"Những căn cứ hùng mạnh và phi thường đó đã trở thành một phần di sản của nước Mỹ vĩ đại, cũng là lịch sử của chiến thắng và tự do. Nước Mỹ đã huấn luyện các anh hùng trên những mảnh đất thần thánh đó và giành chiến thắng trong hai cuộc thế chiến. Bởi vậy, chính quyền của tôi sẽ không xem xét đổi tên những cơ sở quân sự huyền thoại và lộng lẫy đó", Tổng thống Mỹ Donald Trump viết trên Twitter hôm 10/6.
Tuyên bố được đưa ra sau khi nguồn tin giấu tên cho biết Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Mark Esper và Bộ trưởng Lục quân Ryan McCarthy đang để ngỏ khả năng "đối thoại lưỡng đảng" về vấn đề đổi tên khoảng 10 căn cứ quân sự khắp cả nước được đặt tên theo các chỉ huy quân sự của Liên minh miền Nam trong thời kỳ nội chiến. Động thái này đã bị Lầu Năm Góc phản đối trong nhiều năm qua.
Tấm biển ở trước cổng căn cứ Bragg tại bang Bắc Carolina. Ảnh: Politico.
Nhiều căn cứ lục quân Mỹ được đặt theo tên các chỉ huy Liên minh miền Nam trong nội chiến Mỹ như căn cứ Bragg ở Bắc Carolina, Hood ở Texas và A.P. Hill ở Virginia. Bộ trưởng McCarthy có quyền đơn phương đổi tên các cơ sở quân sự và dường như đang tham vấn với Nhà Trắng, quốc hội Mỹ và chính quyền các bang.
"Mỗi căn cứ được đặt theo tên một quân nhân có vai trò quan trọng trong lịch sử quân sự Mỹ. Nó đại diện cho cá nhân, chứ không phải phe phái hay hệ tư tưởng", lục quân Mỹ ra thông cáo hôm 9/6.
Quân đội Mỹ đang quay lưng với các biểu tượng của Liên minh miền Nam, tập hợp các bang ủng hộ chế độ nô lệ trong nội chiến Mỹ vào giữa thế kỷ 19. Tham mưu trưởng hải quân Michael Gilday hôm 9/6 cho biết ông đang chỉ đạo soạn thảo lệnh cấm cờ chiến đấu của Liên minh miền Nam khỏi tất cả các khu vực công cộng và nơi làm việc trên tàu chiến, máy bay và căn cứ hải quân. Thủy quân lục chiến cũng ban hành lệnh tương tự vào tuần trước.
Nội chiến Mỹ bùng phát năm 1861, sau khi Abraham Lincoln, thành viên đảng Cộng hòa, đắc cử tổng thống và muốn xóa bỏ chế độ nô lệ. 7 bang miền nam phản đối chính sách này và tuyên bố ly khai chính phủ liên bang, thành lập chính phủ riêng do Jefferson Davis làm tổng thống, hay còn gọi là Liên minh miền Nam. 4 bang khác sau đó gia nhập liên minh này.
Cuộc chiến giữa Liên minh miền Nam và Liên bang miền Bắc của Tổng thống Lincoln kết thúc sau khi tướng Robert E. Lee và Joseph Johnston đầu hàng quân miền Bắc tháng 4/1865. Cuộc nội chiến đã giúp người da màu ở Mỹ thoát khỏi kiếp nô lệ và lần đầu tiên trong lịch sử được công nhận quyền bỏ phiếu. Nhưng phải tới một thế kỷ sau, nước Mỹ mới xóa bỏ hoàn toàn các điều luật mang tính phân biệt chủng tộc chống lại người da màu.
Vũ Anh (Theo CNN)