Tại Hội nghị Cấp cao Đông Á (EAS) lần thứ 16 diễn ra theo hình thức trực tuyến tối 27/10, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh EAS cần tiếp tục phát huy vai trò và giá trị chiến lược thúc đẩy hành xử minh bạch, đối thoại thẳng thắn, tạo dựng lòng tin, giúp hài hòa các khác biệt, tăng cường chia sẻ trách nhiệm, góp phần gìn giữ môi trường hòa bình, ổn định, hợp tác cùng phát triển ở khu vực và trên thế giới, theo thông cáo hôm nay của Bộ Ngoại giao.
Phát biểu trước lãnh đạo các nước ASEAN và đối tác gồm Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc, Australia, New Zealand, Ấn Độ, Nga, Mỹ, Thủ tướng Phạm Minh Chính đề cao hợp tác đa phương, đề nghị các nước phối hợp hành động để ứng phó hiệu quả với các thách thức đang nổi lên, ngăn ngừa nguy cơ bất ổn và thúc đẩy phát triển, phục hồi bền vững, nhất là về kinh tế - xã hội sau đại dịch.
Theo Thủ tướng, các đối tác EAS với nền y học tiên tiến cần đẩy mạnh hợp tác nâng cao năng lực y tế, tạo thuận lợi cho tiếp cận đầy đủ, kịp thời vaccine và thuốc điều trị Covid-19, xây dựng cơ chế chia sẻ thông tin, kinh nghiệm và nâng cao năng lực cảnh báo sớm. Ông khẳng định Việt Nam ủng hộ một cam kết quốc tế về các biện pháp y tế để chống dịch trên toàn cầu.
Nhấn mạnh các nỗ lực đẩy nhanh phục hồi kinh tế với người dân và doanh nghiệp là trung tâm và là chủ thể, Thủ tướng đề nghị ASEAN và các đối tác phối hợp tăng cường cơ hội tiếp cận và mở rộng thị trường, xuất khẩu và chuyển giao công nghệ số, công nghệ xanh, đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, thúc đẩy phục hồi đồng đều, bền vững và bao trùm ở khu vực, và gắn kết với chống biến đổi khí hậu, phát triển xanh, chuyển đổi số, kinh tế tuần hoàn và kinh tế bao trùm.
Thủ tướng Phạm Minh Chính kêu gọi các quốc gia thúc đẩy hợp tác đa phương, thượng tôn pháp luật, duy trì hòa bình và ổn định tại khu vực, bảo đảm an ninh, an toàn và tự do hàng hải và hàng không tại Biển Đông.
Ông cũng kêu gọi nỗ lực thực hiện đầy đủ DOC, thúc đẩy đàm phán xây dựng Bộ Quy tắc ứng xử trên Biển Đông (COC) hiệu lực, hiệu quả, thực chất phù hợp với luật pháp quốc tế, trong đó có UNCLOS 1982, khuôn khổ điều chỉnh các hành vi, hoạt động trên biển và đại dương.
Với thế mạnh là khu vực có vị trí chiến lược chiếm 54% dân số và 62% tổng GDP toàn cầu, các quốc gia Đông Á nhấn mạnh EAS cần tiếp tục là diễn đàn hàng đầu do ASEAN dẫn dắt, là nơi các lãnh đạo đối thoại, trao đổi về các vấn đề chiến lược của khu vực.
Lãnh đạo các nước EAS nhất trí cần đẩy mạnh hợp tác đa phương, khu vực và quốc tế trong giải quyết các thách thức nổi lên, ứng phó hiệu quả Covid-19, duy trì và thúc đẩy liên kết kinh tế, trao đổi thương mại và đầu tư, khôi phục và ổn định chuỗi cung ứng khu vực và toàn cầu, hướng tới phục hồi toàn diện và bền vững.
Các lãnh đạo đã thông qua các Tuyên bố EAS về các chủ đề Hợp tác sức khỏe tinh thần, Phục hồi bền vững, Tăng trưởng kinh tế thông qua phục hồi du lịch.
Huyền Lê