BS.CKI Tống Thị Ngọc Cầm, Phó Giám đốc Y khoa miền Bắc, Hệ thống Tiêm chủng VNVC, cho biết hiện học sinh các cấp đã bước vào mùa tựu trường sau kỳ nghỉ hè. Tuy nhiên, một số bệnh viện bắt đầu ghi nhận số trẻ mắc bệnh đường hô hấp gia tăng. Ví dụ Bệnh viện Nhi đồng 2 từ đầu tháng 8 điều trị 170-200 mắc các bệnh hô hấp như viêm phế quản cấp, viêm phổi, hen suyễn... Trong đó, khoảng 10 đến 15% bệnh nhi chuyển nặng phải hỗ trợ hô hấp.

Theo bác sĩ Cầm, mùa tựu trường rơi vào thời điểm khí hậu diễn biến thất thường, như mưa nhiều ở miền Nam, bão lũ, giao mùa ở miền Trung và miền Bắc. Đây là điều kiện thuận lợi cho các loại virus, vi khuẩn phát triển. Kiểu thời tiết này cũng dễ gây mệt mỏi, đặc biệt khi trẻ đã nghỉ ngơi dài ngày, phải thay đổi thời gian sinh hoạt khi đi học, dẫn tới giảm sức đề kháng.

Ở trường học, trẻ cùng sinh hoạt, ăn uống với nhiều người, môi trường bán trú khép kín sẽ tăng nguy cơ tiếp xúc và làm lây lan mầm bệnh. Ví dụ với sởi, một trẻ mắc có thể lây cho khoảng 12-18 trẻ chưa có miễn dịch. Virus cúm lây trước khi trẻ có triệu chứng.

Mầm bệnh có thể bám dính vào các đồ vật và lơ lửng trong không khí, lây nhiễm gián tiếp khi trẻ ở không gian chung hoặc sử dụng các vật dụng. Chúng cũng có thể tích tụ trong các thiết bị làm mát như điều hòa nhiệt độ, hệ thống thông khí của trường học, tăng khả năng lây lan cho nhiều trẻ hơn.

Để bảo vệ trẻ mùa tựu trường, bác sĩ Cầm khuyến cáo gia đình hướng dẫn con một số biện pháp phòng bệnh dễ thực hiện như: rửa tay trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh, tránh chạm tay vào mắt, mũi, miệng; tránh khu vực hút thuốc lá; uống đủ nước và tuân thủ giờ sinh hoạt, vận động do giáo viên hướng dẫn.

Tại nhà, trẻ nên giảm thời gian sử dụng các thiết bị điện tử, tránh ngồi lâu. Bữa ăn nên đa dạng loại thực phẩm để đảm bảo đủ chất dinh dưỡng. Quá trình di chuyển trên đường, trẻ nên được đeo khẩu trang để giảm tác hại của khói bụi, ô nhiễm.

Nếu sử dụng máy lạnh, gia đình nên cài đặt nhiệt độ 25-26 độ C, tránh bật quạt trực tiếp vào người trẻ, không nên để trẻ vào không gian máy lạnh ngay khi đi từ ngoài nắng về. Khi trẻ ho, sốt, sổ mũi, phụ huynh nên đưa trẻ đi khám sớm, không điều trị theo mẹo dân gian, tự dùng thuốc hoặc để bệnh tự khỏi.

Hiện Việt Nam có nhiều loại vaccine phòng bệnh lây qua đường hô hấp cho trẻ em và người lớn như cúm, sởi, ho gà, phế cầu gây viêm phổi, não mô cầu, thủy đậu... Trong đó, vaccine cúm có 4 loại giúp phòng các chủng virus như A/H1N1, A/H3N2 và cúm B, tiêm cho trẻ từ 6 tháng đến người lớn. Trẻ từ 6 tháng đến dưới 9 tuổi cần tiêm hai mũi cách nhau tối thiểu một tháng nếu chưa chủng ngừa cúm. Người từ 9 tuổi cần một liều cơ bản và nhắc lại hàng năm.

Vaccine phế cầu có 5 loại, phòng các chủng vi khuẩn phế cầu phổ biến, chỉ định tiêm từ 6 tuần tuổi đến người lớn. Tùy theo độ tuổi, công nghệ, mỗi loại có số mũi và lịch tiêm nhắc khác nhau.

Sởi có loại vaccine đơn và phối hợp phòng thêm quai bị, rubella, có thể tiêm cho trẻ từ 6 tháng tuổi. Tiêm đầy đủ mũi vaccine có thành phần phòng sởi hiệu quả đến 98%. Với não mô cầu, trẻ cần tiêm đầy đủ các loại vaccine để phòng 5 nhóm huyết thanh vi khuẩn A, B, C, Y, W. Còn thủy đậu có lịch tiêm hai mũi, hiệu quả phòng bệnh lên đến 98%.

Với các mũi vaccine phòng bạch hầu, ho gà, uốn ván trẻ từng tiêm ở giai đoạn đầu đời, phụ huynh nên tiêm nhắc cho trẻ vào các mốc 4-6 tuổi, 9-15 tuổi và sau đó tiêm nhắc mỗi 10 năm.

Thảo Linh