Tổng thống Donald Trump dự kiến công bố đề cử thẩm phán Tòa án Tối cao Mỹ vào ngày 25-26/9 nhằm thể hiện sự tôn trọng với thẩm phán Ruth Ginsburg vừa qua đời. "Chúng ta nên chờ tới khi tang lễ của thẩm phán Ginsburg kết thúc", ông chủ Nhà Trắng nói trong cuộc phỏng vấn trên truyền hình ngày 21/9, thêm rằng ông đang xem xét 4-5 ứng viên.
Trump cho rằng cuộc bỏ phiếu phê chuẩn người được đề cử nên diễn ra trước cuộc bầu cử tổng thống ngày 3/11. "Chúng tôi đã chiến thắng cuộc bầu cử và có quyền làm vậy, chúng tôi có rất nhiều thời gian. Đợt bỏ phiếu cuối cùng thực sự nên diễn ra trước ngày bầu cử", ông nói trong cuộc phỏng vấn.
Tổng thống Mỹ trước đó cho biết "một phụ nữ sẽ là lựa chọn phù hợp" để thế chỗ Ginsburg tại Tòa án Tối cao.
Trump vận động tranh cử ở bang Bắc Carolina hôm 19/9. Ảnh: AFP.
Thẩm phán Ruth Bader Ginsburg, người giữ chức tại Tòa án Tối cao Mỹ từ năm 1993, qua đời vì ung thư ở tuổi 87 hôm 18/9. Bà là người theo chủ nghĩa tự do, được coi là đối thủ cứng rắn đối với Trump. Bà thường xuyên chỉ trích Tổng thống, từng tuyên bố "không muốn nghĩ tới" những ảnh hưởng của Trump với Tòa án Tối cao Mỹ.
Tòa án Tối cáo Mỹ có 9 thẩm phán, là những người được bổ nhiệm trọn đời, nghĩa là họ chỉ bị thay thế khi qua đời hoặc chủ động nghỉ hưu. Ứng viên do Trump đề cử sẽ được Ủy ban Tư pháp Thượng viện Mỹ phỏng vấn, xem xét trong khoảng 60 ngày về năng lực và tư cách.
Thượng viện Mỹ sau đó sẽ bỏ phiếu phê chuẩn. Ứng viên sẽ trở thành tân thẩm phán Tòa án Tối cao nếu được đa số thượng nghị sĩ tại Thượng viện bầu chọn. Người được Trump đề cử nhiều khả năng sẽ được chọn, do đảng Cộng hòa đang kiểm soát Thượng viện.
Sự ra đi của Ginsburg có thể làm thay đổi đáng kể cán cân tư tưởng của Tòa án Tối cao, vốn đang có đa số thẩm phán theo tư tưởng bảo thủ với tỷ lệ 5-4. Trump có cơ hội mở rộng thế đa số bằng việc bổ nhiệm thêm một thẩm phán bảo thủ, khi đang có sự chia rẽ sâu sắc ở Mỹ vào thời điểm bầu cử tổng thống đang cận kề. Trump hồi tháng 8 nói rằng ông sẽ "hoàn toàn" lấp đầy chỗ trống của Tòa án Tối cao nếu có cơ hội trước khi nhiệm kỳ đầu tiên của ông hết hạn.
Trong khi đó, ứng viên tổng thống đảng Dân chủ Biden cho rằng người đắc cử tổng thống trong cuộc bầu cử tháng 11 tới sẽ chọn thẩm phán thay thế. Vài ngày trước khi qua đời, bà Ginsburg nói rằng bà không muốn người thay thế mình ở Tòa án Tối cao được bổ nhiệm trước khi nước Mỹ có tổng thống mới.
Vũ Anh (Theo Reuters)