Tôi làm việc trên đường Hàm Nghi, khu vực có rất nhiều ngân hàng. Suốt mấy năm liền, mỗi trưa, tôi thường ăn cơm ở một quán bình dân, trong một con hẻm. Quán có tấm biển treo ngay quầy đồ ăn: "Không nhận chuyển khoản".
Người ăn chủ yếu ở đây là người làm công ăn lương, nhân viên văn phòng như chúng tôi. Chúng tôi chọn quán đó vì gần, tiện đi lại, giá lại bình dân, chỉ khoảng 35.000 đồng một đĩa cơm, thêm chén nước canh. Gia đình chủ quán cũng phục vụ khá thân thiện, nên chúng tôi cũng không quan trọng lắm chuyện trả tiền mặt hay chuyển khoản.
Một lần, bàn bên cạnh có mấy người khách vừa ăn vừa nói chuyện tham dự "Ngày hội thanh toán không dùng tiền mặt" gì đó. Nghe câu chuyện đó, chúng tôi (là dân ngân hàng), nhìn sang tấm biển "Không nhận chuyển khoản" treo gần đó, rồi lại nhìn nhau cười trừ.
Đem chuyện này hỏi chủ quán rằng sao bao nhiêu năm Nhà nước khuyến khích thanh toán không dùng tiền mặt, mà tới giờ quán vẫn không nhận chuyển khoản? Bà chủ quán nghe vậy chỉ cười, nhưng nhăn mặt, tỏ vẻ khó chịu với chúng tôi.
Anh bạn tôi đang làm việc tại Ngân hàng Nhà nước quay sang nói nhỏ vào tai tôi: "Thôi kệ họ, người ta thích thế, đó là quyền của họ, mình vào ăn thì phải trả tiền theo cách họ muốn". Sau lần ấy, chúng tôi cũng dần ít ăn ở quán đó nữa. Được một thời gian thì chẳng còn ghé lại lần nào.
>> Từ chối mua vì người bán rau không nhận chuyển khoản
Gần đây, có thông tin đăng tải trên báo về "một chuỗi cà phê từ chối thanh toán tiền mặt". Cụ thể hơn: "Một chuỗi cà phê lớn đang hoạt động tại thị trường Việt Nam đã từ chối thanh toán tiền mặt tại nhiều điểm bán tại TP HCM và Hà Nội. Từ cuối năm 2023, chuỗi cà phê này đã chính thức áp dụng hình thức 'thanh toán không tiền mặt' ở một số cửa hàng, giờ tiếp tục mở rộng, áp dụng phương thức thanh toán này tại nhiều quận nội thành khác".
Trên trang fanpage chính thức của hãng có viết: "Áp dụng phương thức thanh toán không tiền mặt nhằm mang đến trải nghiệm nhanh chóng, tiện lợi hơn cho khách hàng".
Câu chuyện này lại khiến tôi có nhiều suy nghĩ: khuyến khích thanh toán không dùng tiền mặt là điều rất tốt, nhưng cũng không cần đến mức phải từ chối thanh toán bằng tiền mặt đúng không? Tiền Việt Nam là tài sản quốc gia, do Nhà nước độc quyền Phát hành, phục vụ cho công cuộc phát triển kinh tế xã hội. Hơn thế nữa, tiền Việt Nam góp phần khẳng định chủ quyền kinh tế của quốc gia. Tổ chức Tiêu chuẩn quốc tế cũng định nghĩa tên đồng tiền Việt Nam với mã tiền tệ gồm ba ký tự chữ VND, gắn với mã số 704.
Thế nên, đâu có lý do gì để từ chối tiền mặt đúng không? Cũng chẳng có quốc gia nào trên thế giới hoàn toàn không nhận thanh toán bằng tiền mặt cả.
Hai câu chuyện trái ngược trên cho chúng ta thấy một góc khuất của ngành dịch vụ phục vụ đông đảo dân chúng, nhất là các quan ăn uống. Việc từ chối khách thanh toán chuyển khoản, hay từ chối nhận thanh toán tiền mặt, đều là những hành động có phần quá cứng nhắc và phản cảm...
Tất nhiên, theo luật, hàng quán có thể có những quy định riêng về thanh toán và khách hàng cũng có quyền lựa chọn vào quán này, không vào quán kia chỉ vì chuyện trả tiền ra sao? Nhưng, có lẽ, chúng ta nên dành cái quyền được trả tiền bằng hình thức nào ấy cho khách hàng quyết định thay vì yêu cầu họ phải làm theo ý của người cung cấp dịch vụ. Chuyển khoản hay dùng tiền mặt cũng đều đáng được tôn trọng, miễn là nó đúng quy định của pháp luật.
Phạm Như Liên
>> Quan điểm của bạn thế nào? Gửi bài tại đây. Bài viết không nhất thiết trùng với quan điểm VnExpress.net.
- 'Vài nghìn đồng cũng chuyển khoản, quét mã QR'
- Nên dùng thẻ từ hay mã QR để thanh toán vé metro?
- Mất trắng vì chuyển nhầm tiền
- Cảm giác mắc nợ khi lì xì qua mã QR
- Áp lực 'trả nợ' từ thiệp mời cưới in mã QR