Lầu Năm Góc ngày 10/3 ra thông cáo cho biết 28 chiến dịch tuần tra tự do hàng hải (FONOP) đã được quân đội Mỹ triển khai trong năm tài khóa 2020 nhằm "thách thức yêu sách chủ quyền quá mức của 19 quốc gia trên toàn thế giới". Năm tài khóa 2020 được tính từ ngày 1/10/2019 đến ngày 30/9/2020, thời gian cuối trong nhiệm kỳ 4 năm của tổng thống Donald Trump.
Báo cáo cũng cho biết trong năm tài khóa 2019, hải quân Mỹ triển khai 36 chiến dịch FONOP thách thức tuyên bố chủ quyền của 22 quốc gia.
Mỹ tuần tra FONOP nhiều nhất ở Biển Đông và biển Hoa Đông nhằm thách thức yêu sách chủ quyền của Trung Quốc trong năm tài khóa 2020. Hải quân Mỹ cũng thách thức yêu sách chủ quyền của Iran ở vịnh Ba Tư và các đồng minh như Nhật Bản với eo biển Tsushima và Hàn Quốc với Hoàng Hải.
Tàu khu trục USS Mustin của Mỹ di chuyển gần quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam hôm 27/8. Ảnh: US Navy.
"Tàu hải quân Mỹ thực hiện hầu hết các nhiệm vụ FONOP nhằm thách thức các yêu sách chủ quyền trên những vùng biển mà luật quốc tế được áp dụng", Lầu Năm Góc cho biết trong thông cáo. "Những tuyên bố như vậy đi ngược lại với thương mại hợp pháp và khả năng di chuyển toàn cầu của lực lượng Mỹ".
"Chừng nào các hạn chế về hàng hải, hàng không và quyền tự do vượt quá thẩm quyền được luật quốc tế quy định, Mỹ sẽ tiếp tục thách thức các yêu sách đi ngược lại luật pháp", thông cáo có đoạn.
Hải quân Mỹ năm ngoái nhiều lần điều chiến hạm đi qua hoặc tới diễn tập tại Biển Đông, trong đó bao gồm đợt diễn tập của hai nhóm tác chiến tàu sân bay USS Ronald Reagan và USS Nimitz hồi tháng 7/2020. Các đợt điều động này của Mỹ được đánh giá là nhằm thể hiện sức mạnh quân sự trong bối cảnh Trung Quốc gây áp lực lên các quốc gia và vùng lãnh thổ xung quanh giữa Covid-19
Trong những năm gần đây, Trung Quốc phô diễn sức mạnh tại Biển Đông vượt xa ranh giới truyền thống. Trung Quốc nêu yêu sách phi lý với phần lớn diện tích khu vực Biển Đông, triển khai tên lửa cùng thiết bị quân sự trên các đảo nhân tạo bồi đắp trái phép, gây khó khăn cho hoạt động của Mỹ cùng các đồng minh trong khu vực.
Kể từ khi nhậm chức vào tháng 1, Tổng thống Joe Biden cũng đã cho tăng cường các hoạt động FONOP ở Biển Đông và eo biển Đài Loan, dấu hiệu cho thấy Mỹ sẽ tiếp nối chính sách cứng rắn với Trung Quốc trong 4 năm tới.
Nguyễn Tiến (Theo NavyTimes)