"Mỹ nên tiếp tục hỗ trợ Đài Loan phát triển lực lượng phòng vệ đủ năng lực, sẵn sàng và hiện đại để duy trì khả năng phòng thủ và mời Đài Loan tham dự diễn tập Vành đai Thái Bình Dương (RIMPAC) 2022 khi thích hợp", Đạo luật Ủy quyền Quốc phòng (NDAA) năm 2022 của Mỹ, được Tổng thống Joe Biden ký duyệt ngày 27/12, có đoạn.
Diễn tập RIMPAC 2022 dự kiến diễn ra trong mùa hè năm sau với sự tham gia của 40 đơn vị với 25.000 binh sĩ đến từ nhiều quốc gia, vùng lãnh thổ, Hạm đội 3 hải quân Mỹ cho biết. Đây là cuộc diễn tập hải quân có quy mô lớn nhất trên thế giới hiện nay.
Tuy nhiên, hải quân Mỹ chưa tiết lộ chi tiết các bên sẽ tham gia đợt diễn tập này. Các bên có thể cử chiến hạm, máy bay hoặc quan sát viên tham gia RIMPAC.
Dàn chiến hạm tham gia diễn tập RIMPAC do Mỹ tổ chức tháng 8/2020. Ảnh: US Navy.
"Nếu Washington mời Đài Bắc dự RIMPAC, quyết định này cho thấy Mỹ coi đảo Đài Loan là bạn và đối tác của họ", Carl Schuster, cựu lãnh đạo Bộ Chỉ huy Liên hợp Thái Bình Dương của Mỹ, nhận định.
Schuster cũng cho rằng quyết định mời đảo Đài Loan tham gia RIMPAC dưới bất cứ hình thức nào đều sẽ gửi một "thông điệp chính trị mạnh mẽ" tới Trung Quốc, đồng thời răn đe về cái giá mà Bắc Kinh phải trả nếu phát động chiến dịch quân sự nhằm vào hòn đảo.
Quân đội Trung Quốc năm 2016 từng cử 5 chiến hạm và 1.200 binh sĩ tham dự RIMPAC theo lời mời của Mỹ, trong nỗ lực hạ nhiệt căng thẳng song phương. Tuy nhiên, Mỹ loại Trung Quốc khỏi danh sách khách mời tham gia RIMPAC 2018, sau khi căng thẳng leo thang liên quan đến các hoạt động quân sự hóa của Bắc Kinh ở Biển Đông.
Khi được hỏi về nội dung liên quan tới Trung Quốc trong NDAA 2022, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Triệu Lập Kiên cho biết nước này phản đối "sử dụng luật pháp trong nước để tìm cách thao túng chính trị" nhằm vào Trung Quốc". "Chúng tôi kêu gọi Mỹ từ bỏ tư duy cạnh tranh một mất một còn và định kiến lỗi thời từ thời Chiến tranh Lạnh", ông Triệu nói.
Trung Quốc luôn coi Đài Loan là một tỉnh chờ thống nhất và tuyên bố sẵn sàng sử dụng vũ lực nếu cần. Quân đội Trung Quốc gần đây tổ chức nhiều cuộc diễn tập với khí tài tối tân quanh Đài Loan, đồng thời điều nhiều máy bay quân sự áp sát hòn đảo.
Schuster đánh giá lực lượng phòng vệ Đài Loan tham gia RIMPAC sẽ giúp hải quân Mỹ chuẩn bị cho bất cứ tình huống xung đột nào quanh hòn đảo. Tuy nhiên, ông cảnh báo động thái này cũng có thể gây chia rẽ giữa Mỹ với các khách mời khác, do Trung Quốc nhiều khả năng sẽ gây áp lực buộc một số quốc gia từ chối tham dự RIMPAC hoặc không diễn tập chung với lực lượng phòng vệ Đài Loan.
RIMPAC ban đầu được Mỹ tổ chức thường niên với Australia và Canada từ năm 1971, sau đó chuyển sang tổ chức hai năm một lần từ 1974 do có nhiều quốc gia tham dự. RIMPAC 2022 là lần thứ 28 Mỹ tổ chức đợt diễn tập hải quân lớn nhất thế giới này.
Nguyễn Tiến (Theo CNN)