Nếu đồng tiền này tăng giá quá nhanh, thị trường tài chính có thể bị xáo trộn bởi các dòng vốn mới, và sự phục hồi mong manh của nền kinh tế có thể bị ảnh hưởng. Nhưng sự can thiệp nhằm làm suy yếu nhân dân tệ có thể đánh động đến Washington. Mỹ từ lâu đã luôn nghi ngờ mức độ kiểm soát tiền tệ của Bắc Kinh. Trong bối cảnh Trung Quốc đang cố gắng hàn gắn quan hệ với Mỹ, những cáo buộc mới về thao túng tiền tệ sẽ làm mọi thứ xấu đi nhiều.
Nhân dân tệ tăng giá không phải điều mới mẻ khi đã tăng hơn 10% trong năm vừa rồi. Nhưng gần đây, nó tăng nhanh hơn và đạt mức 6,4 CNY đổi một USD - một phần do sự phục hồi của nền kinh tế Trung Quốc cũng như việc USD mất giá.
Theo Chaoping Zhu, một chiến lược gia thị trường toàn cầu tại Công ty JP Morgan Asset Management, việc tăng giá này chỉ ra rằng Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc đã sẵn sàng chấp nhận cho một đồng nhân dân tệ mạnh hơn. Ngoài ra, một báo cáo tuần này cũng cho thấy, ngân hàng trung ương Trung Quốc đã cho phép tỷ giá được giao dịch mỗi ngày trong một biên độ hẹp hơn, điều này có thể cho thấy họ đang cố gắng chống lại sự tăng giá của thép, vật liệu xây dựng. Đây cũng là các mặt hàng đóng vai trò quan trọng trong kế hoạch phát triển cơ sở hạ tầng đầy tham vọng.
Quá nhiều và quá nhanh
Bắc Kinh đang lo ngại về việc quá nhiều yếu tố trong hệ thống kinh tế và tài chính nước này phát triển quá nhanh.
Nhân dân tệ tăng hơn 10% trong năm qua. Ảnh: Bloomberg.
Nếu đồng nhân dân tệ quá mạnh, việc xuất khẩu của Trung Quốc sẽ mất đi tính cạnh tranh và đe dọa đến sự phục hồi của nền kinh tế nước này. Xuất khẩu tăng trưởng mạnh mẽ đã giúp đất nước tiếp tục tăng trưởng trong năm nay, khu vực đó cũng là nguồn cung cấp việc làm chính ở Trung Quốc.
Ổn định tài chính cũng là một vấn đề cần quan tâm. Nếu quá nhiều dòng tiền không mong muốn chảy vào đất nước, Trung Quốc có thể sẽ phải đối mặt với những bong bóng tài sản và lạm phát.
Sheng SongCheng, một cố vấn cấp cao của chính phủ và cựu quan chức Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc chia sẻ với Xinhua: "Cần ngăn chặn dòng tiền đầu cơ lớn. Nó có thể gây xáo trộn thị trường tài chính và đặt ra các vấn đề đối với chính sách tiền tệ độc lập".
Để hạ nhiệt sự tăng giá của đồng nhân dân tệ, Bắc Kinh đã thông báo trong tuần này rằng họ sẽ nâng 2% tỷ lệ dự trữ bắt buộc với tài sản ngoại hối lên mức 7%, mức tăng mạnh đầu tiên trong 14 năm. Điều này sẽ buộc các ngân hàng phải dự trữ thêm ngoại tệ, qua đó thắt chặt nguồn cung trên thị trường và gây áp lực giảm giá lên đồng nhân dân tệ.
Đó là nước đi hiếm thấy của một Ngân hàng Trung ương đã tuyên bố rằng họ tránh can thiệp trực tiếp vào thị trường tiền tệ kể từ năm 2017, thời điểm Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc cam kết sẽ cởi mở hơn với các dòng vốn ra vào Trung Quốc cũng như có một mức tỷ giá hối đoái linh hoạt hơn.
Nó cũng là tín hiệu cho thấy các nhà chức trách có thể sẵn sàng đưa ra nhiều biện pháp hơn nếu cần thiết. Liu Guoqiang, phó thống đốc Ngân hàng Nhân Dân Trung Quốc phát biểu tuần trước rằng sẽ "kiên quyết trấn áp" hành động đầu cơ tiền tệ.
Hội đồng Nhà nước đã nhấn mạnh tại một cuộc họp gần đây rằng việc chính phủ "duy trì sự ổn định của chính sách tiền tệ và giữ cho đồng nhân dân tệ cơ bản ổn định", trong khi giúp các doanh nghiệp vừa và nhỏ đương đầu với các khó khăn về sản xuất và vận hành là rất cần thiết.
Căng thẳng Mỹ - Trung
Bắc Kinh cần cẩn trọng với bất kỳ hành động nào của mình. Washington từ lâu đã lo ngại về những nỗ lực kiểm soát giá đồng nhân dân tệ của Bắc Kinh. Năm 2019, Chính quyền Tổng thống Donald Trump đã gọi Trung Quốc là một "kẻ thao túng tiền tệ", sau khi Ngân hàng Trung ương Trung Quốc cho phép đồng nhân dân tệ yếu đi giữa lúc tranh chấp thương mại. Trung Quốc cũng đã phủ nhận việc này.
Tỷ giá CNY/USD - một trong những nguồn cơn gây ra cuộc chiến thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc. Ảnh: Bloomberg.
Nguy cơ leo thang căng thẳng Mỹ - Trung vẫn chưa biến mất. Hơn một năm sau khi hai nước đạt được thỏa thuận thương mại "giai đoạn một", nhiều rào cản thuế quan vẫn còn được áp đặt lên một số mặt hàng xuất khẩu của Trung Quốc. Dưới thời Tổng thống Joe Biden, Mỹ và Trung Quốc có mâu thuẫn về những cáo buộc vi phạm nhân quyền ở Tân Cương và nguồn gốc của Covid-19.
Theo Ken Cheung, chiến lược gia về Ngoại hối châu Á của ngân hàng Mizuho, Ngân hàng Trung ương Trung Quốc cho đến nay đã hạn chế sử dụng các biện pháp hiệu quả hơn để kiềm chế sự tăng giá của đồng nhân dân tệ.
Ví dụ, họ có thể sử dụng một công cụ mà họ giới thiệu vào năm 2017, ảnh hưởng đến việc ấn định giá trị đồng nhân dân tệ hàng ngày. Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc chưa từng tiết lộ rõ ràng cách công cụ đó hoạt động và đã dừng sử dụng nó vào tháng 10 năm ngoái. Nhưng các thị trường đã hiểu rộng rãi công cụ này như một cách để Ngân hàng Trung ương chống lại tác động của các nhân tố thị trường lên đồng nhân dân tệ.
Nhưng, sử dụng công cụ đó "có thể gây ra phản ứng dữ dội từ phía Mỹ và làm gián đoạn các cuộc đàm phán về thương mại", Cheung cho biết.
Nếu Ngân hàng Trung ương từ chối đóng vai trò quan trọng hơn trong việc kiềm chế giá trị của đồng nhân dân tệ, Cheung nghi ngờ rằng đồng tiền này có thể sẽ tiếp tục bị tác động bởi USD. USD đã yếu đi trong vòng vài tháng qua do sự ôn hòa của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ và lo ngại về lạm phát. Báo cáo việc làm của Mỹ hôm thứ sáu có thể tiếp tục ảnh hưởng đến sức mạnh của USD, khi các doanh nhân chờ đợi thêm những dấu hiệu phục hồi của nền kinh tế Mỹ.
Những phân tích viên của Ngân hàng Đầu tư Goldman Sachs cho rằng đồng nhân dân tệ có thể sẽ tiếp tục mạnh trong một thời gian tới, dù điều đó làm cho Bắc Kinh không thoải mái. Nhận định đó một phần do họ kỳ vọng những dòng vốn nước ngoài sẽ tiếp tục đổ vào Trung Quốc và đồng đôla Mỹ vẫn chưa thể hồi phục.
Cao Đạt (Theo CNN)