Trong những ngày qua, cộng đồng dồn sự chú ý vào vụ việc bạo lực học đường tại một trường quốc tế ở TP HCM. Rất nhiều đánh giá và phân tích đã được đưa ra từ nhiều góc độ khác nhau. Tổng hợp từ các đánh giá và phân tích đó, chúng ta có thể rút ra được kinh nghiệm ứng xử của các bên khi bạo lực học đường xảy ra.
1. Về phía gia đình có con bị đánh
Khi con bị bạn đánh, phụ huynh nên tiếp cận nhà trường sớm nhất có thể thay vì gặp trực tiếp, hành hung lại học sinh đánh con mình. Phụ huynh cần tìm hiểu và nắm rõ quy trình xử lý các vụ việc bắt nạt học đường từ phía nhà trường để có tâm thế chủ động nếu chẳng may rơi vào những tình huống tương tự.
Cần tôn trọng và tuân theo quy trình đó để các bên cùng nhau giải quyết theo hướng tích cực nhất, ở đó những đứa trẻ sẽ nhận được các bài học giá trị cho mình. Tôi nghĩ phụ huynh nên tạo điều kiện cho nhà trường giải quyết vụ việc. Mỗi bên đều phải bình tĩnh thì mọi chuyện sẽ tốt hơn. Nếu cảm thấy không an toàn, phụ huynh có thể yêu cầu cho con tạm ngưng học để ngăn chặn việc xấu xảy ra và yêu cầu dịch vụ hỗ trợ.
>> Tôi để giáo viên tự xử lý khi con bị bạn bắt nạt
Trong trường hợp vẫn không tìm được "tiếng nói chung" khi xử lý, phụ huynh có thể báo cáo sự việc đến các bộ phận liên quan ở Phòng Giáo dục, Sở Giáo dục hoặc liên hệ đường dây nóng của Cục Bảo vệ trẻ em, thậm chí khiếu nại về việc nhà trường không thực hiện đúng quy trình kỷ luật học sinh cũng như không ngăn chặn bạo lực học đường và báo cảnh sát trong trường hợp trường không giải quyết sự việc hợp lý.
Phụ huynh cần quan tâm hơn nữa đến con em khi đã bị hành vi bạo lực, chú ý biểu hiện bất thường của các em, cần thiết có thể cần phải can thiệp về tâm lý tránh để các em có suy nghĩ, thái độ và hành vi tiêu cực.
Hãy dạy trẻ năm kỹ năng cơ bản để tránh trở thành mục tiêu bị bạo lực học đường: Né tránh, đàm phán với sự thân thiện, đàm phán với sự cương quyết, tìm sự hỗ trợ khẩn cấp, báo cáo.
2. Về phía nhà trường
Nhà trường cần chủ động thông tin cho phụ huynh ngay khi có sự việc xảy ra; thông tin rõ ràng cho phụ huynh về chính sách, nội quy, quy trình xử lý kỷ luật học sinh; lập hội đồng kỷ luật và mời phụ huynh tham gia các cuộc họp.
Để xác định chính xác nguyên nhân và mức độ nghiêm trọng của các hành vi bắt nạt, việc đối thoại với các bạn học sinh tham gia vào vụ việc là tiên quyết. Bên cạnh đó, người quản lý giáo dục cũng phải trao đổi với phụ huynh để đảm bảo quyền lợi của học sinh, cũng như tránh những hệ quả không đáng có do hiểu nhầm hay thiếu giao tiếp.
Nhà trường cần nhanh chóng cho hai học sinh ngồi nói chuyện cùng nhau, dưới sự lắng nghe của đại diện nhà trường, để xem thật sự chuyện gì đã xảy ra. Buổi gặp gỡ cũng phải có sự tham gia của nhân viên tư vấn học đường để tìm cách hòa giải các em. Kế đó, trường phải thông báo đến từng phụ huynh. Nếu cần thiết, trường sẽ tiếp tục tổ chức một buổi để phụ huynh hai bên có thể lắng nghe, đối thoại, dưới sự điều phối của nhà trường. Trách nhiệm của nhà trường là lắng nghe và là cầu nối hòa giải cho các bên.
Nhà trường cần có thầy cô giáo phụ trách chuyên môn để làm công tác tư vấn trong các chương trình ngoại khoá nhằm giảm thiểu hoạt động bạo lực học đường. Dù là thầy cô nào đi chăng nữa vẫn phải lấy tình thương yêu thực sự như một người cha, người mẹ mới có thể đạt hiệu quả cao trong tư vấn tâm lí học đường.
Khi có vụ việc, nhà trường cũng cần có người phụ trách đứng ra bảo vệ quyền lợi cho các bên, đồng thời giữ câu chuyện êm đẹp và tôn trọng lẫn nhau. Mục đích cuối cùng vẫn phải là bảo vệ những đứa trẻ.
>> Khi bạo lực học đường bị 'bỏ quên'
3. Về phía học sinh
Khi bị bạn trêu ghẹo, nếu cảm thấy khó chịu, muốn chấm dứt tình trạng này, các bạn cần phải bình tĩnh, lảng tránh đi ra nơi khác, không nên phản ứng gay gắt càng kích thích đối tượng trêu ghẹo.
Dùng lời lẽ nhẹ nhàng yêu cầu không trêu ghẹo. Nếu tình trạng vẫn tiếp diễn cần phản ảnh đến giáo viên chủ nhiệm, với cha mẹ...Tránh xử lý tiêu cực như nhờ bạn bè ngoài xã hội can thiệp hoặc trêu ghẹo lại sẽ dẫn đến hậu quả nghiêm trọng hơn.
Khi bị đe dọa dùng vũ lực, bạn phải bình tĩnh tỏ thái độ phối hợp. Sau khi tạm thời thoát ra khỏi sự đe dọa của đối tượng cần phải báo ngay những người có trách nhiệm để ngăn chặn, chấm dứt đe dọa dùng vũ lực của các đối tượng.
Báo cáo với nhà trường để cùng gia đình phối hợp giải quyết. Nếu đối tượng là người ngoài xã hội, cần báo sự việc cho cảnh sát khu vực hoặc công an nơi gần nhất để ghi nhận sự việc và răn đe đối tượng.
Nếu đối tượng sử dụng hung khí, cần phải tỏ thái độ lo sợ, năn nỉ đối tượng rồi bất ngờ bỏ chạy, cố gắng chạy thật nhanh đến vị trí có người lớn cứu giúp. Trường hợp đối tượng không sử dụng hung khí thì tìm cơ hội bỏ chạy.
>> Khó ngăn bạo lực học đường khi giáo viên 'sợ đủ thứ'
Sau khi thoát được nhóm đối tượng có hành vi bạo lực cần phải báo ngay cho phụ huynh và người có trách nhiệm để xử lý, tường trình lại toàn bộ sự việc để cơ quan chức năng đánh giá tính chất vụ việc và có hình thức xử lý. Tuyệt đối không nên tìm cách trả thù hoặc nhờ người ngoài xã hội giúp đỡ, thanh toán sẽ để lại hậu quả kéo dài, nghiêm trọng.
Việc giáo dục những đứa trẻ thôi là không đủ, mà cần giáo dục nhận thức của toàn bộ xã hội, gia đình và nhà trường về các vấn đề của đứa trẻ, đặc biệt là sự phát triển của trẻ. Cần giải thích tại sao ở trong thời điểm đó, những đứa trẻ đó lại dễ có hành vi bạo lực với người khác hoặc dễ ở trong tình trạng bị các bạn khác bạo lực.
Các vấn đề của trẻ em là biểu hiện của những vấn đề trong gia đình mà chúng ta cần giải quyết; nếu chỉ hướng tới riêng trẻ em thì sẽ không làm giảm thiểu được. Bởi vậy, các chương trình, các chính sách bảo trợ cho trẻ em nên tập trung cả tới các vấn đề trong gia đình.
>>Bài viết không nhất thiết trùng với quan điểm VnExpress.net. Gửi bài tại đây.