Tổ chức thăm dò dư luận Gallup hôm 6/7 công bố kết quả khảo sát cho thấy tỷ lệ cử tri Mỹ ủng hộ Tổng thống Donald Trump là 38%, trong khi tỷ lệ phản đối là 57%. Cuộc thăm dò của Fivethirtyeight cho kết quả tương tự, với khoảng 40% ủng hộ và hơn 55% phản đối Trump.
Những lợi thế thu hút cử tri của Trump đã mất dần kể từ mùa xuân, khi khủng hoảng liên tiếp ập đến, từ Covid-19, suy thoái kinh tế, cho tới biểu tình sắc tộc sau cái chết của George Floyd, người đàn ông da màu bị cảnh sát ghì chết ở Minneapolis. Trump đang "thất thế" trước ứng viên đảng Dân chủ Joe Biden trong các cuộc thăm dò quốc gia và ở các bang chiến trường, số tiền quyên góp được trong chiến dịch gây quỹ tháng 5 và 6 của thua kém đối thủ.
Trump và các trợ lý khẳng định các dữ liệu khảo sát nội bộ cho thấy kết quả giữa hai ứng viên sít sao hơn nhiều. "Trong các cuộc khảo sát thực sự, chúng tôi đang làm rất tốt", Trump tuyên bố hôm 10/7.
Đội ngũ tranh cử của Trump đang nỗ lực "xoay chuyển cục diện" trong những tuần sắp tới với thông điệp mang tính kỷ luật hơn, cũng như tăng cường chiến dịch công kích nhắm vào cựu phó tổng thống 77 tuổi, trong đó chủ yếu xoáy sâu vào sức khỏe tinh thần và sự nghiệp chính trị gần 50 năm của Biden.
Tuy nhiên, Trump chưa bao giờ cho thấy ông thích tuân theo kỷ luật, khi liên tục có những động thái "tự giẫm chân", đe dọa tới nỗ lực của chiến dịch tranh cử.
Tối 10/7, Trump làm dấy lên chỉ trích mới khi giảm án cho đồng minh lâu năm Roger Stone, giúp ông này không phải ngồi tù sau khi lĩnh án vì tội khai man. Thượng nghị sĩ Mitt Romney, thành viên đảng Cộng hòa ở bang Utah, gọi hành động này của Trump là "vụ tham nhũng lịch sử, chưa từng có tiền lệ".
Cựu phó tổng thống Joe Biden tới thăm khu phố ông từng lớn lên ở Scranton, bang Pennsylvania, hôm 9/7. Ảnh: Reuters.
Biden đã giành được lợi thế khi chính quyền Trump loay hoay đối phó với Covid-19, đại dịch khiến gần 3,5 triệu người nhiễm và hơn 138.000 người chết ở Mỹ. Tuy nhiên, nhiều cố vấn chiến dịch tranh cử của ông cho rằng không có gì đảm bảo được chiến thắng ở bất kỳ bang nào.
Dù vậy, những ý kiến trong các cuộc khảo sát dư luận phản đối Trump về cách xử lý với đại dịch và biểu tình đòi bình đẳng sắc tộc, cũng như kết quả các cuộc vận động gây quỹ gần đây, đã khiến nhiều lãnh đạo phe Dân chủ nhìn thấy cơ hội mở ra cho cuộc bầu cử năm nay.
Charles E. Schumer, lãnh đạo phe Dân chủ thiểu số ở Thượng viện Mỹ, cảm thấy lạc quan về triển vọng giành lại ba hoặc bốn ghế cần thiết từ đảng Cộng hòa, để lần đầu tiên sau 6 năm phe Dân chủ lấy lại quyền kiểm soát Thượng viện.
"Bạn sẽ thấy được tầm quan trọng của việc giành lại Thượng viện, đưa đất nước trở lại và chú ý hơn tới tầng lớp trung lưu", Schumer nói.
Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi khẳng định phe Dân chủ hoàn toàn có thể chiến thắng nếu cuộc bầu cử được tổ chức vào thời điểm hiện tại. Tuy nhiên, bà cũng cảnh báo Trump vẫn giành được ủng hộ ở nhiều khu vực có truyền thống bỏ phiếu cho phe Cộng hòa. Ngoài ra, Pelosi cũng dự đoán rằng Trump và đồng minh sẽ tìm cách ngăn cản việc tiếp cận các cuộc thăm dò cũng như gây trở ngại cho các cử tri da màu và những người có truyền thống ủng hộ đảng Dân chủ.
"Chúng ta đang có một lợi thế so với cuộc bầu cử trước đó là mọi người đã cảnh giác, nhận thức rõ ràng và lo lắng hơn", Pelosi nói.
Mike Murphy, chiến lược gia đảng Cộng hòa không ủng hộ Trump, cũng khuyên rằng phe Dân chủ không nên quá tự tin. "Họ đang cảm thấy phấn khích. 90% kết quả thăm dò dư luận là thước đo chính xác cho kết quả bầu cử và nhiều cuộc khảo sát cho thấy Trump đang thất thế. Họ hoàn toàn có thể thư giãn vì điều đó. Nhưng tôi muốn nói rằng 'Hãy cẩn trọng vì kết quả bầu cử rất dễ thay đổi'", Murphy nói.
Biden đang dẫn trước Trump 9 điểm phần trăm trong cuộc khảo sát do Washington Post thực hiện hồi giữa tháng 6. Ông cũng dẫn trước Tổng thống đương nhiệm trong các cuộc khảo sát gần đây ở các bang chiến trường như Arizona, Florida, Michigan, Bắc Carolina, Pennsylvania và Wisconsin.
"Tổng thống đang rơi vào hố sâu và tôi không chắc liệu ông ấy tìm cách thoát ra như thế nào", Amy Walter, biên tập viên của trang tin Cook Political Report, nói, thêm rằng Trump đang kéo theo triển vọng được bầu vào quốc hội của nhiều ứng viên đảng Cộng hòa.
Haley Barbour, cựu thống đốc Mississippi và cựu chủ tịch Ủy ban Quốc gia đảng Cộng hòa, nói rằng Trump có thể lấy lại sự ủng hộ của cử tri bằng thông điệp có kỷ luật hơn. "Tổng thống cần phải nói về các thành tựu đã đạt được trước khi Covid-19 xảy ra, vị trí hiện tại của chúng ta, lý do nền kinh tế phát triển tích cực nhờ chính sách của ông, cũng như vì sao những sáng kiến của đảng Dân chủ sẽ không hiệu quả", Barbour nói.
Giới chức Nhà Trắng và đội ngũ tranh cử của Trump gần đây tranh luận rằng Tổng thống có khả năng khôi phục nền kinh tế hậu đại dịch tốt hơn Biden. Họ hy vọng thông điệp này có thể thu hút các cử tri từng phản đối Trump trong các cuộc thăm dò.
Jason Miller, cố vấn cấp cao chiến dịch tranh cử của Trump, cho hay nỗ lực trước mắt của họ là "cuộc công kích toàn diện" vào Biden, nhắm vào các điểm yếu của đối thủ như thiếu tư duy nhạy bén với công việc cũng như có nguy cơ phá hỏng mọi chính sách kinh tế của Trump.
Tuy nhiên, Anita Dunn, cố vấn cấp cao chiến dịch của Biden, khẳng định các cuộc công kích của Trump và đồng minh nhằm vào cựu phó tổng thống Mỹ trong năm qua đều không đạt nhiều thành công.
"Ý tưởng rằng họ không có thời gian để nghiên cứu về Joe Biden thật lố bịch. Tổng thống đang tự giẫm chân khi cố tình phác họa Biden theo hướng tiêu cực. Vấn đề của Donald Trump nằm ở việc cử tri Mỹ mới là người đánh giá ông. Người Mỹ không thích tổng thống đặt bản thân trước lợi ích của họ, cũng như bác bỏ ý kiến chuyên gia và biến mọi thứ thành thảm họa", Dunn nói.
Dunn cho rằng cuộc bầu cử sẽ tập trung vào khả năng lãnh đạo của người đứng đầu Nhà Trắng. "Khi Joe Biden phát biểu hoặc thông báo một vấn đề, ông ấy trở thành tổng thống mà mọi người mong muốn. Ông ấy nỗ lực đoàn kết mọi người. Biden trung thực về các thách thức mà chúng ta đang đối mặt, cũng như lạc quan về khả năng giải quyết vấn đề của chúng tôi khi làm việc cùng nhau", Dunn nhận định.
67% người Mỹ không đồng tình với chiến lược chống Covid-19 của Trump, theo khảo sát của ABC News/Ipsos công bố hôm 10/7. Cuộc khảo sát về cách giải quyết các mối quan hệ chủng tộc của Trump cũng có kết quả tương tự.
"Nếu Tổng thống bắt đầu cuộc chiến chống Covid-19 sớm và thực sự là người lãnh đạo, ông ấy chắc chắn không bị đánh bại. Nhưng Trump đã thất bại trong việc nắm bắt các cơ hội này", Terry McAuliffe, cựu thống đốc Virginia và cựu chủ tịch Ủy ban quốc gia đảng Dân chủ, nói.
Điều nguy hiểm với Trump là liệu các cử tri từng "mất niềm tin" vào Tổng thống có sẵn lòng quay lại ủng hộ ông hay không. "4 năm qua hoàn toàn hỗn loạn và người dân nói rằng họ muốn thoát ra khỏi tình trạng đó", Peter Hart, nhà thăm dò của đảng Dân chủ, nói.
Carlos Curbelo, cựu nghị sĩ đảng Cộng hòa ở Florida, bang Trump từng giành thắng lợi năm 2016, cho biết tình hình hiện tại khá bất lợi với Tổng thống Mỹ.
"Ý tưởng về tổng thống là ngôi sao truyền hình thực tế dường như chỉ hấp dẫn và thú vị với nhiều người khi đất nước ổn định. Có nhiều người từng ủng hộ Trump trong cuộc bầu cử năm 2016 giờ đã thay đổi quan điểm, đặc biệt là vùng ngoại ô Florida, một khu vực có ý nghĩa quyết định trong cuộc bầu cử tháng 11 tới", Curbelo nói.
Tổng thống Donald Trump tham gia cuộc thảo luận về mở cửa trường học ở Nhà Trắng, hôm 7/7. Ảnh: Washington Post.
Triển vọng được bầu vào Thượng viện của các ứng viên đảng Cộng hòa đã lu mờ trong những tuần gần đây, khi số ca nhiễm ở hàng chục bang tăng vọt. Cuộc chiến giành quyền kiểm soát Thượng viện đã bắt đầu ở 6 bang, trong khi ở nhiều bang khác, các ứng viên đảng Cộng hòa đang phải chật vật chống lại các đối thủ nặng ký từ phe Dân chủ.
Khi Trump được tha bổng trong nỗ lực xem xét bãi nhiệm hồi tháng 2, nhiều thành viên Dân chủ đã lo lắng họ sẽ mất đi vài ghế ở Hạ viện, nhưng giờ họ đang có những cơ hội mới nhờ tỷ lệ ủng hộ Trump sụt giảm ở các vùng ngoại ô.
Đảng Dân chủ đang nhắm tới nhiều bang từng là ưu thế của đảng Cộng hòa, như Georgia, Indiana, Missouri, New York, Pennsylvania và Texas. Nhiều chiến lược gia Dân chủ tin rằng số ca nhiễm nCoV mới tăng mạnh ở Texas có thể làm xói mòn vị thế của Trump đối với các cử tri truyền thống.
"Thế giới đang thay đổi. Những gì chúng tôi có thể thấy là Tổng thống đang trở thành vật cản cho các ứng viên Cộng hòa và điều này khó có thể giải quyết", Abby Curran Horrell, giám đốc điều hành House Majority PAC, tổ chức vận động cho phe Dân chủ ở Hạ viện Mỹ, cho hay.
Thanh Tâm (Theo Washington Post)