Quê tôi ở nông thôn, cậu tôi đi thu rác hàng ngày nhiều khi bất lực với cách đổ rác của mọi người. Cây chuối, lá cây cũng được đổ vào túi rác dù nhà có vườn. Nhưng không làm gì được vì chẳng lẽ bỏ lại để mục thối ở lề đường? Người bỏ rác thì bảo tôi đóng tiền rác rồi.
Ở thành phố nơi tôi sống, tất nhiên các loại rác vẫn được trộn chung rồi bỏ vào nhà rác. Nhà rác, xe rác bốc mùi, rỉ nước khiến tôi ám ảnh.
Tôi vẫn cố gắng để rác hữu cơ ra một túi riêng dù gia đình bảo không cần thiết. Nhưng nhìn chúng được để riêng, trong lòng tôi rất vui. Tôi luôn nghĩ về cách làm sao thu được rác hữu cơ của thành phố. Thật khó vì không ai mở được lại túi rác để xem phân loại có đúng không. Hay người dân mang rác hữu cơ đổ một nơi quy định để thu thì cũng thật bốc mùi.
Bài viết này tôi xin phép được chia sẻ ý tưởng của mình về giải pháp xử lý rác hữu ở gia đình.
>> Mới qua Mỹ định cư, tôi mang theo thói quen xả rác bừa bãi
Tôi đã tìm hiểu nhiều loại thiết bị để có thể xử lý rác hữu cơ tại nhà phố và tôi có tìm được hai mẫu phù hợp. Tuy giá khá đắt và chưa có ở Việt Nam, nhưng tôi thấy chúng ta đầu tư nhiều tiền mua các thiết bị trong nhà thì cũng nên trích một phần cho chiếc máy này.
Có hai loại mẫu máy:
Mẫu 1: Phù hợp cho gia đình ít người
Chiếc máy nhìn trông giống một cái nồi cơm điện, đáy có dao để nghiền rác khi chạy. Nguyên lý làm việc của máy là khi rác nhà bếp được cho vào, cắm điện máy chạy. Chiếc máy sẽ vừa nghiền rác vừa sấy rác. Đến khi rác hết nước và vụn nhỏ. Hơi nước được thoát ra ngoài qua bộ lọc than hoạt tính để khử mùi. Máy xử lý được 5kg rác mỗi lần chạy.
Ưu điểm:
- Ưu điểm to nhất là làm giảm khối lượng rác và bảo quản được lâu. Có thể một tháng mới đi đổ rác một lần.
- Rác hữu cơ được xử lý như này có thể được thu gom dễ dàng để chôn lấp hay sản xuất phân bón.
- Máy không tạo mùi khi chạy.
Nhược điểm:
- Giá máy hiện tại khoảng hơn 10 triệu đồng. Giá như vậy khá đắt để đầu tư. Ở Việt Nam mọi người vẫn cho rằng không cần thiết để mua.
- Máy hiện tại không được bán ở Việt Nam, tôi thấy có bán trên web của Trung Quốc, Hàn Quốc, phải tự đặt mua nên có rủi ro về bảo hành.
- Thời gian máy chạy khá lâu, khoảng 10 tiếng.
- Phải thay cục lọc không khí định kỳ.
>> Xử lý rác ở Việt Nam kém vì chưa tháo được nút thắt của vòng luẩn quẩn
Mẫu 2: Phù hợp với gia đình lớn hoặc nhiều hộ dùng chung
Chiếc máy này to cỡ bằng chiếc máy giặt. Máy để ủ rác hữu cơ thành phân vi sinh. Nguyên lý hoạt động của máy là: cho gói men vi sinh bán kèm vào máy với một chút nước, cài đặt các chỉ số cho máy. Hàng ngày rác nhà bếp được đưa vào và ủ đến khi lên men thành phân vi sinh. Hơi nước và không khí trong máy được đưa ra ngoài qua cục lọc than hoạt tính
Ưu điểm:
- Giảm khối lượng rác. Tạo ra phân vi sinh luôn, dễ thu gom
- Rất phù hợp với ai trồng cây sân thượng chưa có nhiều kinh nghiệm ủ rác. Tỷ lệ ủ thành công cao hơn tự ủ, và không gây mùi.
Nhược điểm:
- Vẫn là giá máy cao, khoảng gần 20 triệu đồng và hiện không bán ở Việt Nam.
- Phải mua thêm gói men vi sinh và thay cục lọc không khí định kỳ.
Về giải pháp cho các nhược điểm là các công ty có thể nhập máy về bán, hoặc đầu tư sản xuất chiếc máy có nguyên lý tương tự. Các gia đình có điều kiện có thể đầu tư mua như một thiết bị nhà bếp. Hai mẫu máy đều có hình thức khá đẹp, phù hợp với nội thất gia đình.
Cũng có thể cho thuê mẫu máy thứ hai cho khu dân cư, chung cư, văn phòng công ty. Ở chung cư khoảng ba, bốn tầng một máy là khá phù hợp. Rác nhà bếp sau khi được xử lý có thể được bón cây ở gia đình, khu phố hoặc thu gom cũng trở nên dễ hàng hơn rất nhiều. Công ty cũng có thể thu thêm tiền từ bán cục lọc không khí, men vi sinh, sửa chữa thiết bị.
>> 'Nên phạt tiền và lao động công ích người xả rác bừa bãi' 
Mỗi gia đình phải đầu tư thêm tiền, công sức, đổ rác không nhàn và rẻ hơn hiện tại. Chiếc máy cũng không tạo ra lợi ích ngay cho gia đình như tủ lạnh, máy giặt. Tuy nhiên lợi ích cộng đồng là thực sự cao. Chỉ cần rác hữu cơ được xử lý ngay tại chỗ thì xe rác sẽ bớt nặng, không còn rỉ nước, bốc mùi. Nhà rác chung cư sạch hơn.
Tương lai tôi mong nước ta có thể sản xuất chiếc máy này với chi phí thấp hơn, giá cả bằng với một chiếc nồi cơm điện để mọi có thể tiếp cận. Thành phố sẽ có chiếc máy ủ rác công nghiệp dành cho các nhà hàng, bệnh viện, nơi công cộng.
Giang
>>Bài viết không nhất thiết trùng với quan điểm VnExpress.net. Gửi bài tại đây.