Cách Tết Nguyên đán hai tháng, chị Mai 25 tuổi, ngụ Tân Phú, TP HCM, đặt mục tiêu giảm cân nhanh nhất để có vóc dáng chuẩn mặc đẹp chơi xuân. Chị uống nước ép cần tây uống thay cả ba bữa ăn trong ngày. Vài hôm sau, chị mệt lả, bần thần, tay chân run rẩy. Nghĩ cơ thể chưa quen, Mai thay đổi, chỉ uống nước ép vào bữa sáng, ăn bù vào buổi trưa và tối. Kết quả là vẫn đói, mệt, khó làm việc, thi thoảng thức ăn trào ngược lên họng gây ho, sặc, miệng chua chát.
"Tôi bỏ cuộc sau một tuần vì không đủ sức khỏe làm việc, bao tử luôn trong tình trạng đau thắt", chị Mai nói.
Còn chị Ngân 36 tuổi, ở Gò Vấp, TP HCM, ngày 25/11 nhận kết quả chẩn đoán tiền đái tháo đường do đường huyết tăng. Chị đến viện khám do vùng da khu vực cổ, nách bắt đầu sẫm màu, cơ thể khó chịu, cả ngày mệt mỏi. Bác sĩ cho biết trạng thái trên là do cách giảm cân của Ngân - chỉ uống nước ép trái cây vào bữa sáng và tối - khiến cho lượng đường trong máu tăng cao bất thường.
Chị Ngân cho biết đã uống nước ép trái cây các loại thay bữa ăn hàng ngày gần 10 ngày qua, giảm được 2 kg.
Nước ép trái cây loại bỏ chất xơ, nhiều đường, nếu dùng thay cơm để giảm cân lâu dài có thể khiến cơ thể tăng đường huyết. Ảnh: Freepik
Tiến sĩ Chu Thị Tuyết, Trưởng khoa Dinh dưỡng tiết chế, Bệnh viện Hữu Nghị (Hà Nội), cho biết nhiều người ăn kiêng với nước ép, sinh tố, các loại nước detox vì tính tiện dụng và quan niệm "ăn hoa quả nhiều có lợi cho cơ thể". Thực chất cân nặng sụt giảm nhanh do mọi người uống quá nhiều chất lỏng trong một ngày và cắt giảm đột ngột lượng thức ăn nạp vào cơ thể.
"Nói cách khác, bản chất của cách giảm cân này là loại bỏ hoặc giảm hầu hết nhóm thực phẩm tạo năng lượng trong khẩu phần ăn hằng ngày như thịt, cá, cơm, bánh mì", bà Tuyết lý giải. Hậu quả, cơ thể bị teo cơ, thiếu năng lượng, suy nhược, uể oải. Cơ thể thiếu protein dẫn tới suy giảm đề kháng. Chế độ dinh dưỡng không cân bằng khiến quá trình chuyển hóa và trao đổi chất bị rối loạn, ảnh hưởng hệ nội tiết, tác động chu kỳ kinh nguyệt và tâm sinh lý ở phụ nữ. Một số nghiên cứu cho thấy sử dụng quá nhiều đồ uống detox, giảm cân, gây mất cân bằng điện giải.
Theo Medical News Today, uống quá nhiều nước ép trái cây có thể mang đến một số rủi ro. Ví dụ, nước ép trái cây chứa nhiều đường và calo, gây ra một số vấn đề như tăng cân, tiểu đường và bệnh tim mạch.
Ăn kiêng, giảm cân bằng cách chỉ uống nước ép trái cây cũng không hiệu quả khi cung cấp cho cơ thể quá nhiều đường nhưng thiếu các chất khác, từ đó gây phản tác dụng. Thực tế, nước trái cây được tạo ra sau khi đã ép bỏ hết chất xơ và nhiều dưỡng chất quan trọng khác, chỉ còn là một ly đường đậm đặc, hoàn toàn thiếu các chất dinh dưỡng hỗ trợ cơ thể trong quá trình tiêu hóa và trao đổi chất.
Nước ép trái cây giàu vitamin nhưng không thể đảm bảo cho cơ thể đủ các chất dinh dưỡng cần thiết, làm thiếu hụt năng lượng tối thiểu cho các hoạt động khác. "Áp dụng cách này, cân nặng chỉ giảm tạm thời. Khi quay về chế độ ăn uống bình thường, cân nặng sẽ tăng trở lại do cơ thể được cung cấp thêm năng lượng thông qua thức ăn", tiến sĩ Tuyết nói.
Để đạt được hiệu quả giảm cân trước khi Tết đến, bác sĩ Trương Hồng Sơn, Viện trưởng Y học Ứng dụng, khuyên mọi người áp dụng chế độ giảm cân từ tốn. "Đặt mục tiêu giảm dần 0,5-1 kg mỗi tuần là hợp lý và an toàn cho sức khỏe", ông nói.
Theo bác sĩ Sơn, một trong những ưu tiên hàng đầu trong việc giảm cân hiệu quả, an toàn chính là ăn đủ protein. Protein giúp xây dựng cơ bắp, góp phần đốt cháy chất béo và duy trì khối lượng cơ - điều cần thiết và hữu ích với việc giảm cân. Thay thế chất béo xấu bằng thực phẩm giàu protein cũng là cách giúp duy trì đường cong cơ thể hiệu quả hơn.
Ngoài ra, không nên bỏ quên carbohydrate. Chế độ ăn kiêng không carbohydrate có thể giúp giảm cân nhanh chóng nhưng sẽ làm mất luôn cả đường cong của cơ thể. Vì vậy, cách tốt nhất để giảm cân hiệu quả là hạn chế đường tinh luyện nhưng không bỏ thực phẩm giàu carbohydrate.
Tránh đồ ăn vặt, thực phẩm, đồ uống giàu calo nhưng ít chất dinh dưỡng như soda, kem, khoai tây chiên, thức ăn nhanh. Đồng thời, tăng cường rau xanh và trái cây để bổ sung chất xơ và các chất chống oxy hóa tốt cho cơ thể, bác sĩ Sơn nói thêm.
Các chuyên gia khuyến cáo muốn giảm cân cần tuân thủ nguyên tắc dinh dưỡng cân bằng, nếu không cơ thể sẽ không có đủ năng lượng để hoạt động.
Chi Lê - Mỹ Ý