Chào bạn!

Cả thủy đậu và zona thần kinh đều có căn nguyên từ virus Varicella-zoster (VZV) gây ra. Người nhiễm virus lần đầu phát triển thành bệnh thủy đậu. Tuy nhiên, virus vẫn "ẩn náu" trong các hạch thần kinh, tái hoạt động sau nhiều năm, gây ra zona.

Bạn đã từng tiêm vaccine thủy đậu, song vẫn cần chủng ngừa thêm vaccine zona thần kinh. Lý do, vaccine thủy đậu kích thích cơ thể sinh kháng thể, hạn chế nhiễm virus varicella phát triển bệnh zona thần kinh sau này chứ không phòng ngừa hoàn toàn bệnh. Một số người có thể đã nhiễm virus mà không có triệu chứng rõ ràng, nên không được phát hiện, làm tăng nguy cơ phát triển zona về sau. Trong những trường hợp này, vaccine thủy đậu không còn tác dụng. Bên cạnh đó, vaccine thủy đậu dù có hiệu quả cao vẫn không đạt bảo vệ 100% như các loại vaccine khác, vẫn có tỷ lệ nhỏ người mắc bệnh nhưng không nghiêm trọng so với chưa tiêm vaccine. Những người mắc bệnh này vẫn có nguy cơ phát triển bệnh zona thần kinh.

Hiện Việt Nam có vaccine phòng zona thần kinh Shingrix do hãng dược GSK (Bỉ) sản xuất. Hiệu quả ngăn bệnh đến 97% ở người từ 50 tuổi, đến 87% ở người từ 18 tuổi bị suy giảm miễn dịch do bệnh lý. Vaccine đồng thời giảm biến chứng đau thần kinh sau zona và biến chứng khác hơn 90%. Lịch tiêm gồm hai mũi cách nhau 1-2 tháng tùy đối tượng tiêm.

Mũi tiêm chỉ định cho người từ 50 tuổi trở lên hoặc người từ 18 tuổi trở lên có nguy cơ cao mắc zona thần kinh. Loại này cần tiêm cách liều vaccine thủy đậu trước đó tối thiểu 8 tuần.

Ngoài vaccine, bạn cần nâng cao thể trạng tổng thể bằng việc ăn uống, nghỉ ngơi hợp lý, tránh căng thẳng, stress để giảm nguy cơ mắc bệnh.

Cảm ơn câu hỏi của bạn.

Chúc bạn và gia đình nhiều sức khỏe!

Chào bạn!

Virus dại được bao bọc bởi một lớp màng lipid. Rửa sạch vết thương với xà phòng dưới vòi nước liên tục trong 15 phút sau khi bị chó cắn, cào sẽ giúp rửa trôi một phần virus dại ở vị trí vết cắn chứ sẽ không làm sạch hoàn toàn virus dại, từ đó giảm thiểu nguy cơ phát triển bệnh dại nhanh chóng. Sau đó, vết thương cần được sát trùng với cồn 70% hoặc cồn i ốt. Hạn chế làm dập vết thương và không băng kín vết thương.

Bệnh dại chưa có thuốc điều trị đặc hiệu, tiêm vaccine, huyết thanh kháng dại là cách phòng bệnh duy nhấtt và hiệu quả nhất hiện nay. Vì vậy, sau khi rửa sạch vết thương, bạn nên đến cơ sở y tế để bác sĩ cắn cứ vết thương để tiêm vaccine, huyết thanh kháng dại phù hợp.

Hiện Việt Nam có hai loại ngừa dại gồm Verorab (Pháp) và Abhayrab (Ấn Độ). Người bị động vật cắn, cào tiêm với phác đồ 5 mũi, vào các ngày 0-3-7-14-28, đường tiêm ở bắp. Hoặc 8 mũi vào ngày 0-3-7-28, với đường tiêm trong da.

Trong trường hợp chủ động tiêm ngừa khi chưa bị động vật cắn, phác đồ gồm ba mũi cơ bản (các ngày 0-7-21 hoặc 0-7-28) và các mũi tiêm nhắc dành cho người có nguy cơ cao tiếp xúc virus dại làm trong phòng thí nghiệm, thám hiểm hang động, trẻ thường xuyên chơi với chó mèo... Vaccine dại hiện nay đều là các vaccine bất hoạt, sản xuất theo công nghệ mới, không chứa tế bào thần kinh nên không gây ảnh hưởng trí nhớ.

Cảm ơn câu hỏi của bạn.

Chúc bạn và gia đình nhiều sức khỏe!

Chào bạn!

Vi khuẩn phế cầu hiện có hơn 100 tuýp huyết thanh gây ra nhiều bệnh phế cầu xâm lấn cho cả trẻ em và người lớn như viêm phổi, viêm màng não, nhiễm trùng máu và bệnh phế cầu không xâm lấn như viêm phổi, viêm tai giữa và viêm xoang...

Vi khuẩn này thường trú trong hầu họng của mỗi người, lây qua đường hô hấp khi tiếp xúc với người bệnh hoặc người lành mang trùng không có triệu chứng. Bệnh phổ biến ở môi trường đông đúc như trường học, ký túc xá, viện dưỡng lão, công ty...

Hiện nay, tại hơn 220 trung tâm tiêm chủng thuộc Hệ thống tiêm chủng VNVC đều đang lưu hành 4 loại vaccine phòng bệnh do phế cầu khuẩn. Bao gồm: phế cầu 10, phế cầu 13, phế cầu 23 và mới đây nhất là phế cầu 15, bắt đầu triển khai tiêm từ ngày 8/5.

Các chuyên gia và các tổ chức y tế trên thế giới khuyến cáo nên tiêm sớm và tiêm đầy đủ, kết hợp nhiều loại vắc xin phòng phế cầu ở nhiều thế hệ khác nhau là rất cần thiết để đạt hiệu quả bảo vệ tối đa.

Tốt hơn hết, bạn nên tới Trung tâm tiêm chủng VNVC gần nhất, tùy vào điều kiện dịch tễ của từng địa phương, nguy cơ mắc bệnh lý phế cầu xâm lấn... bác sĩ sẽ tư vấn loại vaccine phế cầu tối ưu và phù hợp với độ tuổi của bạn trong thời điểm này.

Cảm ơn câu hỏi của bạn.

Chúc bạn và gia đình nhiều sức khỏe!

Chào bạn!

Bệnh zona thần kinh do virus varicella zoster virus (VZV) gây ra, cũng là virus gây bệnh thủy đậu. Những người bị thủy đậu lúc nhỏ, khi hết bệnh, virus này tiếp tục "ngủ đông" trong các tế bào, hạch thần kinh dưới dạng bất hoạt. Sau một thời gian, khi gặp điều kiện thuận lợi như hệ miễn dịch suy yếu, tinh thần chấn động, cơ thể suy nhược, mắc bệnh mạn tính, virus VZV sẽ có cơ hội tái phát thành zona thần kinh.

Các triệu chứng của bệnh rất điển hình như: cảm giác đau buốt, rát bỏng, châm chích tại một vùng da giới hạn, không đối xứng. Khoảng 1-3 ngày sau sẽ xuất hiện mụn nước và cảm giác đau buốt vẫn có thể diễn tiến và kéo dài sau khi điều trị khỏi sang thương mụn nước từ vài tháng đến vài năm.

Ngoài gây đau dây thần kinh kéo dài, zona thần kinh có thể gây ra các biến chứng khác như: viêm phổi; viêm gan; tổn thương dây thần kinh gây liệt mặt, ù tai; viêm kết mạc hoặc viêm loét giác mạc thậm chí mù lòa nếu vị trí zona ở hốc mắt; tăng nguy cơ nhồi máu cơ tim, đột quỵ.

Zona thần kinh có khả năng tái phát, tỷ lệ lên đến 30% ở những người mắc bệnh nền mạn tính. Bạn đã mắc zona thần kinh vẫn có nguy cơ tái phát. Tiêm vaccien sẽ giúp phòng bệnh lên đến 97%, giảm biến chứng đau thần kinh sau zona và các biến chứng khác hơn 90%. Lịch tiêm vaccine gồm 2 mũi cách nhau 1-2 tháng.

Bạn nên đến cơ sở tiêm chủng để được bác sĩ tư vấn cụ thể.

Cảm ơn câu hỏi của bạn.

Chúc bạn và gia đình nhiều sức khỏe!

Chào bạn!

Ho gà là bệnh nhiễm khuẩn đường hô hấp cấp tính do vi khuẩn Bordetella pertussis gây ra. Bệnh có triệu chứng điển hình là cơn ho dữ dội, không dứt, đỏ mặt, tím môi, có tiếng rít ở cuối cơn ho.

Bệnh này rất dễ lây lan khi tiếp xúc trực tiếp với người bệnh hoặc lây gián tiếp qua bề mặt tiếp xúc. Trẻ sơ sinh thuộc nhóm đối tượng dễ mắc ho gà và có thể gặp biến chứng nặng như: viêm phổi, nhiễm trùng huyết, suy hô hấp, tăng áp phổi, tử vong.

Hiện có các vaccine phòng bệnh ho gà cho trẻ như 5 trong 1, 6 trong 1, tiêm từ 2 tháng tuổi, sớm nhất từ 6 tuần tuổi. Tuy nhiên, trước giai đoạn được tiêm vaccine, trẻ có nguy cơ mắc bệnh cao. Do đó, mẹ bầu được khuyến cáo tiêm vaccine có thành phần ho gà trong thai kỳ để truyền kháng thể thụ động, bảo vệ con trong giai đoạn đầu đời, khi chưa có miễn dịch chủ động từ vaccine. Việt Nam có vaccine phòng bệnh phối hợp bạch hầu - ho gà - uốn ván. Mẹ bầu cần tiêm 1 mũi vào tuần thai thứ 27 đến 36. Bên cạnh đó, bạn cũng nên tiêm thêm vaccine ngừa cúm trong thai kỳ để phòng bệnh, tránh ảnh hưởng sức khỏe của bản thân và thai nhi.

Bạn nên đến Trung tâm tiêm chủng VNVC gần nhất để được bác sĩ tư vấn thời điểm thích hợp tiêm vaccine theo thể trạng và lịch trình công việc, đảm bảo sức khỏe trong suốt thai kỳ.

Cảm ơn câu hỏi của bạn.

Chúc bạn và gia đình nhiều sức khỏe!

Chào bạn!

Cúm là bệnh truyền nhiễm cấp tính, do virus cúm gây ra các triệu chứng sốt, đau họng, đau đầu, sổ mũi, nhức mỏi người, ho… Bệnh dễ lây qua đường hô hấp và có thể gây ra các biến chứng nặng như viêm phổi, suy hô hấp, suy đa tạng, nguy cơ tử vong cao hơn đối với trẻ nhỏ, phụ nữ mang thai, người lớn tuổi, người có bệnh lý nền. Còn zona thần kinh là bệnh nhiễm trùng da, do virus Varicella zoster (VZV) tái hoạt động sau khi khỏi thủy đậu. Bệnh có thể gây ra biến chứng nhiễm trùng da, viêm phổi, viêm não, viêm màng não, liệt mặt, ù tai, tăng nguy cơ đột quỵ, nhồi máu cơ tim...

Hiện các loại vaccine cúm và vaccine zona thần kinh được sử dụng tại Việt Nam đều là vaccine bất hoạt. Các vaccine chứa thành phần kháng nguyên của virus không còn khả năng gây bệnh nhưng vẫn kích thích cơ thể tạo ra kháng thể. Do đó, vaccine cúm bất hoạt có thể tiêm đồng thời hoặc cùng thời điểm với nhiều loại vaccine khác. Vì vậy, bạn hoàn toàn có thể tiêm gộp hai vaccine này cùng lúc, trong một buổi tiêm. Việc tiêm cùng lúc nhiều loại vaccine tạo hiệu quả miễn dịch tương tự việc tiêm lẻ từng loại và không làm quá tải hệ miễn dịch. Hơn nữa, tiêm gộp nhiều mũi vaccine trong cùng một buổi tiêm sẽ giúp tạo hiệu quả miễn dịch phòng bệnh sớm, tiết kiệm chi phí và thời gian đi lại.

Vaccine zona thần kinh do hãng dược GSK (Bỉ) sản xuất, hiệu quả ngăn bệnh đến 97% ở người từ 50 tuổi, từ 70-87% ở người từ 18 tuổi bị suy giảm miễn dịch do bệnh lý. Mũi tiêm cũng giúp giảm hơn 90% tình trạng đau thần kinh sau zona và các biến chứng khác. Người từ 50 tuổi trở lên tiêm hai mũi, cách nhau hai tháng. Người từ 18 tuổi trở lên và nguy cơ cao mắc zona thần kinh, tiêm hai mũi cách nhau một tháng.

Vaccine cúm hiện có 4 loại phòng các chủng virus phổ biến gồm cúm A/H1N1, A/H3N2 và dòng cúm B. Trong đó loại của Hà Lan, Pháp và Hàn Quốc dành cho trẻ từ 6 tháng tuổi và người lớn. Loại của Việt Nam dành cho người từ 18 đến 60 tuổi. Vaccine cần nhắc lại 1 mũi hằng năm để cập nhật chủng virus cúm đang lưu hành.

Cảm ơn câu hỏi của bạn.

Chúc bạn và gia đình nhiều sức khỏe!

Chào bạn!

Việc tiêm vaccine dại cho chó, mèo giúp giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh dại ở vật nuôi. Hiệu quả miễn dịch sau tiêm phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm đáp ứng của từng cá thể, chất lượng vaccine, kỹ thuật tiêm, thời điểm tiêm, sự tuân thủ phác đồ và việc nhắc lại định kỳ hàng năm. Không đảm bảo 100% vật nuôi đã tiêm phòng sẽ không mắc bệnh.

Trường hợp bạn bị mèo cào, rướm máu, dù là mèo nhà nuôi vẫn có thể lây truyền virus dại. Bệnh dại có tỷ lệ tử vong gần như 100% với các triệu chứng như đau đầu, sốt, mệt mỏi, giãn đồng tử, tăng tiết nước bọt, vã mồ hôi, hạ huyết áp, liệt cơ hô hấp. Hiện chưa có thuốc điều trị đặc hiệu bệnh dại, tiêm vaccine là cách phòng ngừa hiệu quả nhất.

Hiện Việt Nam có hai loại ngừa dại gồm Verorab (Pháp) và Abhayrab (Ấn Độ). Người bị động vật cắn, cào tiêm với phác đồ 5 mũi, vào các ngày 0-3-7-14-28, đường tiêm ở bắp tay, bắp chân. Hoặc 8 mũi vào ngày 0-3-7-28, với đường tiêm trong da. Bạn nên đến cơ sở tiêm chủng để được bác sĩ chỉ định tiêm ngừa phù hợp. Trong thời gian tiêm, bạn nên theo dõi con vật, nếu chúng còn sống 10 ngày sau khi cắn, cào, bác sĩ có thể căn cứ vào tình trạng vết thương để chỉ định dừng tiêm. Vaccine lúc này vẫn có hiệu quả phòng bệnh. Ở những lần bị động vật cắn, cào sau, bạn chỉ cần tiêm thêm 2 mũi và không cần dùng huyết thanh kháng dại.

Ngoài tiêm vaccine sau khi bị chó, mèo cắn cào, mọi người hiện vẫn có thể tiêm vaccine dự phòng với phác đồ ba mũi cơ bản (các ngày 0-7-21 hoặc 0-7-28), sau đó nhắc lại theo hướng dẫn. Các trường hợp nguy cơ cao tiếp xúc virus dại như làm trong phòng thí nghiệm, thám hiểm hang động, người thường xuyên chơi với chó mèo... nên tiêm vaccine dự phòng trước. Việc này giúp giảm nguy cơ mắc bệnh dại, nếu bị chó, mèo cắn cào, mọi người chỉ cần tiêm thêm 2 mũi và không cần dùng huyết thanh kháng dại thay vì lịch tiêm 5 mũi và có thể phải sử dụng huyết thanh kháng dại nếu chưa từng tiêm. Vaccine dại hiện nay đều là các vaccine bất hoạt, sản xuất theo công nghệ mới, không chứa tế bào thần kinh nên không gây ảnh hưởng trí nhớ.

Khi bị động vật cắn, cào, liếm, trước hết bạn cần rửa sạch vết thương bằng nước sạch và xà phòng dưới vòi nước trong ít nhất 15 phút. Sau đó, tiếp tục sát trùng bằng cồn 45-70% hoặc cồn i-ốt để giảm thiểu lượng virus dại tại vị trí vết cắn. Ngoài ra, bạn không nên khâu hoặc băng kín vết thương vì điều này có thể làm virus dại thâm nhập vào cơ thể nhanh hơn, gây nhiễm trùng nặng.

Cảm ơn câu hỏi của bạn.

Chúc bạn và gia đình nhiều sức khỏe!