"Ron là người vô cùng quan trọng với tôi suốt nhiều năm chúng tôi làm việc cùng nhau, khi chúng tôi giải cứu nền kinh tế Mỹ khỏi một trong những cuộc suy thoái tồi tệ nhất lịch sử vào năm 2009 và sau đó vượt qua một tình huống khẩn cấp về sức khỏe cộng đồng đầy khó khăn vào năm 2014", Tổng thống đắc cử Joe Biden cho biết hôm 11/11, khi thông báo bổ nhiệm Ron Klain làm chánh văn phòng Nhà Trắng tương lai.
Ronald A. Klain, 59 tuổi, từng là cố vấn cấp cao cho nhiều tổng thống, phó tổng thống, ứng viên và thượng nghị sĩ của đảng Dân chủ. Việc Biden bổ nhiệm Klain như đánh dấu sự trở lại của cộng sự thân tín này, bởi ông từng là trợ lý hàng đầu của Biden khi còn là chủ tịch Ủy ban Tư pháp Thượng viện cuối những năm 1980 và từng điều hành văn phòng của Biden khi ông lần đầu trở thành phó tổng thống.
"Kinh nghiệm sâu rộng, đa dạng và năng lực của ông ấy khi làm việc với nhiều người trong lĩnh vực chính trị chính là những gì tôi cần ở một chánh văn phòng Nhà Trắng khi chúng ta đương đầu với thời điểm khủng hoảng này và đưa đất nước xích lại gần nhau", Biden nói thêm.
Ron Klain (trái), khi còn là điều phối viên Ứng phó Dịch Ebola, trong cuộc họp với Joe Biden ở Nhà Trắng hồi tháng 11/2014. Ảnh: AP.
Tốt nghiệp Trường Luật Harvard, Klain được đánh giá là một chiến lược gia có năng lực pháp lý và năng khiếu chính trị. Ông từng là quan chức phụ trách xử lý nhiều vấn đề ở Washington, từ đại dịch Ebola cho tới các cuộc tranh luận ứng viên.
"Nơi này tràn ngập người tài và các thủ khoa", Jared Bernstein, cố vấn kinh tế của Biden khi là phó tổng thống trong chính quyền Barack Obama, nói. "Ron mang tới điều gì đó còn thiếu, đó là khả năng giải quyết nhanh các luồng thông tin phức tạp, mâu thuẫn và tập trung vào giải pháp tối ưu".
Thường được xem là công việc "khó nhằn" thứ hai ở Washington, chánh văn phòng Nhà Trắng là người nắm giữ vị trí không qua bầu cử quan trọng nhất trong chính phủ mà không cần Thượng viện thông qua. Đây là người phải "đánh thức" tổng thống trong một cuộc khủng hoảng và quyết định ai được nói chuyện với tổng thống để giúp định hình quan điểm của ông chủ Nhà Trắng.
Công việc này thường thuộc về những cố vấn tài năng nhất của hai đảng, như James Baker của đảng Cộng hòa hay Leon Panetta của đảng Dân chủ. Nhưng dưới thời Tổng thống Donald Trump, vai trò của chánh văn phòng Nhà Trắng đã thay đổi, khi vị trí này thường được giao cho các quan chức có quan hệ và ảnh hưởng hạn chế với Trump.
Trong chính quyền Trump, con rể kiêm cố vấn cấp cao Jared Kushner mới là một "trung tâm quyền lực" ở Cánh Tây.
Việc chọn Klain làm chánh văn phòng cho thấy Biden đang tìm cách đưa Nhà Trắng thoát khỏi những hỗn loạn từ nhiệm kỳ tổng thống cũ. Cấu trúc nội bộ của Nhà Trắng sẽ trở lại mô hình truyền thống, với một người phụ trách duy nhất được hỗ trợ bởi các quan chức cấp cao có mối quan hệ trực tiếp với tổng thống.
Mike Donilon, người từng giúp soạn thảo chiến lược tranh cử cho Biden, cùng Steve Ricchetti, chủ tịch chiến dịch, có nhiều khả năng đảm nhận các vị trí có tầm ảnh hưởng trong Nhà Trắng, theo một số nguồn tin thân cận giấu tên.
Một số cố vấn chiến dịch hàng đầu khác, trong đó có Anita Dunn, cựu giám đốc truyền thông Nhà Trắng, cùng chồng bà là Bob Bauer, cựu cố vấn Nhà Trắng, dự kiến "đứng ngoài" chính phủ trong khoảng thời gian này.
Nhiều người thân cận với Biden từ lâu đã xem Klain là lựa chọn sáng giá nhất cho vị trí chánh văn phòng Nhà Trắng, khi ông có hơn 30 năm đảm nhận nhiều vai trò sau hậu trường. Ông từng bị loại khỏi nhóm Biden khi lên tiếng ủng hộ bà Hillary Clinton ra tranh cử năm 2016, nhưng sau đó đã nỗ lực tìm đường trở lại và tiếp tục giành được tín nhiệm.
Ông từng tham vấn với Biden về chiến lược chung trước khi cựu phó tổng thống thông báo về chiến dịch tranh cử của ông năm ngoái. Từ tháng 8, Klain là cố vấn cấp cao không nhận lương trong chiến dịch của Biden và chỉ đạo quá trình chuẩn bị tranh luận cho ứng viên đảng Dân chủ.
"Ông ấy là lựa chọn hợp lý và có đầy đủ mọi tố chất, như khả năng được công nhận, giàu kinh nghiệm, có mối quan hệ đặc biệt với Tổng thống đắc cử, đồng thời là nhà tư tưởng chiến lược mang lại nhiều kết quả", Pete Rouse, người từng là trợ lý hàng đầu của tổng thống Obama, nói về Klain.
Ron Klain (trái) chuẩn bị tranh luận cho tổng thống Barack Obama (phải) năm 2012. Ảnh: White House.
Klain dường như đã làm việc với tất cả lãnh đạo của đảng Dân chủ trong ba thập kỷ qua. Khi ở Ủy ban Tư pháp, Klain là cố vấn cho Biden, khi đó là thượng nghị sĩ, trong các phiên điều trần xác nhận đề cử thẩm phán Clarence Thomas của Tòa án Tối cao. Khi làm việc ở Nhà Trắng dưới thời tổng thống Bill Clinton, ông cũng từng tham gia vào quá trình xác nhận đề cử thẩm phán Ruth Bader Ginsburg, người qua đời hồi tháng 9. Klain từng là chánh văn phòng của cựu bộ trưởng tư pháp Janet Reno và là trợ lý chính sách hàng đầu của lãnh đạo phe thiểu số Thượng viện Tom Daschle.
Klain cũng từng là chánh văn phòng của phó tổng thống Al Gore và dẫn đầu nỗ lực pháp lý của ứng viên Dân chủ này trong vụ kiện tụng kết bầu cử năm 2000 với ứng viên Cộng hòa George Bush.
Trong sự nghiệp của mình, Klain cũng được xem như huấn luyện viên xuất sắc về tranh luận tổng thống của đảng Dân chủ. Ông từng tham gia chuẩn bị tranh luận cho Bill Clinton năm 1992, Gore năm 2000 và trở thành người dẫn dắt quá trình này cho mọi ứng viên của đảng Dân chủ kể từ đó, gồm John F. Kerry, Obama, Hillary Clinton và Biden.
Các quy tắc tranh cử mà Klain đưa ra cho các ứng viên, vốn được công khai từ lâu, đã trở thành "kim chỉ nam" cho chiến lược đối đầu mà hai đảng xây dựng.
"Một cú sẩy chân, một lần vụng về hoặc hớ hênh có thể khiến bạn phải trả giá bằng cả cuộc tranh luận, hãy vững vàng cho tới giây cuối cùng", Klain viết trong một bản ghi nhờ từng được công bố. "Dù có thể thua trong bất kỳ thời điểm nào của cuộc tranh luận, bạn chỉ có thể thắng trong 20 phút đầu tiên".
Nhưng kinh nghiệm của Klain trong việc đối phó với suy thoái và đại dịch có thể đóng vai trò lớn nhất khi Biden đang đối mặt khủng hoảng quốc gia. "Ông ấy biết Biden và trung thành với Biden, và ông ấy chắc chắn có được niềm tin của Biden", Dunn nói. "Không có ai làm việc chăm chỉ hơn Ron, dù là về tranh luận hay chính sách ứng phó Covid-19".
Với tư cách chánh văn phòng của phó tổng thống Biden, Klain từng giám sát Đạo luật Tái đầu tư và Phục hồi Mỹ trị giá 787 tỷ USD, gói kích thích nhằm giúp ngăn chặn cuộc suy thoái nghiêm trọng hơn trong cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008.
Klain từng được cân nhắc làm chánh văn phòng Nhà Trắng trong nhiệm kỳ hai của tổng thống Obama. Vị trí này cuối cùng thuộc về Denis Act, cố vấn chính sách lâu năm của ông Obama, sau khi Klain rút khỏi danh sách vì lý do cá nhân.
Sau đó, Klain trở lại Nhà Trắng với vai trò người điều phối nhóm ứng phó với đại dịch Ebola, kinh nghiệm giúp ông trở thành một trong những chuyên gia hàng đầu của đảng Dân chủ để đối phó với Covid-19.
"Tôi tin Ron Klain chính là lý do giúp chúng tôi không có dịch Ebola ở Mỹ", Valarie Jarrett, cựu cố vấn cấp cao của Obama, nói. "Ông ấy được tất cả những người tôi làm việc cùng kính trọng".
32 năm Biden hiện thực hoá giấc mơ tổng thống. Video:Vox.
Tuy nhiên, Klain cũng từng là mục tiêu chỉ trích của một số người thân cận với Biden, khi ông từng đăng ký làm cố vấn cho chiến dịch của bà Clinton năm 2016, trước khi Biden, người đang đau buồn vì cái chết của con trai cả Beau, quyết định không tranh cử năm đó.
Sau chiến dịch này, Ricchetti, người từng là chánh văn phòng của Biden khi còn làm phó tổng thống, đã sắp xếp cuộc gặp giữa Klain và Biden để xóa bỏ những rạn nứt, theo một nguồn tin thân cận.
"Giá trị của Ron chính là Biden hoàn toàn tin tưởng ông và Ron không sợ nói ra điều mình nghĩ", Jay Carney, cựu thư ký báo chí Nhà Trắng, người Klain từng tuyển dụng để làm việc cho Biden, nói. "Ông ấy làm điều đó một cách tôn trọng và thẳng thắn, đó là điều Biden muốn và trông đợi".
Thanh Tâm (Theo Washington Post, NYTimes)
