Ai đi làm rồi cũng đều biết rằng, người lao động mỗi năm sẽ có ít nhất 12 ngày nghỉ phép. Việc sử dụng ngày nghỉ theo đúng quy trình là xin trước ba ngày. Tuy nhiên, sự thật có phải chỉ đơn giản như vậy không?
Từ khi tôi kiêm nhiệm thêm một nhiệm vụ là tổ trưởng của một vài công nhân trong khu vực làm việc, mọi người luôn hỏi tôi một câu: "Tại sao em đi làm đủ năm, được sử dụng số ngày nghỉ phép theo luật, có đăng ký nghỉ phép trước ba ngày, nhưng vẫn bị quản lý lại từ chối? Tại sao người sử dụng lao động lại có quyền từ chối duyệt phép năm của em trong khi luật lao động cho người lao động quyền sử dụng này?".
Sau khi tìm hiểu kỹ hơn về quy định nghỉ phép năm, tôi mới hiểu là người lao động có quyền sử dụng phép năm, nhưng người sử dụng lao động mới có quyền duyệt hay không cho người lao động nghỉ, dựa trên lý do hoạt động của công ty. Tôi tiếp tục tìm hiểu sâu hơn tại sao lại quy định như vậy thì nhận được câu trả lời là "để có sự thỏa thuận trao đổi giữa người lao động và người sử dụng lao động trong công ty, nhà máy, giúp hài hòa hơn quan hệ lao động của các bên trong công ty".
Tôi thấy điều này có hai mặt: người lao động coi phép năm là tài sản của họ, họ nghỉ làm vì lý do cá nhân, nhưng vẫn được nhận đầy đủ lương. Tuy nhiên, có không ít người lao động bị làm khó bởi những người quản lý - những người thừa biết họ có quyền từ chối duyệt phép năm của người lao động. Vì thế. ai thường hay nịnh quản lý, thân thiết (nhậu, đi chơi, ăn uống) thì luôn được quản lý ưu tiên duyệt cho nghỉ phép; còn ai dù hoàn thành tốt công việc nhưng không thường xuyên giao lưu với quản lý sẽ bị làm khó. Quản lý không có năng lực hay thể hiện quyền lực bằng cách không duyệt nghỉ phép năm cho những người chống đối mình hoặc phản bác quan điểm của mình trong công việc.
>> Sao phải cố dè sẻn ngày nghỉ Tết?
Điều luật mới sửa đổi năm 2019 cho phép các công ty được sử dụng phép năm của người lao động không giới hạn (trước đây giới hạn không quá 50%) vì lý do tình hình kế hoạch sản xuất. Điều này dẫn đến việc gần đây, khi tình hình kinh tế thế giới bất ổn, các doanh nghiệp bị ảnh hưởng, nên hầu hết đều sử dụng luôn ngày nghỉ phép năm của người lao động.
Công nhân công ty chúng tôi đa phần hiện tại đang âm ngày nghỉ phép năm của năm 2022 và công ty vẫn đang lên kế hoạch sử dụng luôn phép năm 2023 của người lao động. Mặc dù điều này tốt cho công nhân trong tình hình hiện tại (nghỉ do không có đơn hàng nhưng vẫn đủ lương), nhưng không ít trường hợp có nhu cầu lên kế hoạch nghỉ dài hạn hoặc về quê lại gần như không có phép năm để dùng.
Hy vọng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, Liên đoàn Lao động cùng các bộ ngành liên quan phối hợp chặt chẽ trong việc điều chỉnh các quy định để giúp lao động Việt có đời sống tốt hơn (đủ sống, đủ ăn, đủ mặc, đủ nuôi con, đủ hạnh phúc). Có như vậy, họ mới giúp đất nước đi lên một cách bền vững được.
>> Quan điểm của bạn thế nào? Gửi bài tại đây. Bài viết không nhất thiết trùng với quan điểm VnExpress.net.