Nhiều bệnh viện ghi nhận tình trạng người bệnh, cả trẻ em lẫn người lớn, tái sốt sau khi âm tính với virus cúm A, dẫn đến viêm phổi, suy hô hấp. Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung Ương ngày 5/12 điều trị nam bệnh nhân 45 tuổi ở Hà Nội mắc cúm A biến chứng viêm phổi do nhiễm nấm Aspergillus, tình trạng bắt đầu cải thiện thì sốt trở lại do bị loại vi khuẩn khác tấn công. Bệnh viện Bãi Cháy, Quảng Ninh ghi nhận bệnh nhân 28 tuổi mắc bệnh nền hen phế quản, âm tính sau điều trị cúm A thì tái sốt, ho đờm, khó thở do tổn thương phổi hai bên.

Theo BS.CKI Bạch Thị Chính, Giám đốc Y khoa Hệ thống Tiêm chủng VNVC, sau khi âm tính cúm A, người bệnh vẫn có thể tái sốt do chưa hồi phục hoàn toàn, phản ứng viêm chưa ổn định hoặc hệ miễn dịch suy yếu, dễ dẫn đến bội nhiễm vi khuẩn, virus, nấm. Bội nhiễm vi khuẩn như phế cầu, tụ cầu, trực khuẩn chiếm 30-50% ca, phổ biến là viêm phổi, đặc biệt ở trẻ em, người lớn tuổi và người có bệnh nền.

"Virus cúm làm tổn thương biểu mô đường thở, phá vỡ hàng rào bảo vệ, rối loạn chức năng miễn dịch, tạo điều kiện cho vi khuẩn và nấm xâm nhập sâu, gây viêm phổi lan rộng", bác sĩ Chính giải thích. Khi bội nhiễm xảy ra, người bệnh có thể diễn tiến nặng đột ngột: sốt cao trở lại, khó thở, ho đờm xanh vàng, đau ngực, mệt mỏi, tiêu chảy, nôn ói; trẻ nhỏ có thể bỏ bú, thở nhanh, rút lõm ngực. Nếu không điều trị kịp thời, bệnh dễ dẫn đến viêm phổi nặng, suy hô hấp, nhiễm trùng huyết, suy đa tạng.

Do đó, bác sĩ Chính khuyến cáo người bệnh không chủ quan sau khi khỏi. Mọi người vẫn cần dành thời gian nghỉ ngơi để cơ thể hồi phục, tránh tái sốt, bội nhiễm vi khuẩn, virus khác. Người bệnh nên nghỉ ngơi đầy đủ, tránh làm việc quá sức. Thực đơn nên bổ sung nhiều rau xanh, trái cây, thực phẩm giàu vitamin C, kẽm và protein để hỗ trợ tăng đề kháng. Uống đủ nước, hạn chế sử dụng rượu bia.

Để cải thiện hô hấp và tuần hoàn, bác sĩ Chính khuyên người bệnh tập luyện nhẹ nhàng bằng cách đi bộ nhẹ nhàng, tập yoga. Mỗi người giữ vệ sinh cá nhân, rửa tay thường xuyên. Khi sốt cao trở lại, khó thở, ho nhiều, mệt mỏi, cần khám ngay để phát hiện sớm biến chứng, đặc biệt người cao tuổi, trẻ nhỏ, phụ nữ mang thai và người có bệnh nền.

Bên cạnh đó, thời tiết lạnh, ô nhiễm làm virus cúm dễ lây lan, đường hô hấp dễ tổn thương. Người dân nên phòng bệnh bằng cách đeo khẩu trang, hạn chế tiếp xúc người đang có triệu chứng hô hấp, kiểm soát căng thẳng để giữ cơ thể khỏe mạnh.

Hiện, bệnh cúm có thể phòng ngừa nhờ vaccine. Mũi tiêm giúp giảm tới 60% nguy cơ mắc bệnh, 90% nguy cơ nhập viện và 70-80% nguy cơ tử vong. Việt Nam lưu hành 4 loại vaccine cúm của Việt Nam, Hàn Quốc, Hà Lan, Pháp phòng các chủng cúm A/H3N2, A/H1N1 và cúm B, chỉ định cho trẻ từ 6 tháng tuổi đến người lớn.

Trẻ em từ 6 tháng tuổi đến dưới 9 tuổi, chưa từng tiêm vaccine cúm, cần hai mũi, mỗi mũi cách nhau tối thiểu 4 tuần. Trẻ từ 9 tuổi và người lớn tiêm một mũi. Phụ nữ có thể tiêm ở bất kỳ giai đoạn nào thai kỳ, tốt nhất từ tam cá nguyệt thứ hai. Kháng thể sau tiêm cúm sẽ giảm dần sau 6-12 tháng, virus cúm liên tục biến đổi. Mỗi người nên tiêm nhắc lại một mũi vaccine cúm hàng năm để củng cố miễn dịch.

Ngoài cúm, cần tiêm thêm vaccine phòng bệnh hô hấp khác như phế cầu có 5 loại, RSV, sởi, thủy đậu, Hib, ho gà, não mô cầu... để giảm nguy cơ đồng nhiễm và biến chứng nặng. Vaccine RSV của Pfizer tiêm cho thai phụ từ tuần 24-36, giúp truyền kháng thể qua nhau thai bảo vệ trẻ trong 6 tháng đầu đời, đồng thời tiêm cho người từ 60 tuổi trở lên. Trẻ sơ sinh đến 24 tháng tuổi có thể tiêm kháng thể đơn dòng RSV của Sanofi. Vaccine sởi, thủy đậu có loại đơn và phối hợp phòng thêm quai bị, rubella, tiêm đủ hai mũi giúp phòng bệnh lên đến 98%.

Tuấn Minh