"Chúng tôi chưa có thông tin cụ thể về số lượng nhân sự Ukraine sẽ tham gia khóa huấn luyện tại thời điểm này, song dự đoán sẽ có một số phi công và hàng chục nhân viên bảo trì", chuẩn tướng Patrick Ryder, phát ngôn viên Lầu Năm Góc, cho biết trong cuộc họp báo ngày 24/8.
Theo tướng Ryder, các phi công Ukraine sẽ tham gia khóa học tiếng Anh vào tháng 9 tại căn cứ không quân Lackland ở San Antonio, bang Texas. Khóa học tiếng Anh được nhận định rất quan trọng với các phi công Ukraine, do toàn bộ sách hướng dẫn và học cụ đều dùng ngôn ngữ này.
Sau khi kết thúc khóa học tiếng Anh, phi công Ukraine sẽ chuyển sang căn cứ không quân Morris của Vệ binh Quốc gia Mỹ ở bang Arizona để tập điều khiển tiêm kích F-16 từ tháng 10, với sự hỗ trợ của không đoàn số 162 Vệ binh Quốc gia Mỹ.
Tiêm kích F-16 trong chuyến bay huấn luyện tại bang Arizona, Mỹ tháng 11/2022. Ảnh: USANG
Không đoàn số 162 có nhiệm vụ huấn luyện phi công vận hành tiêm kích F-16 cho các đối tác quốc tế của Mỹ. Đơn vị này từng đào tạo phi công F-16 cho 25 quốc gia.
Tướng Ryder nói khóa đào tạo của Mỹ sẽ bổ sung cho hoạt động huấn luyện phi công F-16 và kỹ thuật viên cho Ukraine mà các quốc gia châu Âu đang triển khai. Lầu Năm Góc sẽ tiếp tục tham vấn chặt chẽ với Đan Mạch và Hà Lan, hai quốc gia dẫn đầu liên minh đào tạo phi công F-16 cho Ukraine.
Một quan chức Mỹ cho biết Ukraine đã chuyển danh sách 32 phi công sẵn sàng tham gia chương trình huấn luyện vận hành F-16. Tuy nhiên, phần lớn họ không đạt trình độ tiếng Anh để lập tức tham gia chương trình. Theo một quan chức khác, các phi công cùng một số nhân viên bảo trì F-16 có thể đến Mỹ vào tháng 9.
Chưa rõ các phi công Ukraine, những người từng điều khiển tiêm kích MiG và Sukhoi từ thời Liên Xô, sẽ mất bao lâu để vận hành thành thạo tiêm kích hiện đại hơn của phương Tây, trong đó có mẫu F-16 do Mỹ chế tạo.
Ukraine từ lâu kêu gọi phương Tây cung cấp tiêm kích đời mới, trong đó có F-16, để đối phó với không quân Nga. Phát ngôn viên không quân Ukraine khẳng định F-16 có thể thay đổi cục diện chiến trường và cho phép họ giành ưu thế trên không tại những nơi Nga đang kiểm soát.
Tuy nhiên, nhiều quan chức và chuyên gia phương Tây cho rằng hạ tầng tại Ukraine không đủ điều kiện để vận hành F-16, cũng như mẫu tiêm kích này khó mang lại ưu thế nổi bật hoặc thay đổi đáng kể cục diện chiến sự.
Tổng thống Nga Vladimir Putin ngày 16/6 cảnh báo F-16 sẽ cháy rụi tại Ukraine. Trước thông tin Ukraine có thể bố trí F-16 tại nước ngoài để tránh đòn tập kích, ông Putin nói Nga sẽ xem xét phương án tiêu diệt chúng và cảnh báo "Ukraine đặt F-16 ngoài lãnh thổ có thể dẫn tới nguy cơ kéo NATO vào xung đột".
Cục diện chiến sự Nga - Ukraine. Đồ họa: WP
Tiêm kích đa năng F-16 do General Dynamics phát triển từ những năm 1970, được Mỹ và các đồng minh sử dụng. Mỗi chiếc F-16 có giá khoảng 30-35 triệu USD tùy biến thể, nhưng khách hàng có thể trả nhiều hoặc ít hơn dựa vào số lượng đặt mua, điều kiện kinh tế - chính trị và các yếu tố khác.
F-16 có thể đạt tốc độ tối đa 2.121 km/h ở độ cao 12.000 m, trần bay tối đa 18.000 m với tầm hoạt động 546 km. F-16 được trang bị một pháo 6 nòng 20 mm, 11 giá treo có thể mang theo 7,7 tấn vũ khí.
Biên chế tiêm kích F-16 là sự nâng cấp đáng kể cho không quân Ukraine, vốn đang sử dụng chiến đấu cơ từ thời Liên Xô. Tuy nhiên, những chiếc F-16 mà Ukraine có thể nhận được sẽ không phải phiên bản hiện đại nhất, với radar cùng tên lửa thua kém so với tiêm kích và các tổ hợp tên lửa phòng không Nga.
Nguyễn Tiến (Theo CNN)