Loạt giải thuộc hệ thống World Marathon Majors 2025 (WMM) sẽ bắt đầu từ cuối tuần này, với Tokyo Marathon lần thứ 18 diễn ra ngày Chủ nhật 2/3.

Benson Kipruto mừng chiến thắng bên bảng điện tử ghi thời gian kỷ lục đường đua của anh tại Tokyo Marathon 2024. Ảnh: Tokyo Marathon
169 elite sẽ dẫn đầu đường đua với 38.000 runner chinh phục ác đường phố của thủ đô Nhật Bản, bắt đầu từ Tòa nhà Tokyo Metropolitan và kết thúc tại Ga Tokyo. Giải năm nay có ý nghĩa đặc biệt quan trọng với các VĐV chủ nhà, khi là vòng loại trực tiếp cho Giải vô địch điền kinh thế giới vào tháng 9, cũng được tổ chức tại Tokyo.
Benson Kipruto của Kenya về nhất giải năm ngoái với 2 giờ 2 phút 16 giây, và sẽ trở lại Tokyo để bảo vệ danh hiệu. Runner 33 tuổi thi đấu thành công tại Olympic Paris 2024, khi giành HC đồng marathon, sau Tamirat Tola của Ethiopia và Bashir Abdi của Bỉ.
Thách thức lớn nhất của Kipruto sẽ là Joshua Cheptegei - chân chạy Uganda đang giữ kỷ lục ở cự ly 5.000m và 10.000m. Đây là lần thứ hai Cheptegei chạy cự ly 42,195 km, sau Valencia 2023. Ở lần ra mắt đó, anh chỉ cán đích thứ 37, thậm chí kiệt sức và được bế đi hồi sức tại trạm y tế.

Joshua Cheptegei mừng HC vàng 10.000m nam thứ ba liên tiếp tại giải vô địch điền kinh thế giới Budapest, Hungary ngày 20/8/2023. Ảnh: Reuters
Cheptegei cho biết mục tiêu tại Tokyo là theo kịp đương kim vô địch Kipruto và Deresa Geleta - runner đạt 2 giờ 2 phút 38 giây tại Valencia 2023. Ngôi sao Uganda tự tin đã chuẩn bị tốt hơn so với lần đầu chạy marathon và muốn cải thiện thành tích cá nhân tốt nhất (PB).
"Tôi đã sẵn sàng, hơn năm 2023 khi ra mắt thất vọng tại Valencia", Cheptegei nói khi tới Nhật Bản ngày 28/2. "Tôi vẫn đang học hỏi, từ các ngôi sao marathon như Kipruto và Geleta. Tôi sẽ biết ơn họ nếu mình chạy dưới 2 giờ 4 phút. Tôi không thể đòi hỏi nhiều từ cơ thể mình ở lần thứ hai chạy marathon. Đây là cơ hội để tôi thích nghi với cự ly dài hơn và nhận ra cần cải thiện điều gì ở các giải kế tiếp".
Cheptegei được nhân viên y tế bế đi hồi sức ngay sau khi về đích ở Valencia Marathon 2023 ngày 3/12.
Cheptegei đang giữ kỷ lục thế giới 10.000m với 26 phút 11 giây tại Valencia, và cả 5.000m với 12 phút 35 giây 36 tại Monaco, đều được lập năm 2020. Anh là VĐV thứ 10 trong lịch sử giữ đồng thời các kỷ lục thế giới ở cả hai cự ly này.
Runner 28 tuổi từng giành HC vàng 5.000m, 10.000m tại Commonwealth Games 2018, và vô địch thế giới 10.000m ba lần liên tiếp tại Doha 2019, Eugene 2022 và Budapest 2023.
Cheptegei có mùa giải 2024 thi đấu thăng hoa. Runner Uganda về nhất chung kết 10.000m Olympic Paris 2024 và phá kỷ lục Thế vận hội với 26 phút 43 giây 14. Anh còn lập thành tích cá nhân tốt nhất (PB) ở cự ly half marathon với 59 phút 46 giây để vô địch Vedanta Delhi ở Ấn Độ.
Cheptegei cho biết sẽ không dự cự ly trung bình ở giải thế giới tại Tokyo vào tháng 9 để chuyển hẳn sang cho nội dung marathon. "Tôi đã có thời gian đáng kinh ngạc, giành nhiều huy chương từ các giải vô địch, Thế vận hội", anh bày tỏ. "Tôi nhớ những cự ly đó, nhưng nhận ra rằng mình đã làm điều này khá lâu rồi và giờ là thời điểm thích hợp để thay đổi. Thứ gì đó ngọt ngào đôi khi cũng không tốt. Bạn phải thực sự nhìn thấy những thách thức vượt xa những gì bạn có thể làm. Tôi nhớ những cự ly đó, nhưng phải thay đổi".
Nội dung elite nữ tại Tokyo Marathon 2025 là cuộc chiến giữa ba nhà vô địch gần nhất tại giải, Sutume Asefa Kebede của Ethiopia và bộ đôi Kenya, Rosemary Wanjiru và Brigid Kosgei.
Trong đó, Kebede vô địch giải năm ngoái với 2 giờ 15 phút 55 giây. Cô còn từng vô địch Bắc Kinh Marathon 2019, Houston Half Marathon 2024 và cự ly 25 km tại Kolkata 2023.

Brigid Kosgei trong khoảnh khắc về đích, phá kỷ lục thế giới tại Chicago 2019. Ảnh: Runner's World
Wanjiru vô địch Tokyo 2023 với 2 giờ 16 phút 28 giây. Runner Kenya từng giành HC bạc 5.000m tại Đại hội thể thao châu Phi 2015, về thứ tư nội dung 10.000m tại giải điền kinh VĐTG 2019 và về nhì Berlin Marathon 2022 với 2 giờ 18 phút.
Kosgei vô địch Tokyo 2021, khi giải được dời sang tháng 3/2022 vì Covid-19, với 2 giờ 16 phút 2 giây. Cô còn vô địch Chicago Marathon 2018, 2019 và từng giữ kỷ lục thế giới của nữ với 2 giờ 14 phút 4 giây tại Chicago Marathon 2019.
Một tên tuổi lớn khác của làng marathon - cựu kỷ lục gia Paula Radcliffe, 51 tuổi, sẽ tái xuất tại Tokyo với tư cách là khách mời đặc biệt. Radcliffe là nữ VĐV marathon người Anh thành công nhất lịch sử, từng bảy lần vô địch Abbott World Marathon Majors. Thành tích 2 giờ 15 phút 25 giây của cô tại London Marathon 2003 vẫn là kỷ lục quốc gia Anh. Radcliffe giữ kỷ lục thế giới marathon nữ trong 16 năm, cho đến khi bị Brigid Kosgei (Kenya) phá vào năm 2019.
Hồng Duy