(Bài viết Ý Kiến không nhất thiết trùng với quan điểm VnExpress.net.)
Hiện nay, TP HCM đang ra sức tìm cách hạn chế phương tiện cá nhân (xe gắn máy, ôtô con) và khuyến khích người dân sử dụng phương tiện công cộng. Nhưng thực tế, người dân ngày càng rời xa phương tiện công cộng. Cuối cùng, ngân sách thành phố không thể bù lỗ và hệ quả các tuyến xe buýt ngày càng teo tóp và kéo theo nhiều tuyến đường gần như không còn xe buýt. Hơn nữa, người dân cũng nhận thấy rằng, di chuyển bằng xe buýt không được tiết kiệm và tốn thời gian hơn so với xe máy, ôtô, vì vậy chính sách hạn chế phương tiện cá nhân sẽ rất khó thực hiện.
Theo tôi, để kéo người dân sử dụng phương tiện công cộng, TP HCM nên xem xét giải quyết những vấn đề như sau:
- Chi phí đi lại hợp lý (vì những người sử dụng xe buýt thường là người thu nhập thấp).
- Phương tiện phải sạch sẽ, nhân viên lịch sự, giờ chạy chính xác, lái xe chạy cẩn thận, đảm bảo an toàn, không mất cắp..
- Tăng thêm các tuyến xe trong thành phố (gần như phủ đầy tất cả các tuyến đường), tăng tần suất xe buýt qua các tuyến, tăng thời lượng và giờ hoạt động trong ngày.
Nếu TP HCM vẫn thực hiện cách bán vé như hiện nay, sẽ rất khó thu hút người dân sử dụng, lúc đó lại không có ngân sách để bù lỗ cũng như tái đầu tư xe buýt... Vì vậy, thành phố cần nghiên cứu và thay đổi chính sách để thuyết phục người dân sử dụng phương tiện công công.
>> Giao thông công cộng 'dậm chân' vì tư duy nhiệm kỳ
Nay, tôi xin đề xuất một hướng đi như sau: Các công ty khi sử dụng người lao động (có hợp đồng) sẽ mua vé xe buýt cho nhân viên. Công ty sẽ chịu 50% phí vé và người lao động phải chịu 50% còn lại (áp dụng chính sách giảm giá như mua 12 tháng có thể giảm giá một tháng). Ai không mua phải chịu thiệt, còn ai muốn mua thì công ty phải chịu trách nhiệm cho dù có sử dụng hay không. Nếu ai nghỉ việc sẽ phải hoàn trả chí phí này lại cho công ty. Sau một năm sẽ cho tái nạp vé tại các trạm xe buýt hay tàu điện công cộng.
Vé xe buýt nên sử dụng bằng thẻ từ có tích hợp hình ảnh cá nhân (tránh trường hợp cho mượn) và người sử dụng chỉ cần chạm vào máy trên xe buýt hay tại trạm (nếu đi tàu điện) là được (không cần tiếp viên). Bên cạnh đó, cần làm sao để vé này có thể được sử dụng cho tất cả các loại phương tiện công cộng trong thành phố (xe buyt, tàu điện ngầm, tàu điện nội đô... trong tương lai) và người dân có thể đi bao nhiêu lần trong một ngày cũng được. Cách làm này giống BHYT – có người mua nhưng chưa chắc có nhu cầu sử dụng.
Như vậy, tôi nghĩ với nguồn lực hiện có, TP HCM sẽ có đủ ngân sách để đầu tư xe buýt cũng như khuyến khích được người dân dùng phương tiện công cộng và hạn chế phương tiện cá nhân. Muốn vậy, thành phố sẽ phải thành lập Tổng công ty quản lý toàn bộ tất cả các phương tiện giao thông công cộng để điều phối chứ không phải giao cho các HTX như hiện nay.
>> Chia sẻ bài viết của bạn cho trang Ý kiến tại đây.
