2021 khép lại với nhiều biến động trên thị trường ôtô Việt Nam. Hyundai và Toyota tạo nên cuộc đua song mã kịch tính nhất trong gần 3 năm trở lại đây. Kia có thêm một năm thành công khi là hãng hiếm hoi tăng trưởng dương trong bối cảnh giảm chung của thị trường.
Tổng cộng doanh số của VAMA, TC Motor, VinFast đạt 383.444 xe trong 2021, giảm nhẹ 3% so với năm 2020. Con số này có thể coi là thành công với thị trường xe Việt Nam, vì đến nửa năm hai thị trường lớn nhất là Hà Nội và Sài Gòn "tê liệt" vì Covid-19.
Tháng 8 là lúc thị trường có doanh số thấp nhất, VAMA chỉ đạt hơn 7.700 xe, tức chỉ tương đương xe bán ra một tháng của Toyota hay Hyundai. Từ tháng 9 trở ra, thị trường bắt đầu hồi phục và đỉnh điểm nằm ở tháng 12, cả thị trường đạt gần 56.000 xe, tức gấp hơn 7 lần vào tháng thấp nhất. Kết quả này đạt được có sức cộng hưởng lớn từ chính sách ưu đãi 50% lệ phí trước bạ cho xe sản xuất, lắp ráp trong nước mà Chính phủ áp dụng từ tháng 12.
Toyota là thương hiệu ô tô con được ưa chuộng nhất năm qua, với hơn 67.000 xe đến tay khách hàng. Nếu tính cả Lexus là 2.002 xe, Toyota Việt Nam bán tổng cộng 69.002 xe trong năm 2021. Giành lại ngôi vương từ đối thủ chính Hyundai cho thấy thương hiệu Nhật vẫn đủ sức để làm "gã khổng lồ" thị trường Việt. Trong năm qua, cũng như các hãng khác, Toyota liên tục ra mắt xe mới bằng hình thức giới thiệu trực tuyến. Thương hiệu này có Vios, Fortuner, Land Prado, Land Cruiser, Camry là những sản phẩm được nâng cấp, trong khi Raize là chiếc xe mới hoàn toàn.
Toyota Corolla Cross. Ảnh: Minh Quân
Hai năm gần đây, hãng xe Nhật có vẻ đã chăm chú lắng nghe khách hàng hơn, khi giới thiệu các sản phẩm gần với nhu cầu của nhiều người trẻ với thiết kế hiện đại và nhiều trang bị tiện nghi, công nghệ. Corolla Cross là một ví dụ ở phân khúc crossover cỡ C-/B+. Nhờ đó, Corolla Cross mang về nguồn doanh số ổn định cho hãng cùng với Vios. Đây cũng là cái tên giành được giải thưởng "Ôtô của năm phân khúc gầm cao cỡ nhỏ" tại Car Awards 2021 do VnExpress tổ chức.
Tuy vẫn là thương hiệu bán nhiều xe con nhất Việt Nam nhưng nếu lơ là "ngủ quên", hãng xe Nhật có thể bị Hyundai đe doạ vị thế bất cứ lúc nào. Sau 7 năm liên tiếp giữ ngôi bán chạy nhất phân khúc, Vios nhường chỗ cho đối thủ Hyundai Accent, dù khoách cách giữa hai xe rất nhỏ, chỉ 25 chiếc. Mẫu sedan "gà đẻ trứng vàng" của Toyota xếp thứ ba trên bảng xếp hạng doanh số toàn thị trường.
Với Accent và Santa Fe bán tốt, Hyundai về đích thứ hai trên thị trường xe con Việt Nam với 60.401 xe tới tay khách hàng. Accent vượt qua Vios sau nhiều năm xếp dưới, dù khoảng cách chỉ 25 xe, là điểm nhấn lớn nhất của hãng trong năm 2021. Bên cạnh đó, Santa Fe cho thấy sức hút của mình ở phân khúc gầm cao cỡ D. Tuy nhiên, những cái tên như i10, Kona, Tucson đều giảm doanh số khiến tổng xe bán ra của Hyundai sụt giảm hơn 10% so với 2020.
Về thứ 3 trên bảng xếp hạng là một thương hiệu Hàn Quốc khác, Kia. Mức tăng trưởng 16% (trong top 3 hãng tăng trưởng tốt nhất) giúp Kia giữ vững vị trí thứ ba thị trường hai năm liên tiếp. Cerato/K3 và Seltos là hai mẫu xe chủ lực của hãng, đều lắp ráp trong nước.
Xếp thứ tư là VinFast. Năm 2021, hãng được nhắc đến với hai điểm nhấn: Fadil lần đầu vươn lên bán chạy nhất thị trường và VF e34 - xe điện phổ thông đầu tiên tại Việt Nam - giao tới tay khách. Năm 2022, hãng sẽ bán ra các dòng xe điện khác như VF e35, e36, đến 2023 ngừng sản xuất động cơ đốt trong.
Việc theo đuổi xe điện của VinFast kết hợp với các chính sách như miễn lệ phí trước bạ 3 năm và giảm thuế TTĐB từ 15% xuống 3% trong 5 năm sẽ là những động lực giúp khái niệm "xe xanh" dần phổ biến. Các hãng còn lại trên thị trường cũng có lộ trình điện hóa. Toyota Việt Nam đã có bản hybrid của Corolla Cross và Camry, sắp tới sẽ là nhiều xe hybrid khác.
Giữ vị trí thứ 5 là Mazda. So với 2020, doanh số Mazda tụt một bậc. Trái ngược với mức tăng trưởng dương của Kia và Peugeot, thương hiệu cùng được lắp ráp và phân phối bới Trường Hải giảm doanh số 15%. CX-5 là sản phẩm chủ lực của hãng, bán 10.230 xe, chiếm khoảng 37% thị phần tổng.
Mẫu CX-3 trưng bày tại đại lý Mazda ở Sài Gòn. Ảnh: Phạm Trung
Doanh số sát nút Mazda là Mitsubishi. Hãng xe Nhật không có sản phẩm mới đột phá trong 2021. Doanh số chủ yếu dựa vào mẫu MPV bán chạy nhất phân khúc, Xpander với con số tổng 13.616 xe. Dòng MPV này sẽ được hãng trình làng bản nâng cấp mới trong 2022.
Dưới một nấc là Ford và Honda. Doanh số Ford giảm nhẹ 4% so với 2020. EcoSport qua thời đỉnh cao, Ranger ngược lại, vẫn duy trì sức mạnh tuyệt đối ở phân khúc với lượng bán hơn 15.600 xe. Trong 2022, thế hệ mới của Ranger sẽ được hãng giới thiệu ở Việt Nam.
Tương tự 2020, doanh số Honda vẫn giậm chân ở vị trí thứ 8 trong top các hãng bán chạy nhất. Hãng không có sản phẩm mới nổi bật trong 2021. Đầu 2022, Honda sẽ giới thiệu thế hệ mới chiếc Civic nhập khẩu Thái Lan.
Ba cái tên cuối bảng xếp hạng là Suzuki, Peugeot và Isuzu. Nếu Suzuki đang sống nhờ vào XL7 thì Peugeot vẫn khiêm tốn vì cách định vị sản phẩm khá kén khách. Isuzu, như mọi khi, đứng cuối bảng xếp hạng, cả năm bán chưa đến 500 xe.
Những hãng xe phổ thông khác như Subaru, Nissan, MG, Volkswagen, Jeep không công bố số liệu bán hàng.
Thành Nhạn