BS.CKI Lê Thị Trúc Phương, Chuyên viên Y khoa, Hệ thống Tiêm chủng VNVC cho biết như trên, trong bối cảnh toàn quốc ghi nhận hơn 32.000 ca sốt xuất huyết, số ca nặng tại nhiều địa phương cao gấp nhiều lần cùng kỳ 2024. Nhiều ca tử vong, rơi vào sốc sốt xuất huyết, suy đa tạng, bị xuất huyết gây chảy máu khó cầm ở cả trẻ em và người lớn.
Theo bác sĩ Phương, chảy máu là biểu hiện thường gặp ở bệnh nhân sốt xuất huyết, chiếm 20-60% trường hợp nhập viện, xảy ra vào ngày thứ 4-7 của bệnh, khi đang sốt cao hoặc hạ sốt.
"Hiện tượng này do virus sốt xuất huyết tấn công làm ức chế hoạt động của tủy xương gây ức chế sản xuất tiểu cầu", bác sĩ Phương giải thích, thêm rằng khi ấy cơ thể cũng kích hoạt phản ứng gây phá hủy lượng lớn tiểu cầu, tiêu hao các yếu tố đông máu khiến máu khó đông và dễ chảy hơn.
Bé gái 12 tuổi bị sốc sốt xuất huyết, xuất huyết tiêu hóa nặng kèm hành kinh gây mất máu, phải truyền bù 10 lít máu và chế phẩm máu mới thoát nguy kịch, điều trị tại Bệnh viện Nhi đồng 1, ngày 20/6. Ảnh: Bệnh viện Nhi đồng 1
Khi xuất huyết quá nhiều và khó cầm, hiện tượng sốc sốt xuất huyết xảy ra. Người bệnh mất máu, tụt huyết áp, suy đa cơ quan, có thể tử vong nếu không được can thiệp kịp thời. Ngoài ra, bệnh nhân sốt xuất huyết nặng cũng có thể bội nhiễm tác nhân khác gây sốc nhiễm trùng, đặc biệt ở đường ruột, có thể dẫn đến nhiễm trùng huyết, nhiễm trùng ống mật, nhiễm trùng đường tiết niệu.
Biến chứng chảy máu diễn tiến trong 24 - 48 giờ sau khi hạ sốt, cần nhận biết sớm và nhanh chóng điều trị, theo bác sĩ Phương. Biểu hiện của biến chứng chảy máu khi mắc sốt xuất huyết gồm: nôn, đi cầu phân đen do xuất huyết tiêu hóa, rong kinh, chảy máu cam, chảy máu chân răng, da nổi các nốt hoặc mảng xuất huyết rải rác khắp cơ thể, tập trung nhiều ở vùng da mỏng như cánh tay, mặt, chảy máu tại vị trí tiêm truyền...
Bác sĩ Phương cũng khuyến cáo bệnh nhân và người nhà theo dõi sát tình trạng sức khỏe. Nếu có các biểu hiện trên, bệnh nhân cần nhập viện ngay.
Người bệnh nên ăn thức ăn loãng, tránh có màu đen, đỏ nhằm giúp phân biệt dễ dàng dấu hiệu xuất huyết khi nôn ói và đại tiện. Không tự dùng thuốc, tự điều trị bệnh tại nhà, không chủ quan mà nên lưu ý các dấu hiệu nặng của bệnh, nhất là giai đoạn hạ sốt, giảm sốt.
Người lớn tiêm vaccine sốt xuất huyết phòng bệnh tại Hệ thống Tiêm chủng VNVC. Ảnh: Mộc Thảo
Bệnh sốt xuất huyết có thể phòng ngừa thông qua các biện pháp như diệt muỗi, loăng quăng như phát quang bụi rậm, loại bỏ các vật dụng chứa nước trong và xung quanh nhà. Mặc quần áo dài, ngủ màn cả ban ngày, phun xịt thuốc, thắp nhang muỗi, cho trẻ nhỏ mặc tã quần và khăn lau xua muỗi.
Sốt xuất huyết chưa có thuốc điều trị đặc hiệu, có thể phòng ngừa bằng vaccine. Hiện Việt Nam có vaccine sốt xuất huyết Qdenga do hãng dược Takeda sản xuất, chỉ định cho trẻ từ 4 tuổi trở lên và người lớn. Lịch tiêm gồm hai mũi, cách nhau 3 tháng. Vaccine ngăn ngừa nguy cơ mắc bệnh trên 80% và nguy cơ nhập viện trên 90%. Phụ nữ nên tiêm vaccine trước mang thai tốt nhất ba tháng hoặc tối thiểu một tháng.
Diệu Thuần
Vaccine sốt xuất huyết là loại đặc thù, khó tiêm, đòi hỏi kỹ thuật và thao tác chuyên biệt. Để phát huy tối đa hiệu quả và đảm bảo an toàn, vaccine cần được bảo quản nghiêm ngặt ở nhiệt độ 2-8 độ C, tiêm đúng quy trình và theo dõi sát sau tiêm.
Tại VNVC, toàn bộ quy trình tiêm chủng được thực hiện bởi đội ngũ bác sĩ, điều dưỡng giàu kinh nghiệm, với hệ thống kho lạnh đạt chuẩn quốc tế, quy trình khám sàng lọc, pha hồi chỉnh và kỹ thuật tiêm được kiểm soát chặt chẽ, đảm bảo vaccine phát huy hiệu quả tối ưu và an toàn cho người tiêm. Tìm hiểu thêm về quy trình tiêm vaccine sốt xuất huyết an toàn tại đây.