớn trong đó có thể mang đầu đạn hạt nhân, theo các chuyên gia. Bình Nhưỡng tuyên bố thử phóng thành công vũ khí từ tàu ngầm và toa tàu hỏa, cùng với khả năng vận hành tên lửa siêu vượt âm có khả năng né tránh các hệ thống phòng thủ tên lửa của Mỹ và Hàn Quốc.
Nhiều tên lửa tầm ngắn mới được công bố sử dụng nhiên liệu rắn, giúp tăng độ cơ động và rút ngắn thời gian triển khai. Nhưng ICBM hiện nay của Bình Nhưỡng vẫn sử dụng nhiên liệu lỏng, đồng nghĩa nó phải đi kèm một hệ thống xe vận chuyển và nạp nhiên liệu trước khi phóng.
Triều Tiên đã đẩy nhanh quá trình phát triển vũ khí trong suốt hơn một thập kỷ nắm quyền của ông Kim Jong-un. Trong ba năm trước hội nghị thượng đỉnh Mỹ - Triều ở Singapore năm 2018, Bình Nhưỡng đã phóng số tên lửa nhiều hơn tổng ba thập kỷ trước.
Trong số hơn 110 vụ thử hạt nhân và tên lửa của Triều Tiên, hơn 80 vụ được tiến hành kể từ khi ông Kim lên nắm quyền cuối năm 2011, theo Trung tâm Chiến lược và Nghiên cứu Quốc tế ở Washington.
Khí tài trong lễ duyệt binh kỷ niệm 90 năm ngày thành lập quân đội Triều Tiên tại Bình Nhưỡng, ngày 26/4. Ảnh: KCNA.
Washington đã tổ chức các cuộc đàm phán phi hạt nhân hóa với Bình Nhưỡng kể từ thời tổng thống George H.W. Bush và đạt thỏa thuận đóng băng hoạt động sản xuất vũ khí hạt nhân, cho phép thanh tra hoặc tháo dỡ các cơ sở để đổi lấy viện trợ hoặc các nguồn lực khác. Nhưng thỏa thuận đổ vỡ sau khi Triều Tiên từ chối tuân thủ các điều khoản và tiến hành nhiều hoạt động khiêu khích quân sự.
Tổng thống Donald Trump có cách tiếp cận khác, thúc đẩy tiếp xúc song phương với ông Kim Jong-un để đạt được thỏa thuận phi hạt nhân hóa. Tuy nhiên, nỗ lực này không đạt kết quả, khi Mỹ không chấp nhận dỡ bỏ các biện pháp trừng phạt trước khi Triều Tiên có những động thái phi hạt nhân hóa rõ ràng và không thể đảo ngược.
Đàm phán Mỹ - Triều bế tắc kể từ đó. Triều Tiên đã phớt lờ những đề nghị của chính quyền Tổng thống Joe Biden về vũ khí hạt nhân. Trong phát biểu tháng trước, ông Kim cáo buộc Washington tìm cách loại bỏ vũ khí hạt nhân của Bình Nhưỡng để làm tổn hại chính quyền của ông.
"Chúng tôi sẽ không bao giờ tuyên bố từ bỏ vũ khí hạt nhân hay phi hạt nhân hóa, cũng như không chấp nhận bất kỳ đàm phán hay thương lượng nào để đáp ứng các điều kiện của bên kia", ông Kim nói.
Thanh Tâm (Theo WSJ)