Tác phẩm của hãng Walt Disney Animation - đoạt giải "Phim hoạt hình hay nhất" Quả Cầu Vàng 2022 - phát hành tại rạp Việt ngày 1/2 (mùng một Tết), do Jared Bush và Byron Howard đạo diễn, Lin-Manuel Miranda sáng tác nhạc. Phim lấy cảm hứng từ nền văn hóa Colombia, xoay quanh một gia đình ở vùng đất giả tưởng Encanto, mang nghĩa "mê hoặc" trong tiếng Tây Ban Nha.
Gia đình Madrigal là những nạn nhân của cuộc nội chiến cuối thế kỷ 19 tại Colombia. Sau khi chồng bị giết hại, Alma Madrigal bế theo ba con Julieta, Pepa và Bruno chạy trốn sự truy sát của quân thù. Một phép màu xảy ra khiến ngọn nến trên tay Alma bất ngờ sáng rực, xua đuổi lũ lính và cứu mạng bốn người. Ngọn nến cũng biến ra một tòa nhà rộng lớn và trao cho ba đứa trẻ nhà Madrigal những siêu năng lực khác nhau.
50 năm sau, gia đình Madrigal vẫn cất giữ ngọn nến ma thuật và nó tiếp tục giúp con cháu dòng họ có năng lực hơn người. Riêng Mirabel (Stephanie Beatriz lồng tiếng) - con gái út của Julieta - không có may mắn đó. Tuy nhiên, cô luôn suy nghĩ tích cực, vui tươi dù bị nhiều người xung quanh đánh giá thấp. Một ngày, sự cố xảy đến khiến gia đình Madrigal điêu đứng. Mirabel lần theo dấu vết đi tìm Bruno - người chú có khả năng nhìn trước tương lai mất tích từ nhiều năm trước - để tìm lời giải cho mọi chuyện.
Encanto là tác phẩm phù hợp người xem ở nhiều lứa tuổi, với những khung hình rực rỡ màu sắc, phần âm nhạc đặc sắc và kịch bản giàu tính nhân văn.
Giống nhiều dự án hoạt hình khác của Disney, bộ phim nhắm tới nhóm khán giả gia đình. Kịch bản mang màu sắc tươi sáng, nhẹ nhàng, thân thiện với trẻ em, không có những tình tiết tiêu cực. Nội dung theo mô-típ nhân vật chính bị ruồng bỏ, quá khác biệt và khó hòa đồng với người thân. Mirabel cố gắng thể hiện bản thân với gia đình nhưng luôn nhận lại thái độ hờ hững, thương hại vì không có siêu năng lực. Tuy nhiên, khi mọi chuyện trở nên rắc rối, nữ chính là người duy nhất có thể giải cứu tất cả khỏi thảm họa.
Chủ đề tư tưởng ca ngợi sức mạnh của sự đoàn kết, vượt qua những khác biệt để yêu thương và giúp đỡ lẫn nhau. Tác phẩm xây dựng xung quanh một gia đình truyền thống, gồm nhiều thế hệ và sống chung. Phần lớn thời gian họ hòa thuận nhưng vẫn tồn đọng mâu thuẫn bên trong. Tình cảm gia đình bị thử thách khi các thành viên đối mặt nguy cơ mất hết siêu năng lực. Trên cơ sở đó, bộ phim tôn vinh những đức tính tốt như độc lập, tháo vát của "thành viên bình thường" Mirabel.
Mạch truyện phụ tập trung xung đột giữa Mirabel và chị gái Isabela - người có thể khiến muôn hoa đua nở và được cả dòng họ yêu thích. Êkíp truyền tải thông điệp về sự cảm thông, thấu hiểu rằng mỗi người đều có bí mật và nỗi niềm riêng. Nhân vật Isabela cũng là ví dụ cho việc con người có thể chịu tổn thương tâm lý khi bị đánh giá dựa trên đặc điểm tính cách duy nhất, dù tích cực hay tiêu cực. Cô luôn được xem như "nữ thần hoàn hảo" trong mắt gia đình và điều đó trở thành áp lực khiến Isabela không thể sống đúng với khát khao của bản thân.
Disney thể hiện sự tìm tòi khi chọn khai thác nền văn hóa Colombia. Căn nhà của gia đình Madrigal được thiết kế dựa trên các mẫu kiến trúc thường thấy ở quốc gia Nam Mỹ. Động vật xuất hiện trong phim đa phần là những giống loài thuộc diện bị nguy hiểm, đang được bảo tồn tại đây. Đầu phim, đạo diễn mượn câu chuyện lịch sử về cuộc nội chiến cuối thế kỷ 19 để dẫn nhập. Ý tưởng này phù hợp với chủ đề tư tưởng ca ngợi sức mạnh của sự đoàn kết bao trùm tác phẩm.
Phần âm nhạc, hình ảnh là điểm sáng của phim. Encanto thể hiện vùng đất nhiệt đới ngập tràn hoa lá và muông thú. Các cảnh phim nhiều màu sắc và bắt mắt. Có dàn nhân vật đông đảo, đạo diễn thành công trong việc tạo điểm nhấn về thị giác cho từng người, phù hợp tính cách và siêu năng lực họ sở hữu. Nhiều bài hát được khán giả yêu thích, trở thành hit. Album nhạc phim từng dẫn đầu thị trường Mỹ trong hai tuần. Ca khúc cuối phim We Don't Talk About Bruno leo lên hạng hai bảng xếp hạng Billboard Hot 100, thành tích cao nhất của nhà Disney trong thế kỷ 21.
Điểm trừ của Encanto là tác phẩm quá an toàn và không có nhiều cao trào. Việc thiếu phản diện khiến kịch bản kém kịch tính. Các mâu thuẫn giữa thành viên gia đình Madrigal cũng không được đạo diễn đẩy lên đỉnh điểm. Phần kết phim theo kịch bản có hậu thường thấy của nhà Disney, không có nhiều điểm mới.
Tác phẩm nhận đánh giá tích cực từ khán giả và giới phê bình, đạt điểm "tươi" 90% trên trang Rotten Tomatoes. "Encanto mang nhiều điểm mới mẻ về cách sản xuất và thể hiện sự tôn trọng văn hóa của Disney. Tuy nhiên, họ vẫn đạt được thành quả là một bộ phim đẹp mắt, vui vẻ cho các gia đình", Rotten Tomatoes tổng hợp từ các bài đánh giá. Dự án cũng đoạt nhiều giải thưởng và được dự đoán là ứng viên nặng ký cho mùa Oscar năm nay.
Đạt Phan