Paul Groody là giám đốc Nhà tang lễ Miller ở Dallas, bang Texas, Mỹ. Một ngày tháng 11/1963, ông nói với các phu đào mộ rằng họ đang chuẩn bị cho tang lễ của William Bobo. Thực tế, Bobo, cao bồi 75 tuổi ở Fort Worth, còn khỏe mạnh và đang ngồi tại một chiếc bàn trong nhà tang lễ.
Khi Groody gọi điện đặt vòng hoa tang, ông yêu cầu người bán hoa đề tên Bobo. Lúc ông chọn một bộ vest màu nâu để khâm liệm, các phóng viên túc trực tại nhà tang lễ để săn tin dò hỏi ông nó dành cho ai. "Bobo", ông trả lời.
Lee Harvey Oswald (giữa) bị bắt tháng 11/1963. Ảnh: AFP.
Groody đang nói dối. Bộ đồ này không dành cho Bobo. Hoa tang, huyệt mộ, 8 cảnh sát và hai con chó đứng gác ở nhà tang lễ cũng không. Một số cảnh sát đi cùng Groody khi ông đến Bệnh viện Parkland ngày 24/11/1963 để nhận thi thể Lee Harvey Oswald, sát thủ khét tiếng nhất nước Mỹ, kẻ đã ám sát Tổng thống John F. Kennedy hai ngày trước đó.
Oswald bị bắt với cáo buộc bắn chết Kennedy khi Tổng thống đang ngồi trên xe mui trần diễu hành qua Dealey Plaza tại thành phố Dallas, Texas ngày 22/11/1963. Tuy nhiên, chỉ hai ngày sau, Oswald bị chủ hộp đêm Jack Ruby bắn khi đang được chuyển từ nhà tù thành phố tới nhà tù hạt.
Tại Bệnh viện Parkland, cũng là nơi Kennedy được đưa đến cấp cứu, Oswald chết 105 phút sau khi bị bắn. Chưa thi thể nào khiến Mật vụ, FBI và các quan chức địa phương đau đầu đến vậy. Oswald rõ ràng là mục tiêu bị căm ghét khi anh ta còn sống. Và khi anh ta đã chết, chính quyền lo ngại sẽ có những người đến hủy hoại xác chết.
Lực lượng hành pháp bí mật gọi điện cho Groody, quản lý nhà tang lễ ở Fort Worth. Ông nhận xác Oswald vào đêm 24/11/1963 và lên kế hoạch chôn cất vào hôm sau. Nhưng có một số vấn đề.
Vấn đề thứ nhất là tìm người cử hành tang lễ. Không ai nguôi ngoai được nỗi tức giận để tới tiễn đưa kẻ khiến cả đất nước đau buồn. Hai mục sư giáo hội Luther ban đầu đồng ý chủ trì lễ tang, nhưng sau đó rút lui khi Groody thông báo đám tang được tổ chức ngoài trời, vì lo sợ về nguy cơ bắn tỉa. Cuối cùng, Đức cha Louis Saunders, từ Hội đồng Giáo hội địa phương, là người duy nhất đồng ý giúp đỡ.
Người nhà của Lee Harvey Oswald dự đám tang tháng 11/1963. Ảnh: AP.
Khi gia đình Oswald xuất hiện để cử hành tang lễ lúc 16h chiều, Groody gặp một vấn đề khác. Ngoài lực lượng hành pháp, không ai khác ngoài vợ, mẹ và anh của Oswald dự đám tang, không bạn bè hay thành viên nào khác trong gia đình có thể làm người khiêng quan tài. Vì vậy, Groody phải nhờ đến nguồn nhân lực dồi dào là các phóng viên. Nhờ được âm thầm báo tin, hàng chục phóng viên tập trung để chứng kiến và chụp ảnh lễ mai táng kẻ ám sát Kennedy.
Groody ngỏ lời với Preston McGraw, phóng viên địa phương mà ông đã quen biết từ trước. McGraw đồng ý giúp khiêng quan tài. Michael Cochran, phóng viên AP tại Fort Worth, ban đầu từ chối nhưng đổi ý khi thấy McGraw nhận lời. Một phóng viên khác, Jack Moseley, khiêng quan tài được vài bước trước khi bỏ cuộc. Anh không thể chấp nhận được việc phải đưa tên sát nhân về nơi yên nghỉ.
Cuối cùng, ít nhất 7 phóng viên tham gia khiêng quan tài. "Bà Oswald nói với tôi rằng con trai bà, Lee Harvey, là người tốt bụng và bà yêu cậu ấy", Saunders nói. Quan tài được mở ra để gia đình Harvey nhìn mặt anh ta lần cuối trước khi hạ huyệt.
Các phóng viên khiêng quan tài Lee Harvey Oswald tháng 11/1963. Ảnh: AP.
Vào ngày kỷ niệm 4 năm Kennedy bị ám sát, bia mộ của Oswald tại nghĩa trang Rose Hill bị lấy trộm. Khi nó được tìm lại, mẹ của Oswald, Marguerite, thay thế nó bằng bia mộ mới và giữ cái cũ trong nhà.
Khi Marguerite qua đời năm 1981, bà được chôn trong phần mộ cạnh con trai. Cùng năm đó, thi thể Oswald được khai quật sau khi nhiều người lan truyền thuyết âm mưu rằng Oswald không thật sự nằm trong mộ. Sau khi chứng minh thuyết âm mưu đó là sai, Oswald được chôn cất một lần nữa.
Vì chiếc quan tài đã bị mục, nhà tang lễ Miller, đã được đổi tên thành Baumgardner, nói với Robert, anh của Oswald, rằng họ sẽ đặt thi hài vào quan tài mới. Robert đồng ý, cho rằng cái cũ sẽ bị phá hủy.
Nhưng sự thực không phải vậy. Robert không biết rằng nhà tang lễ đã bán đấu giá chiếc quan tài gốc vào năm 2010. Năm 2015, một thẩm phán ra phán quyết rằng nhà tang lễ cần bồi thường cho Robert hơn 87.000 USD và trả lại quan tài cho gia đình.
Phóng viên Cochran vẫn nhớ những lời đồng nghiệp Jerry Flemmons thuyết phục ông khi ông đắn đo suy nghĩ có nên nhận lời làm người khiêng quan tài bất đắc dĩ hay không: "Cochran, nếu chúng ta định viết bài về đám tang của Lee Harvey Oswald, chính chúng ta phải chôn cất gã khốn đó".
Phương Vũ (Theo MF)