Những ngày cuối tháng 7, Nguyễn Châu Bảo Nhi, 23 tuổi, cựu sinh viên Đại học Ngoại ngữ, đến chào thầy cô cũng là đồng nghiệp trước khi nghỉ công việc giảng viên tại trường. Nhìn Nhi cười vui vẻ, ít ai biết cô gái sinh năm 1997 đã đấu tranh rất nhiều khi đưa ra quyết định nghỉ việc để du học.
Tháng 9 tới, Nhi sẽ du học ngành Adult Education for Social Change (IMAESC - Giáo dục người lớn để thay đổi xã hội) bậc thạc sĩ theo học bổng toàn phần Eramus Mundus của Liên minh châu Âu. "Chuyển hướng từ lĩnh vực ngôn ngữ để theo đuổi một chuyên ngành chưa có nhiều chuyên môn là lựa chọn mạo hiểm và khó khăn nhất của mình", Nhi nói.
Nhi tự nhận là cô gái Huế đặc trưng với đầy đủ đặc điểm: sinh ra và lớn lên ở thành phố Huế, dịu dàng, ngại giao tiếp với đám đông và hiếm khi nêu ý kiến cá nhân. Theo học lớp chuyên Văn của trường THPT chuyên Quốc học Huế, Nhi sống nội tâm.
Vào đại học, nữ sinh lựa chọn ngành Ngôn ngữ Anh của Đại học Ngoại ngữ, Đại học Huế, với mong muốn có thể sử dụng tốt cả tiếng Anh và tiếng Việt. "Mình thích ngôn ngữ và thích cách ngôn ngữ vừa phản chiếu, vừa có thể tác động đến quan điểm, tư duy con người", Nhi chia sẻ. Trong hai năm đầu đại học, nữ sinh vẫn chưa thoát được khỏi hình ảnh cô gái Huế trầm lắng, kín tiếng.
Thường tìm hiểu các chương trình trao đổi quốc tế ngắn hạn, Nhi giành học bổng toàn phần SHARE cho một kỳ học trao đổi tại Đại học Groningen, Hà Lan. Lần đầu tiên ra nước ngoài, Nhi bị choáng ngợp với môi trường tại đây. Những ngày đầu, thấy các bạn thoải mái tranh luận và bày tỏ quan điểm trong tiết thảo luận, nữ sinh lạ lẫm nhưng thích thú.
Khi sống tại Hà Lan, thấy mọi người hay sử dụng xe đạp nên Nhi cũng mua một chiếc đi học. Một lần, đang trên đường đến trường, xe của nữ sinh bị nổ lốp. Nhi nghĩ sẽ sớm nhận được sự giúp đỡ của mọi người vì lúc đó chỉ một mình và loay hoay mãi với chiếc xe. Thế nhưng, không ai hỏi thăm và đề nghị hỗ trợ, Nhi quyết định tự bê chiếc xe ngược về nhà, cách đó khoảng một km.
Kể lại câu chuyện với người bạn Hà Lan, Nhi được giải thích nếu không yêu cầu, mọi người sẽ nghĩ bạn có thể tự làm. Đây là nét văn hóa thuộc về bình đẳng giới và tôn trọng quyền riêng tư. "Mình nhận thấy điều này rất hay, mới thực sự là bình đẳng giới", nữ sinh kể lại.
Từ những trải nghiệm tại Hà Lan, Nhi mong muốn có thể đào tạo ra con người có nhận thức và tư duy phản biện, hiểu rõ ràng về bình đẳng để đóng góp vào nền dân chủ, công bằng xã hội, từ đó tạo ra một thế hệ công dân mới. Nữ sinh cho rằng lĩnh vực giáo dục của phát triển bền vững sẽ giúp mình thực hiện mục tiêu này vì "giáo dục đào tạo tư tưởng nên có thể giải quyết các vấn đề về nhận thức".
Trở về sau khóa học trao đổi 6 tháng, Nhi tự nhận đã là con người khác. Sự rụt rè và trầm lắng trước kia đã gần như biến mất, nữ sinh tự tin và dám thể hiện quan điểm. Song song với việc học trên lớp, Nhi dành thời gian tìm hiểu thêm về phát triển bền vững và giành học bổng toàn phần hóa học ngắn hạn Development Studies được trợ bởi tổ chức Na Uy Kultustudier và Đại học Oslo Metropolitan.
Trong ba tháng học tại Hội An, tỉnh Quảng Nam, Nhi được làm quen với 6 sinh viên Việt Nam và hơn 70 bạn quốc tế. Lựa chọn đề tài bình đẳng giới để nghiên cứu, Nhi thực hiện một cuộc phỏng vấn sâu với người dân ở bản Cơ tu.
Khi hỏi "Gia đình bạn có bình đẳng không?", câu trả lời nữ sinh nhận được luôn là "Có, vợ chồng luôn chia sẻ giúp đỡ nhau". Nhưng khi Nhi đổi câu hỏi thành "Hàng ngày vợ làm gì và chồng làm gì?", mọi người trả lời phụ nữ may vá, trông con, làm việc nhà còn chồng gặp gỡ bạn bè sau khi làm về.
Lúc đó, Bảo Nhi băn khoăn không rõ khái niệm bình đẳng người dân học từ đâu nhưng "hiểu như vậy hoàn toàn chưa chuẩn". Sau khóa học, mong muốn theo đuổi giáo dục ngày càng mạnh mẽ bởi Nhi hiểu để giải quyết mọi vấn đề, con người là yếu tố quan trọng nhất. Để làm được việc đó, các cá nhân cần được đào tạo đúng đắn.
Giữa năm 2019, Nhi tốt nghiệp thủ khoa ngành Ngôn ngữ Anh, Đại học Ngoại ngữ với điểm số 3,88/4 và được giữ lại làm giảng viên. Nhi có cơ hội ổn định cuộc sống, ở gần bố mẹ và có thể tiến xa hơn trong lĩnh vực ngôn ngữ. Tuy nhiên, lúc này mong muốn theo đuổi giáo dục bền vững càng thôi thúc mạnh mẽ. Dù vẫn còn hoài nghi và mâu thuẫn về chính mình, Nhi quyết định tìm kiếm học bổng để quay lại châu Âu.
Nữ sinh nộp hồ sơ xin học bổng Erasmus Mundus vào cuối tháng 12/2019. Trong thời gian chờ đợi kết quả, cô gái Huế hoang mang và tự đấu tranh tư tưởng. Nếu may mắn được du học, Nhi sợ rằng nếu đi ngay lúc này, những người hết mình giúp đỡ Nhi hòa nhập sau khi ra trường sẽ thất vọng và cho rằng nữ sinh không xứng với sự hỗ trợ đó. Ngược lại, nếu hồ sơ du học bị từ chối, Nhi sẽ rất buồn.
Thế nên khi trở thành sinh viên Việt Nam duy nhất năm nay giành học bổng ngành Adult Education for Social Change (IMAESC - Giáo dục người lớn để thay đổi xã hội) trị giá hơn 1,3 tỷ đồng cho hai năm của Liên minh châu Âu, Nhi không vui như mình nghĩ. Mãi đến khi nói chuyện với những người thân thiết, thầy cô và vẫn nhận được sự quan tâm, Nhi mới dần trút bỏ gánh nặng tâm lý.
Cô Tôn Nữ Như Hương, giảng viên khoa Tiếng Anh, Đại học Ngoại ngữ, bắt đầu dạy Bảo Nhi từ năm ba trong môn dịch đuổi. Ấn tượng với sự lễ phép, hòa đồng và năng lực tự học của Bảo Nhi, cô Hương chia sẻ: "Giáo viên chỉ cần gợi ý, Nhi có thể tìm ra giải pháp ngay hoặc chủ động tìm thêm tài liệu".
Cô giáo đánh giá Nhi có thể làm công việc liên quan đến quản lý, nghiên cứu hoặc giao tiếp, kết nối cộng đồng. "Dù Nhi chọn lĩnh vực gì, tôi cũng ủng hộ và tin rằng em sẽ thành công", cô giáo nói.
Chỉ còn hai tháng nữa sẽ đến Anh bắt đầu học thạc sĩ, cô gái Huế vẫn có chút tiếc nuối về quyết định chuyển hướng, nhưng không hối hận. Sắp tới, song song việc học, Nhi dự định tìm hiểu các chương trình thực tập tại một số tổ chức phi lợi nhuận. Vì số lượng việc làm liên quan không đa dạng như ngành khác, Nhi xác định phải học tập nghiêm túc, tìm kiếm cơ hội làm dày kinh nghiệm cá nhân.
Sau khi hoàn thành khóa học thạc sĩ, Nhi không quan trọng việc trở về Việt Nam hay ở lại châu Âu làm việc. "Mình quan tâm đến giáo dục bền vững, thay đổi tư tưởng và muốn giúp người yếu thế có cuộc sống tốt hơn. Dù làm tại đâu, mình vẫn theo đuổi mục tiêu và giá trị cốt lõi này", Nhi khẳng định.
Thanh Hằng