"Chúng ta phải thúc giục Trung Quốc không theo đuổi tham vọng mở rộng lãnh thổ, không khiêu khích hay bắt nạt các láng giềng, vì điều này sẽ làm tổn hại đến lợi ích của chính họ", cựu thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe ngày 14/12 nói trong hội đàm trực tuyến tại Đối thoại An ninh Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương Ba bên Mỹ - Nhật - Đài Loan.
"Nếu một nền kinh tế khổng lồ như Trung Quốc theo đuổi cuộc phiêu lưu quân sự, đó có thể là hành động tự sát", cựu thủ tướng Nhật nói thêm.
Trung Quốc luôn coi Đài Loan là một tỉnh chờ thống nhất và tuyên bố sẵn sàng sử dụng vũ lực nếu cần. Trung Quốc cảnh báo Mỹ, Nhật Bản và các quốc gia khác không nên thiết lập quan hệ chính thức với đảo Đài Loan hoặc hỗ trợ quân sự cho hòn đảo.
Shinzo Abe, khi còn là thủ tướng Nhật Bản, trong cuộc họp báo tại Tokyo tháng 8/2020. Ảnh: Reuters.
Abe cho rằng mối đe dọa đối với đảo Đài Loan là "một thách thức nghiêm trọng cho tất cả chúng ta, đặc biệt đối với Nhật Bản". Ông kêu gọi Nhật Bản, Mỹ và đảo Đài Loan nỗ lực hết mình trong xây dựng năng lực trong tất cả lĩnh vực như dưới biển, trên mặt biển, trên không, không gian mạng và vũ trụ để đối phó các mối đe dọa an ninh trong khu vực.
"Đừng quên rằng yếu đuối sẽ dẫn đến hành động khiêu khích", cựu thủ tướng Nhật Bản, người vẫn có ảnh hưởng lớn với đảng Dân chủ Tự do cầm quyền, nói.
Trung Quốc chưa bình luận về tuyên bố của Abe. Cựu thủ tướng Nhật hôm 1/12 từng nói rằng bất cứ trường hợp khẩn cấp nào đối với đảo Đài Loan cũng là trường hợp khẩn cấp với Nhật Bản và liên minh an ninh Mỹ - Nhật.
Trong một chương trình truyền hình ngày 13/12, Abe giải thích rằng bất cứ cuộc tấn công nào nhằm vào chiến hạm Mỹ trong tình huống khẩn cấp liên quan đến đảo Đài Loan sẽ cho phép Nhật Bản thực hiện quyền phòng vệ tập thể.
Abe nói đảo Yonaguni, lãnh thổ cực tây của Nhật Bản, cách đảo Đài Loan khoảng 110 km. "Nếu điều gì đó xảy ra ở đây, nó chắc chắn sẽ trở thành tình huống nghiêm trọng ảnh hưởng đến hòa bình và an ninh của Nhật Bản", cựu thủ tướng Nhật nói.
Abe nhiều lần lên tiếng ủng hộ đảo Đài Loan sau khi từ chức thủ tướng Nhật Bản năm 2020. Trung Quốc rất tức giận trước phát biểu ngày 1/12 của Abe, khi ông cho biết Nhật Bản và Mỹ "không thể đứng nhìn nếu đảo Đài Loan bị tấn công". Trung Quốc đã triệu đại sứ Nhật Bản và một số nguồn tin cho biết Bắc Kinh còn đe dọa "xem xét lại" quan hệ song phương nếu Tokyo có thêm hành động liên quan vấn đề Đài Loan.
Nguyễn Tiến (Theo SCMP)