"Vụ 16 máy bay Trung Quốc áp sát Malaysia, cũng như số chuyến bay vào vùng nhận diện phòng không Đài Loan ngày càng tăng đã bổ sung vào danh sách những hành động gây bất ổn và mang tính leo thang trong khu vực", tướng Kenneth Wilsbach, tư lệnh Lực lượng Không quân Thái Bình Dương (PACAF) thuộc không quân Mỹ, nói trong cuộc họp báo trực tuyến hôm nay.
"Khi bay vào vùng trời của nước khác mà lẽ ra không nên, chúng ta cần phải tự chuẩn bị cho những tính toán sai lầm ở khu vực", tướng Wilsbach nói thêm.
Tuyên bố mang tính chỉ trích này được tư lệnh Mỹ đưa ra sau khi quân đội Malaysia ngày 31/5 thông báo phát hiện "các hoạt động đáng ngờ" khi đội hình gồm 16 vận tải cơ Il-76 và Y-20 Trung Quốc bay theo đội hình chiến thuật trên Biển Đông và áp sát không phận Malaysia.
Nhóm máy bay Trung Quốc hoạt động ở khu vực cách bờ biển bang Sarawak trên đảo Borneo khoảng 60 hải lý (111 km) và không tuân theo chỉ dẫn của đài kiểm soát không lưu phụ trách vùng thông báo bay (FIR) Kota Kinabalu. Không quân Malaysia đã triển khai tiêm kích hạng nhẹ Hawk 208 từ căn cứ Labuan để giám sát và xác định danh tính nhóm máy bay Trung Quốc.
Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Uông Văn Bân hôm 2/6 cho biết nhóm vận tải cơ này tiến hành "hoạt động huấn luyện thường lệ" và "không nhằm vào bất cứ quốc gia nào". Bắc Kinh bác cáo buộc của Kuala Lumpur, cho rằng các máy bay "tuân thủ nghiêm ngặt luật pháp quốc tế và không xâm nhập không phận của các quốc gia khác".
Đợt áp sát không phận Malaysia của vận tải cơ Trung Quốc diễn ra hơn một năm sau khi tàu công vụ của hai nước đối đầu trên Biển Đông. Tàu hải cảnh Trung Quốc khi đó bám đuôi và quấy rối tàu thăm dò dầu khí West Capella của tập đoàn Petronas Malaysia ngoài khơi đảo Borneo.
Ở phía bắc Biển Đông, không quân Trung Quốc cũng hơn 80 lần triển khai máy bay quân sự các loại áp sát đảo Đài Loan chỉ trong 4 tháng đầu năm nay, gây áp lực đáng kể đối với lực lượng phòng không của hòn đảo. Trung Quốc luôn coi Đài Loan là một tỉnh chờ thống nhất và tuyên bố sử dụng vũ lực nếu cần.
"Tôi nghĩ đây là chiến lược của Trung Quốc nhằm bào mòn lực lượng phòng vệ Đài Loan bằng cách buộc họ phản ứng mỗi lần có phi cơ áp sát", tướng Wilsbach nói.
Ông cho hay không quân Mỹ đang tìm cách phân tán lực lượng trong khu vực và tránh tập trung tại những căn cứ lớn, vốn rất dễ bị tập kích trong những đòn đánh phủ đầu.
Vũ Anh (Theo AFP)