Phát biểu trong phiên họp quốc hội ngày 5/3, Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường không đề cập đến Mỹ, châu Âu hay chiến dịch quân sự của Nga tại Ukraine. Thay vào đó, báo cáo công tác chính phủ của ông Lý chủ yếu đề cập đến duy trì ổn định trong nước và kiểm soát rủi ro.
"Chúng ta rất rõ ràng về các vấn đề và thách thức trước mắt", ông Lý nói trước gần 3.000 đại biểu quốc hội trong phiên khai mạc Đại hội Đại biểu Nhân dân Toàn quốc tại Đại lễ đường Nhân dân ở thủ đô Bắc Kinh.
Ông Lý cho biết tiến trình phục hồi của kinh tế thế giới chưa vững chắc, giá cả hàng hóa cao và có xu hướng biến động, trong khi môi trường bên ngoài Trung Quốc "ngày càng biến động, nghiêm trọng và không chắc chắn".
Thủ tướng Lý Khắc Cường phát biểu trong phiên họp quốc hội ngày 5/3. Ảnh chụp màn hình CCTV
Ông Lý nhấn mạnh tầm quan trọng của duy trì ổn định kinh tế xã hội trước thềm đại hội toàn quốc của đảng Cộng sản Trung Quốc, dự kiến diễn ra vào mùa thu năm nay.
Trong báo cáo công tác, chính phủ Trung Quốc đặt mục tiêu tăng trưởng kinh tế khoảng 5,5% trong năm 2022. Đây là mức tăng trưởng thấp nhất trong nhiều thập kỷ, song ông Lý thừa nhận là mục tiêu phải "nỗ lực gian khổ" mới thực hiện được. Kinh tế Trung Quốc tăng trưởng 8,1% trong năm 2021, song đà tăng chậm lại đáng kể từ nửa cuối năm.
Mức tăng trưởng được ông Lý nêu ra phù hợp với kỳ vọng của thị trường, song nhiều chuyên gia kinh tế cho rằng Trung Quốc có thể không đạt được mục tiêu. Các chuyên gia kinh tế của Nomura dự báo kinh tế Trung Quốc tăng trưởng 4,3%, trong khi chuyên gia của Standard Chartered đưa ra con số 5,3%.
Một ưu tiên khác của Trung Quốc trong thời gian tới là việc làm. Thủ tướng Lý Khắc Cường cho biết Trung Quốc sẽ tạo ra 11 triệu việc làm ở thành thị trong năm nay, giữ tỷ lệ thất nghiệp tại đây dưới 5,5%. Ông thúc giục chính quyền các địa phương nỗ lực hết sức để tạo việc làm, cải thiện khả năng kiểm soát rủi ro và đề phòng khủng hoảng tài chính mang tính hệ thống.
Trung Quốc sẽ tiếp tục giảm thuế phí để hỗ trợ ngành sản xuất, các doanh nghiệp nhỏ và người làm nghề tự do. Mức hoàn thuế và giảm thuế dự kiến đạt 395 tỷ USD trong năm nay. Mức giảm thuế cho hoạt động nghiên cứu và phát triển của các doanh nghiệp vừa và nhỏ sẽ tăng từ 75% lên 100%.
Thất nghiệp đã trở thành mối quan tâm lớn tại Trung Quốc từ khi Covid-19 bùng phát và nước này áp các biện pháp phòng chống dịch nghiêm ngặt nhất. Điều này giáng một đòn nặng nề vào các doanh nghiệp tư nhân vừa và nhỏ, vốn tuyển dụng hơn 80% lao động thành thị của Trung Quốc.
Trung Quốc sẽ tiếp tục duy trì chiến lược "Không Covid", song có thể điều chỉnh chính sách để cân bằng với nhu cầu phát triển kinh tế.
Báo cáo tài chính của chính phủ cho biết Trung Quốc sẽ tăng ngân sách quốc phòng 7,1%, lên mức 237 tỷ USD, để "tăng cường khả năng sẵn sàng chiến đấu toàn diện" cho quân đội nước này. Trung Quốc duy trì mức tăng ngân sách quốc phòng dưới 10% từ năm 2016. Mức tăng trong năm 2021 là 6,8%.
Phiên họp quốc hội Trung Quốc ngày 5/3. Ảnh: Xinhua.
Đề cập đến Hong Kong, báo cáo không đề cập tới quyết tâm chống lại lực lượng nước ngoài can thiệp và bảo vệ an ninh quốc gia như năm ngoái, mà chỉ thúc đẩy thịnh vượng của đặc khu thông qua quá trình hội nhập nhiều hơn với đại lục.
Ông Lý cho biết Bắc Kinh sẽ duy trì nguyên tắc "chỉ người yêu nước" mới được bầu vào bộ máy lãnh đạo Hong Kong và giữ cam kết với chính sách "một quốc gia, hai chế độ". Thủ tướng Trung Quốc cũng tái khẳng định cam kết đối với sáng kiến Khu vực Vịnh lớn, một dự án nhằm biến đặc khu Hong Kong, Macau với 9 thành phố lớn phía nam Trung Quốc thành trung tâm đổi mới.
"Chúng tôi sẽ giúp Hong Kong và Macau phát triển kinh tế, cải thiện phúc lợi của người dân, chứng tỏ hai khu vực này hòa nhập tốt hơn vào sự phát triển chung của đất nước, đồng thời duy trì thịnh vượng lẫn ổn định lâu dài của Hong Kong và Macau", ông Lý nói. Báo cáo của ông Lý không đề cập đến đợt bùng phát Covid-19 đang diễn ra ở Hong Kong, nơi đang ghi nhận tỷ lệ tử vong do đại dịch cao hàng đầu thế giới.
Về Đài Loan, ông Lý cho biết Bắc Kinh sẽ duy trì chính sách của đảng Cộng sản Trung Quốc "nhằm giải quyết vấn đề liên quan đến Đài Loan trong kỷ nguyên mới".
Quan điểm này được Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình nêu ra hồi tháng 11/2021, cho thấy lập trường cứng rắn hơn của Trung Quốc đối với vấn đề Đài Loan. Trung Quốc luôn coi Đài Loan là một tỉnh chờ thống nhất và tuyên bố sẵn sàng sử dụng vũ lực nếu cần.
Ông Lý cho biết Trung Quốc sẽ ổn định ngoại thương, tận dụng nhiều hơn đầu tư nước ngoài và thúc đẩy hợp tác chất lượng cao trong khuôn khổ sáng kiến Vành đai và con đường. "Thị trường lớn và rộng mở của Trung Quốc chắc chắn sẽ cung cấp cơ hội kinh doanh lớn hơn nữa cho các doanh nghiệp nước ngoài", Thủ tướng Lý nói.
Thủ tướng Lý Khắc Cường khẳng định Trung Quốc sẽ tiếp tục theo đuổi chính sách đối ngoại hòa bình độc lập, gắn bó với phát triển hòa bình và bảo vệ hòa bình thế giới. Ông không đề cập tới chiến dịch quân sự đặc biệt của Nga tại Ukraine, được phát động cách đây hơn một tuần.
"Việc không đề cập tới Mỹ, Ukraine hay các vấn đề khác trong báo cáo dường như là cách Trung Quốc né tránh các vấn đề nhạy cảm mà họ đang muốn giữ im lặng", George Magnus, chuyên gia tại Trung tâm Trung Quốc thuộc Đại học Oxford, Anh, nhận định. "Thông điệp của Trung Quốc hiện nay vẫn là duy trì ổn định và niềm tin".
Nguyễn Tiến (Theo SCMP)