Suốt 78 năm qua, Quả Cầu Vàng như hồi chuông thông báo mùa giải thưởng điện ảnh hàng năm ở Mỹ đã bắt đầu. Diễn ra mỗi đầu tháng 1, sự kiện được đặt biệt danh "Ông chú say sưa", là nơi các sao Hollywood gặp mặt tiệc tùng mừng năm mới trong khi nghe những câu đùa, chế giễu hài hước từ các MC như Ricky Gervais, Tina Fey hay Amy Poehler.
"The Power of the Dog" thắng giải quan trọng tại Quả Cầu Vàng lần 79. Video: Netlfix
Tuy nhiên, lễ trao giải sáng 10/1 (giờ Hà Nội) diễn ra hoàn toàn trái ngược, không người nổi tiếng hay thảm đỏ. Đài NBC từ chối phát sóng sự kiện dù đã ký hợp đồng mua bản quyền trị giá 60 triệu USD mỗi năm. Các thành viên ban tổ chức quy tụ tại khách sạn Beverly Hiltonra trong một sự kiện kín, chỉ cập nhật người thắng cuộc trên website của chương trình.
Một nguồn tin trong ngành phim ở Mỹ nói với People rằng "cảm thấy Quả Cầu Vàng năm nay như không được tổ chức". Đa phần nghệ sĩ thắng giải im lặng, diễn viên Mj Rodriguez, Rachel Zegler thuộc số hiếm hoi nhắc về giải thưởng trên trang cá nhân. Đoàn phim Squid Game trước đó cho biết không đến Mỹ tham dự, trái ngược những đoàn phim Hàn Quốc trước đó như Parasite hay Minari.
Diễn viên Hàn Quốc O Yeong Su thắng giải Quả Cầu Vàng đầu tiên nhưng không sang Mỹ nhận giải. Ảnh: Netflix
Thương hiệu Quả Cầu Vàng tiêu tan một cách chóng vánh trong vài tháng qua.
Hồi tháng 2/2021, tờ Los Angeles Times đăng bài điều tra về Hiệp hội Báo chí Nước ngoài ở Hollywood (HFPA) - đơn vị tổ chức - và tiết lộ nhiều bê bối nội bộ. Trong đó, thông tin tổ chức không có thành viên da đen khiến nhiều người nghi ngờ HFPA phân biệt chủng tộc.
Bài báo châm ngòi cho hàng loạt chỉ trích từ ngành phim hướng đến HFPA. Nhiều diễn viên, nhà sản xuất gợi lại những bê bối trong quá khứ về tổ chức và tuyên bố tẩy chay. Một số cho rằng các thành viên HFPA có dấu hiệu lạm quyền, tiêu cực trong khâu chấm giải.
Tháng 5/2021, minh tinh Scarlett Johansson nói HFPA "được hợp pháp hóa bởi những kẻ như Harvey Weinstein", ám chỉ tổ chức lạm quyền và khinh thường phụ nữ. Cô cho biết thường xuyên phải nghe những câu hỏi mang tính phân biệt giới tính của các thành viên hiệp hội khi tham gia tour quảng bá phim.
Sau Johansson, tài tử Tom Cruise chỉ đạo nhân viên mang cup Quả Cầu Vàng đến trả tại trụ sở của HFPA. Nhiều ngôi sao khác như Jennifer Aniston, Mark Ruffalo hay Amy Schumer cũng chỉ trích hiệp hội. Các hãng phim như Netflix, Amazon cho biết sẽ không tham gia bất kỳ hoạt động nào của HFPA nếu tổ chức này không cải tổ.
Tom Cruise nhận giải nam chính Quả Cầu Vàng năm 1990 với phim "Fourth of July". Ảnh: AP
HFPA tiến hành nhiều biện pháp nhằm cứu vãn uy tín nhưng không thành công. Tháng 4/2021, họ sa thải giám đốc Phil Berk sau khi ông này gọi Black Lives Matter là phong trào "mang tính thù ghét sắc tộc" trong một bức thư gửi thành viên khác. Tháng 10/2021, hiệp hội tuyển thêm 21 thành viên mới trong đó khoảng 29% là người da đen. Trong lễ trao giải sáng 10/1, nhiều ngôi sao da màu chiến thắng như Will Smith, Rachel Zegler, Ariana DeBose...
Giới chuyên môn cho rằng ban tổ chức sẽ mất nhiều thời gian để vực dậy danh tiếng của Quả Cầu Vàng.
Theo Hollywood Reporter, trước sự kiện lần 79, một số hãng phim đã âm thầm nối lại mối quan hệ với HFPA. Tuy nhiên, một số vẫn dè chừng và chưa thấy thuyết phục trước những thay đổi của hiệp hội thời gian qua. Một giám đốc hãng phim giấu tên nói với Los Angeles Times còn quá sớm để tiếp tục hợp tác HFPA nhưng khen ngợi tổ chức "đang đi đúng hướng". Khi danh sách đề cử được công bố hồi tháng 12/2021, Disney chúc mừng Emma Stone khi được ghi nhận với vai chính trong Cruella.
Nguồn tin của Vanity Fair cho biết đa phần Hollywood mong muốn thương hiệu Quả Cầu Vàng có thể vực dậy sau bê bối này. Đài NBC bỏ ngỏ khả năng phát sóng lễ trao giải năm 2023. Trước đó, họ tuyên bố chỉ hợp tác HFPA khi hiệp hội hoàn thành việc cải tổ. Đài cũng khen ngợi nỗ lực trong thời gian qua của tổ chức và cho biết "hy vọng được phát sóng chương trình năm sau".
Thất bại của Quả Cầu Vàng có thể là cơ hội cho những sự kiện khác trong mùa giải thưởng. Trong đó, Critics' Choice Awards của Hiệp hội Phê bình Phim Phát sóng Mỹ và Canada được nhiều chuyên gia dự đoán trở thành thương hiệu thay thế. Sự kiện lần đầu tổ chức năm 1995 và dần gây dựng uy tín, thu hút nhiều sao hạng A tham dự những năm gần đây.
Đạt Phan