Trả lời:
Biểu hiện của viêm da tiếp xúc do kiến ba khoang và bệnh lý nhiễm trùng da gây ra bởi zona thần kinh có nhiều điểm tương đồng.
Khi tiếp xúc với chất chứa độc tố Pederin từ kiến ba khoang tiết ra, cơ thể sẽ xuất hiện mụn nước nhỏ, có màu đỏ, chứa mủ. Độc tố từ kiến rất mạnh nên nhanh tổn thương da, không có dấu hiệu báo trước. Mụn nước thường tạo thành đường dài, tạo cảm giác bỏng rát, phù nhẹ, ít ngứa. Tổn thương có thể xuất hiện ở bất cứ vị trí nào trên cơ thể và thường khỏi sau khoảng 5-7 ngày.
Còn nhiễm trùng da gây ra bởi zona thần kinh xảy ra do sự tái hoạt động của Varicella-zoster virus (VZV) khi căng thẳng, miễn dịch giảm, tuổi già... Trước khi xuất hiện mụn nước, vùng da nhiễm VZV hơi sưng đỏ, phù nề, gồ cao hơn vùng da xung quanh. Mụn nước và phát ban mọc thành cụm, bám dọc theo hạch thần kinh cảm giác bị virus tấn công.
Thông thường, vết thương chỉ xuất hiện ở một bên cơ thể (eo, mặt, cổ, lưng) hoặc một bên thân dọc theo dây thần kinh liên sườn. Cảm giác đau, rát do zona đem lại có thể lan đến dây thần kinh sau. Mụn nước do kiến ba khoang cắn sẽ không lây nhiễm cho người khác, nhưng mụn nước do zona thần kinh có thể lây bệnh thủy đậu cho người chưa có miễn dịch.

Kiến ba khoang tiết ra chất pederin có độc tính, gây bỏng, mụn nước, mụn mủ nhỏ li ti. Ảnh: Mosqueteiros
Do đó, khi có dấu hiệu bất thường trên da như đau rát, nổi mụn nước, phồng rộp, loét, bạn nên đến cơ sở y tế có chuyên khoa da liễu để được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Bạn không nên tự mua thuốc hoặc đắp các loại lá cây, thoa dầu, tỏi... để tránh biến chứng.
Nếu không chữa trị kịp thời, virus zona thần kinh có thể tấn công nhiều cơ quan khác nhau gây ra các biến chứng như: đau dây thần kinh sau zona, đột quỵ, viêm phổi, viêm gan, viêm não, liệt mặt...
Hiện Việt Nam có vaccine phòng bệnh do zona thần kinh Shingrix do hãng dược GSK (Bỉ) sản xuất, hiệu quả ngăn bệnh đến 97% ở người từ 50 tuổi, từ 70-87% ở người từ 18 tuổi bị suy giảm miễn dịch do bệnh lý.
Vaccine đồng thời giảm biến chứng đau thần kinh sau zona và biến chứng khác, tỷ lệ đến 90%. Người từ 50 tuổi trở lên tiêm hai mũi, cách nhau hai tháng. Người từ 18 tuổi trở lên và nguy cơ cao mắc zona thần kinh, tiêm hai mũi cách nhau một tháng.
Bác sĩ Nguyễn Như Điền
Quản lý Y khoa miền Bắc, Hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC
Độc giả đặt câu hỏi tư vấn vaccine tại đây để bác sĩ trả lời.