Suốt nhiều tháng qua, cựu tổng thống Mỹ Donald Trump không ngừng phàn nàn với bạn bè và khách đến thăm biệt thự của ông ở Palm Beach về một "trung tâm quyền lực mới" đang nổi lên ở Florida, nơi Trump từng coi là "lãnh địa" của ông sau khi mãn nhiệm.
Trump cho rằng Thống đốc Florida Ron DeSantis, 43 tuổi, người ông "từng nâng đỡ", giờ đây lại hành xử ngày càng giống một đối thủ cạnh tranh tương lai hơn là đồng minh. Với mức độ ủng hộ tăng nhanh trong đảng, Thống đốc DeSantis nhiều khả năng sẽ cạnh tranh trực tiếp với Trump trong cuộc bầu cử sơ bộ của đảng Cộng hòa ở Florida để giành suất ứng viên tranh cử tổng thống năm 2024.
Gần đây, những bất bình của Trump đối với DeSantis được thể hiện công khai trong một cuộc tranh cãi về một chủ đề dường như không liên quan: chính sách Covid-19.
Sau khi DeSantis từ chối tiết lộ lịch sử tiêm chủng của bản thân, Trump công khai thừa nhận ông đã tiêm mũi tăng cường. Tuần trước, ông "nổ súng" về phía DeSantis khi cho rằng những người không dám công khai hồ sơ tiêm chủng là các chính trị gia "nhát gan", né tránh câu hỏi vì sợ phản ứng từ những người hoài nghi vaccine.
DeSantis lập tức phản pháo, chỉ trích cách xử lý Covid-19 của Trump trong giai đoạn đầu dịch. Ông bày tỏ hối tiếc vì đã không lên tiếng phản đối mạnh mẽ hơn nữa trước hành động của Trump khi đó.
Thống đốc Florida cho biết đã khuyên Trump dừng các chuyến bay từ Trung Quốc trong giai đoạn đầu đại dịch, nhưng vào tháng 3/2020, ông thừa nhận chưa từng nghĩ virus sẽ khiến đất nước phải phong tỏa.
Thống đốc Florida Ron DeSantis (trước) và cựu tổng thống Donald Trump tại một cuộc vận động ở Pensacola, Florida hồi tháng 11/2018. Ảnh: AP.
Màn khẩu chiến cho thấy rõ những lục đục nội bộ của đảng Cộng hòa. Trump, một người từng hoài nghi các chuyên gia y tế, giờ đây lại lên tiếng bảo vệ vaccine, trái với quan điểm bài xích tiêm chủng của nhiều thành viên và người ủng hộ đảng Cộng hòa. Nhưng chuyện DeSantis, người từng là đồng minh trung thành của Trump, chĩa mũi dùi về phía ông khiến căng thẳng thêm trầm trọng.
Căng thẳng trong nội bộ đảng Cộng hòa leo thang vào thời điểm các chính trị gia bắt đầu nỗ lực quyết liệt hướng tới cuộc bầu cử quốc hội giữa nhiệm kỳ cuối năm nay. Họ được dẫn dắt bởi một cựu tổng thống từng thất cử, người yêu cầu sự trung thành tuyệt đối và cảnh giác với bất kỳ mối đe dọa nào với quyền lực của mình trong đảng Cộng hòa. Trong khi đó, DesSantis nói với bạn bè rằng việc Trump muốn ông phải phục tùng là đòi hỏi quá đáng.
Một số thành viên khác của đảng đang cố gắng xoa dịu tình hình.
"Họ là hai lãnh đạo quan trọng nhất của đảng Cộng hòa", Brian Ballard, nhà vận động hành lang kỳ cựu ở Florida và quen biết cả hai, cho biết. Ballard cho rằng Trump và DeSantis "sẽ là những người bạn cả trong chính trị và cuộc sống thường ngày trong suốt quãng đời sự nghiệp còn lại của họ".
Các trợ lý của Trump cũng cố gắng né tránh câu hỏi về nỗi bất bình của cựu tổng thống, để không nâng cao thêm vị thế của DeSantis.
Trump không che giấu ý định tiếp tục chạy đua vào Nhà Trắng năm 2024. Dù DeSantis, người muốn tái tranh cử thống đốc vào năm nay, chưa công khai kế hoạch, ông được nhiều người tin rằng đang để mắt tới vị trí ứng viên tổng thống đảng Cộng hòa.
Trump và đội ngũ trợ lý đương như nhận thấy đảng Cộng hòa đang ngày càng mệt mỏi với các cáo buộc gian lận bầu cử năm 2020 và vai trò của Trump trong vụ bạo loạn Đồi Capitol. Điều này có thể khiến một số người Cộng hòa tìm kiếm khởi đầu mới và DeSantis thường là cái tên đầu tiên được nhắc đến cho một ứng viên thay thế Trump.
"DeSantis sẽ là một ứng viên đáng gờm trên đường đua 2024 nếu Trump không tranh cử. Ông ấy là một phiên bản Trump thông minh hơn, kỷ luật hơn, khéo léo hơn", Dan Eberhart, một nhà tài trợ của đảng Cộng hòa, cho hay.
DeSantis có ngân sách 70 triệu USD để tái tranh cử, số tiền tích lũy được với sự giúp đỡ từ nhóm nhà tài trợ và những quan chức cấp cao của đảng Cộng hòa. Thống đốc Florida đã nâng vị thế ngang tầm với Trump. Ông có mặt khắp nơi trên Fox News, gặp gỡ cộng đồng nhà tài trợ của đảng Cộng hòa.
DeSantis từng là một nghị sĩ Florida ít được biết đến trước khi được Trump phát hiện trên truyền hình năm 2017. Ông là cựu quân nhân và nhiệt thành ủng hộ tổng thống mới, những gì Trump thích ở một chính trị gia.
Không lâu sau, Trump chúc DeSantis may mắn trong cuộc đua tranh cử ghế thống đốc Florida và cử nhân viên tới giúp đỡ ông, mở đường cho chiến thắng của ông này trước một đối thủ nổi tiếng hơn trong đảng.
DeSantis có phong cách điều hành rất giống "người bảo trợ" Trump, thường xuyên chỉ trích cánh tả và truyền thông. Nhưng chỉ bấy nhiêu là chưa đủ. Giống như các đảng viên Cộng hòa khác được Trump nâng đỡ, cựu tổng thống dường như tin rằng mình có "quyền sở hữu" đối với DeSantis và Thống đốc này phải đền đáp ông bằng lòng trung thành.
"Hãy nhìn xem. Tôi đã giúp đỡ Ron DeSantis ở mức độ chưa ai từng thấy", Trump từng nói.
Cựu tổng thống tin rằng DeSantis không có cơ hội chiến thắng nếu không được ông giúp sức. Kỳ vọng của cựu tổng thống đối với DeSantis là lời nhắc nhở cho các đảng viên Cộng hòa khác rằng sự ủng hộ của ông luôn đi kèm cái giá phải trả.
Cựu tổng thống từng tìm cách hàn gắn mối quan hệ với DeSantis. Ông gợi ý Thống đốc Florida sẽ là lựa chọn hàng đầu cho vị trí phó tổng thống. Lời hứa hẹn như vậy đã giúp Trump thu phục các đối thủ tiềm năng khác, nhưng DeSantis thì không.
"Tôi tự hỏi tại sao ông ta không nói rằng sẽ không chống lại tôi", Trump nói với nhóm cộng sự và cố vấn.
Những căng thẳng giữa Trump và DeSantis có thể sẽ tiếp tục căng thẳng trong thời gian tới với sự tham gia của những người phản đối cựu tổng thống. Ann Coulter, một nhà bình luận bảo thủ từng yêu quý Trump, tỏ ra vui mừng với những màn "ăn miếng trả miếng" giữa ông với Thống đốc Florida.
"DeSantis từng là một người rất trung thành khi Trump tranh cử năm 2016, nhưng rồi ông ấy nhận ra rằng tổng thống của chúng ta là một kẻ dối trá", Coulter viết. "Trump hết thời rồi, đừng thêm bận tâm về ông ấy nữa".
Thanh Tâm (Theo NY Times)