Bác sĩ Đào Mỹ Dung - Chuyên gia Nội Tim Mạch, Bệnh viện Đại học Y dược Shing Mark Đồng Nai, cho biết đột quỵ còn gọi là tai biến mạch máu não, là tình trạng não bộ bị tổn thương nghiêm trọng do mạch máu não bị tắc nghẽn, bị vỡ, gây gián đoạn việc vận chuyển máu để nuôi dưỡng não. Điều này dẫn đến các tế bào thiếu hụt dinh dưỡng, oxy. Sau vài phút nếu không được khắc phục, các tế bào sẽ chết dần và gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm đến tính mạng người bệnh.
Đột quỵ có thể xảy ra bất cứ lúc nào, kể cả khi đang làm việc hay nghỉ ngơi. Bệnh nhân cần được đưa vào bệnh viện càng nhanh càng tốt trong "thời gian vàng", để kịp thời cứu các phần não chưa chết nhưng đang bị thiếu oxy và dinh dưỡng.
Theo bác sĩ Dung, khi thấy một người có dấu hiệu đột quỵ cần nhanh chóng đỡ người bệnh, không để người bệnh té, va đập chấn thương đồng thời gọi xe cấp cứu ngay lập tức. Khi đặt bệnh nhân xuống nên để bệnh nhân ở tư thế nằm nghiêng tránh hít phải các chất nôn vào khí quản. Người nhà theo dõi chặt chẽ các dấu hiệu, phản ứng của bệnh nhân như suy giảm ý thức, nôn mửa...
Bác sĩ Dung lưu ý: "Thời gian vẫn là yếu tố quan trọng nhất trong cấp cứu các ca đột quỵ, nhanh chóng đưa bệnh nhân đến bệnh viện càng sớm càng tốt. Tuyệt đối không tự ý bấm huyệt, đánh gió, châm cứu, nhỏ thuốc hạ huyết áp hay bất kỳ loại thuốc nào khác "
Ngoài ra, cũng không cho bệnh nhân ăn uống vì có thể gây hít sặc chất nôn vào đường hô hấp, tắc đường thở, rất nguy hiểm.
Bác sĩ can thiệp cấp cứu một bệnh nhân đột quỵ tại Bệnh viện Đại học Shing Mark. Ảnh: Duy Anh.
Đột quỵ được chia thành hai loại là nhồi máu não và xuất huyết não. Nhồi máu não là hiện tượng giảm lưu lượng máu đến não một cách đột ngột, khiến cho động mạch não bị thuyên tắc một phần hoặc toàn phần. Tình trạng nhồi máu não chiếm đại đa số những ca đột quỵ, tỉ lệ khoảng 80%.
"Mặc dù xuất huyết não chỉ chiếm 20% nhưng diễn biến nhanh, tỷ lệ tử vong cao. Để cứu sống bệnh nhân cần phải chạy đua với thời gian, tính bằng phút giây", bác sĩ nhấn mạnh.
Theo bác sĩ Dung có 6 dấu hiệu báo trước cơn đột quỵ, như cơ thể mệt mỏi, đột nhiên cảm thấy không còn sức lực, tê cứng mặt hoặc một nửa mặt, cười méo mó.
Cử động khó hoặc không thể cử động chân tay, tê liệt một bên cơ thể. "Dấu hiệu đột quỵ chính xác nhất là không thể nâng hai cánh tay qua đầu cùng một lúc", bác sĩ Dung nói.
Ngoài ra sẽ khó phát âm, nói không rõ chữ, bị dính chữ, nói ngọng bất thường. Bạn có thể thực hiện phép thử bằng cách nói những câu đơn giản và yêu cầu người bệnh nhắc lại, nếu không thể nhắc lại được thì người bệnh đó đang có những dấu hiệu đột quỵ.
Hoa mắt, chóng mặt, người mất thăng bằng đột ngột, không phối hợp được các hoạt động. Thị lực giảm, mắt mờ, không nhìn rõ. Đau đầu dữ dội, cơn đau đầu đến rất nhanh, có thể gây buồn nôn hoặc nôn.
Bên cạnh đó, mọi người có thể ghi nhớ quy tắc F.A.S.T để nhận biết một người có dấu hiệu đột quỵ.
Face (Khuôn mặt): Gương mặt có dấu hiệu mất cân đối khi cười, nhe răng hay nói chuyện. Nếp mũi và một bên mặt bị xệ xuống.
Arm (Tay): Tay yếu và có dấu hiệu bị liệt, không thể giơ đều hai tay hoặc một bên tay không thể giơ lên được.
Speech (Lời nói): Nói lắp, nói không rõ lời, lời nói khó hiệu hoặc không nói được.
Time (Thời gian): Nếu xuất hiệu 3 dấu hiệu trên, cho thấy bệnh nhân có nguy cơ đột quỵ cao, cần khẩn trương gọi xe cấp cứu, đưa bệnh nhân đến các cơ sở y tế sớm nhất.
Lê Cầm