Bến xe miền Đông và các bến xe khách khác đã gắn liền với nhiều thế hệ, là địa điểm đặt những bước chân đầu tiên của nhiều người trên hành hành trình mưu sinh, học tập, làm việc tại thành phố thân yêu này.
Bến xe về đêm, xen lẫn giữa dòng người vội vã để quay lại thành phố, giữa những âm thanh mời chào của giới tài xế xe ôm, xe taxi hay các hàng quán đồ ăn, nước uống, không khó để chúng ta bắt gặp hình ảnh những những người khó khăn, vô gia cư tranh thủ chợp mắt trên những băng ghế, nền nhà của bến xe.
Rảo bước trong bến xe lớn nhất thành phố, rất khó để ta có thể tìm được một ổ điện "công cộng", nơi hành khách có thể tranh thủ sạc ít pin cho điện thoại sau hành trình dài mà không phải trả phí hay máy bán hàng tự động với mức giá công khai. Những hàng quán tại bến xe gần như là sự lựa chọn duy nhất cho ai cần phải sạc pin điện thoại cũng như các thiết bị khác, nếu không muốn phải băng qua những tuyến đường dày đặc xe máy để tới các tiệm đối diện bến xe. Những hàng quán ở bến xe, nếu không phải là một vài quán có thương hiệu, thì đa số không niêm yết bảng giá, mức giá bán thực tế, tất nhiên cũng khá chặt chém khách mua.
Với nhiều người, khoảng chênh lệch này không đáng là bao, nên cũng ít khi hỏi lại. Song với một bến xe có lượng khách lớn nhất thành phố, khoản chênh này trong trong một ngày đã là rất đáng kể. Chưa kể, dù nhỏ, nhưng điều đó để lại một khoảng trống trong tâm trí hành khách trong và ngoài nước, về uy tín và sự minh bạch. Bên cạnh đó, nhà vệ sinh bến xe cũng chưa thực sự đảm bảo vệ sinh, nặng mùi và chưa đáp ứng các tiêu chí phòng chống dịch Covid-19.
Dĩ nhiên, việc quản lý một bến xe lớn như bến xe miền Đông không phải là một điều dễ dàng. Tình trạng của bến xe cũng đã có nhiều cải thiện so với giai đoạn trước đây. Song có những vấn đề cơ bản, tuy có vẻ nhỏ nhưng nếu không khắc phục sẽ tác động lớn đến sự trải nghiệm và đánh giá của hành khách trong và ngoài nước đối với cửa ngỏ của thành phố. Dù bến xe có thể chỉ là điểm dừng của họ trên một hành trình, nhưng những trải nghiệm tiêu cực là rất khó xoá đi trong tâm trí.
Thành phố đã đưa vào sử dụng bến xe miền Đông mới (giai đoạn 1) với quy mô lớn trong hai năm qua, tuy nhiên lượng hành khách còn vắng. Theo kế hoạch, các tuyến xe của bến xe miền Đông cũ đã và đang được di dời qua bến mới, tới 11/10/2022, tất cả các tuyến từ TP HCM hướng ra Bắc (trừ các tuyến Quốc lộ 14 đi Tây Nguyên) sẽ được di dời hết. Sau đó, khi bến mới hoạt động ổn định, 60 tuyến còn lại sẽ được di dời, bến cũ sẽ được chuyển công năng trở thành bến xe buýt.
Tuy thời gian vận hành của bến xe cũ không còn dài, nhưng điều cốt lõi cần quan tâm, sửa đổi là cung cách quản lý, vận hành bến xe, để trong tương lai, nét văn hoá mới ấy góp phần đem đến những trải nghiệm tốt cho hành khách tại bến xe mới cũng như bến xe buýt sau này.
>> Không sợ tắc đường vì ôtô tăng đột biến sau cấm xe máy
Xây bến xe mới ngàn tỷ, song cung cách quản lý không có gì thay đổi, vẫn như bến xe cũ, thì cũng không đem lại điều gì mới tốt đẹp hơn cho hành khách. Phải biết rằng, khi có những tiện ích tốt hơn, dù nhỏ, mức sẵn lòng chi trả của khách hàng cũng sẽ tăng lên.
Để làm được điều đó, cần có những cải tiến liên tục, nhìn nhận trực tiếp những điểm chưa làm tốt, nghiêm túc, kỷ luật để cải thiện, tạo kênh để hành khách có thể phản hồi với ban quản lý. Tầm nhìn phải dài hơi, nhận thức rõ giá trị mà bến xe mang lại cho thành phố và cộng đồng, xã hội.
Cuối cùng, việc chuyển các tuyến xe từ quốc lộ 14, hướng Tây Nguyên - TP HCM qua bến xe mới trên tuyến xa lộ Hà Nội, thuộc địa phận TP Thủ Đức và TP Dĩ An (Bình Dương) cần có những cân nhắc. Nếu việc đón, trả khách được thực hiện tại bến xe mới, người đi xe sẽ luôn phải tốn thêm rất nhiều thời gian và chi phí để di chuyển so với một điểm đón, trả khách trên quốc lộ 13 (như bến xe miền Đông cũ) khi xe phải chạy từ quốc lộ 14 qua quốc lộ 13, đến thành phố rồi đi theo xa lộ Hà Nội ra bến xe mới, rồi khách phải bắt xe từ bến xe mới đi ngược về lại nội thành.
Và cũng thay vì để xe khách phải dừng lại dọc đường thả khách trên hành trình, điều có thể gây ảnh hưởng đến giao thông, có thể xem xét hình thành một điểm trả khách tại trục quốc lộ 13, bố trí các tuyến xe buýt thích hợp để đi vào thành phố.
Thuỳ Khanh
>>Bài viết không nhất thiết trùng với quan điểm VnExpress.net. Gửi bài tại đây.