Nghiên cứu đầu tiên về hình xăm và phản ứng miễn dịch đối với vaccine, được công bố ngày 25/11 trên tạp chí PNAS. Theo đó, việc xăm mình có thể có tác động tiềm ẩn đối với các loại vaccine khác nhau.
Bài nghiên cứu giải thích mực xăm mờ đi nhưng không bị rửa trôi. Thay đó, mực thấm vào các hạch bạch huyết gần đó, tiêu diệt tế bào miễn dịch quan trọng và thay đổi phản ứng đối với một số loại vaccine tiêm cùng khu vực, trong đó có vaccine Covid-19 và cúm.
Khi thí nghiệm trên chuột, các nhà nghiên cứu nhận ra vài phút sau khi xăm, mực đi theo bạch huyết và tích tụ trong hạch, mức độ tăng dần trong hai tháng. Đại thực bào là tế bào dọn dẹp, đóng vai trò khởi động phản ứng miễn dịch với vaccine và nhiễm trùng, hấp thụ màu mực, khiến chúng dễ chết hơn. Đồng thời, hạch bạch huyết ở vùng da xăm có tình trạng viêm kéo dài.
Xăm mình có thể ảnh hưởng tới hiệu quả của một số loại vaccine. Ảnh: Vecteezy
Để kiểm tra tác động, nhóm nghiên cứu tiêm vaccine cho chuột ở vùng da có hạch bạch huyết chứa mực và vùng da không xăm. Kết quả, với vaccine Covid-19 mRNA, phản ứng kháng thể giảm rõ rệt, protein gai Sars-CoV-2 trong đại thực bào cũng thấp hơn, đồng nghĩa khả năng bảo vệ suy giảm. Ngược lại, phản ứng với vaccine cúm bất hoạt lại tăng lên, đặc biệt với mực đen và đỏ, giống như có thêm chất bổ trợ viêm. Điều này cho thấy tình trạng viêm và quá tải sắc tố do xăm có thể cản trở một số nền tảng vaccine nhưng lại tăng cường số khác, thay vì gây tác động đồng nhất.
Trên người, các nhà khoa học phân tích một số mẫu sinh thiết hạch bạch huyết, lấy từ người có hình xăm. Kết quả, hạch bị nhuộm màu, chứa đầy đại thực bào mang sắc tố và có dấu hiệu viêm mạn tính.
Dù nghiên cứu chưa trực tiếp kiểm tra phản ứng vaccine ở người, nhưng các nghiên cứu trước đây đã gợi ý mối liên hệ đáng lo ngại giữa hình xăm và ung thư. Một nghiên cứu tại Đan Mạch (2025) cho thấy người có hình xăm có nguy cơ cao mắc ung thư da (melanoma, carcinoma tế bào vảy) và lymphoma, đặc biệt khi diện tích xăm lớn hơn lòng bàn tay. Năm 2024, nghiên cứu tại Thụy Điển trên gần 12.000 người cũng phát hiện nguy cơ lymphoma ác tính tăng 21% ở người có hình xăm.
Các nhà nghiên cứu cho biết cần giám sát chặt chẽ hơn về độc tính mực xăm và tác động đến miễn dịch, khi xu hướng xăm ngày càng phổ biến. Họ khuyến nghị không thay đổi lịch tiêm chủng ngay, nhưng cần coi xăm như một yếu tố môi trường có thể ảnh hưởng đến thiết kế vaccine, liều lượng và hướng dẫn vị trí tiêm, đặc biệt với các nền tảng mới như mRNA.
Văn Hà (Theo Gavi, PNAS)