Quản lý Y khoa vùng 1 miền Bắc, Hệ thống tiêm chủng VNVC
Chào bạn,
Tuổi càng cao sẽ kéo theo sự lão hoá của các cơ quan trong cơ thể, từ hệ cơ xương khớp cho đến các cơ quan quan trọng như phổi, tim, hệ thống mạch máu. Từ đó, các mầm bệnh truyền nhiễm dễ tấn công và gây bệnh nặng ở người cao tuổi. Điển hình như cúm, phế cầu gây ra các bệnh như viêm phổi, viêm màng não, nhiễm trùng huyết đều có tỷ lệ tử vong cao ở người lớn tuổi.
Người lớn tuổi chủ động tiêm ngừa vừa là cách bảo vệ bản thân khỏi nguy cơ bệnh tật, biến chứng nặng, vừa là cách tránh mắc bệnh và lây nhiễm cho các đối tượng nguy cơ khác trong gia đình như trẻ nhỏ, phụ nữ mang thai, người có bệnh nền...
Hiện Việt Nam lưu hành hơn 50 loại vaccine phòng hơn 40 bệnh truyền nhiễm. Trong đó, người lớn cần tiêm ngừa gần 15 loại vaccine phòng nhiều bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, đặc biệt các vaccine như: cúm mùa, phế cầu khuẩn, não mô cầu khuẩn, ho gà - bạch hầu - uốn ván, thủy đậu, sởi - quai bị - rubella, viêm gan A+B... Mỗi loại vaccine sẽ có số mũi tiêm và khoảng cách giữa các mũi khác nhau. Một số vaccine sẽ giới hạn độ tuổi, ví dụ các vaccine phòng não mô cầu tiêm tối đa cho người đến 55 tuổi.
Do đó, trường hợp 60 tuổi chưa tiêm vaccine cần đến trung tâm tiêm chủng để bác sĩ khai thác lịch sử tiêm ngừa, bệnh sử và đưa ra chỉ định tiêm các loại vaccine phù hợp.
Cảm ơn câu hỏi của bạn. Chúc bạn và gia đình nhiều sức khỏe.
Quản lý vùng Khu vực miền Trung và Tây Nguyên, Hệ thống trung tâm tiêm chủng VNVC
Chào bạn,
Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), ung thư phổi là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong do ung thư toàn cầu, chiếm tỷ lệ tử vong cao nhất ở cả nam và nữ giới.
Vaccine ung thư được thế giới quan tâm, phát triển trong 10 năm trở lại đây. Có nhiều dự án về vaccine đang thử nghiệm, ví dụ mũi ngừa ung thư phổi LungVax của Anh, BNT122 điều trị ung thư phổi. Tháng 7, Belarus phê duyệt vaccine ung thư phổi của Cuba. Hiện Việt Nam chưa có vaccine ung thư phổi.
Để bảo vệ phổi, đồng thời phòng bệnh hô hấp tốt, mỗi người cần thực hiện nghiêm các biện pháp như không tập hút thuốc lá, ngưng hút thuốc lá, hạn chế tiếp xúc với khói thuốc; giữ vệ sinh sạch sẽ không gian sống như nhà cửa, chăn gối, đồ chơi; giữ ấm; vệ sinh răng miệng, mũi họng đúng cách; đảm bảo chế độ dinh dưỡng, bổ sung đầy đủ các nhóm chất (tinh bột, chất đạm, chất béo, các vitamin và khoáng chất); thực hiện ăn chín, uống sôi...
Tiêm chủng là một trong những cách giúp bảo vệ và tạo miễn dịch cho cơ thể đồng thời giúp lá phổi khỏe mạnh. Trong đó, vaccine ngừa phế cầu khuẩn và cúm giúp bảo vệ phổi hiệu quả, ngăn ngừa tình trạng viêm phổi, viêm màng não, nhiễm trùng máu, viêm tai giữa... do các chủng vi khuẩn phế cầu và virus cúm có trong vaccine gây ra. Ngoài ra, trước tình hình các bệnh như bạch hầu, ho gà đang gây nhiều ca mắc không rõ nguồn lây trong cộng đồng, bạn nên tiêm nhắc các loại vaccine này để tăng cường bảo vệ hệ hô hấp.
Cảm ơn câu hỏi của bạn. Chúc bạn và gia đình nhiều sức khỏe!
Quản lý Y khoa vùng 1 miền Bắc, Hệ thống tiêm chủng VNVC
Chào bạn,
Bệnh sởi đang diễn biến phức tạp ở nhiều địa phương. Để phòng bệnh, phụ huynh cần cho trẻ tiêm đủ hai mũi vaccine ngừa sởi, cách ly ca nghi bệnh, tránh tiếp xúc đông người, giữ vệ sinh cá nhân và nâng cao thể trạng. Tiêm ít nhất hai mũi vaccine có thành phần phòng sởi là cách phòng bệnh hiệu quả nhất, giúp ngăn sởi và biến chứng lên đến 98%. Khi có dịch, người dân vẫn có thể tiêm bổ sung một mũi cách mũi trước đó tối thiểu 1 tháng để tăng cường kháng thể bảo vệ.
Hiện Việt Nam có 4 loại vaccine sởi gồm vaccine sởi đơn (MVVAC) và sởi - rubella (MRVAC) do công ty Polyvac (Việt Nam) sản xuất); sởi - quai bị - rubella Priorix (Bỉ) do hãng dược GSK sản xuất và sởi - quai bị - rubella MMRII do hãng dược MSD (Mỹ) sản xuất. Trong đó, loại phối hợp ngừa sởi - quai bị - rubella chỉ có trong tiêm chủng dịch vụ. Hiện vaccine được triển khai trong chiến dịch tiêm vaccine sởi là sởi - rubella (MRVAC) do Việt Nam sản xuất phòng ngừa hai bệnh sởi và rubella.
Trường hợp con bạn nếu đã tiêm đầy đủ hai mũi vaccine có thành phần phòng sởi thì có thể yên tâm. Trường hợp muốn bổ sung thêm vaccine sởi, bạn nên tư vấn thêm từ cơ quan y tế địa phương, nơi tổ chức chiến dịch hoặc đến trực tiếp các trung tâm tiêm chủng VNVC hoặc gọi Tổng đài của VNVC theo số 028 7102 6595 để được tư vấn cụ thể.
Bên cạnh sởi, hiện có nhiều vaccine thế hệ mới và các loại vaccine cần tiêm nhắc khác như: vaccine cúm cần tiêm nhắc hằng năm, bạch hầu - ho gà - uốn ván cần tiêm nhắc khi trẻ 4-6 tuổi, 9-15 tuổi và tiêm nhắc mỗi 10 năm/lần; vaccine não mô cầu B thế hệ mới...
Cảm ơn câu hỏi của bạn. Chúc bạn và gia đình nhiều sức khỏe!
Quản lý vùng Khu vực miền Trung và Tây Nguyên, Hệ thống trung tâm tiêm chủng VNVC
Chào bạn,
Kháng thể từ vaccine bạch hầu, ho gà sẽ giảm dần theo thời gian. Nếu không được tiêm nhắc lại, khả năng mắc bệnh tăng lên nhiều lần khi tiếp xúc nguồn lây. Tiêm chủng vaccine bạch hầu, ho gà là lộ trình tiêm chủng trọn đời. Đây là biện pháp phòng bệnh hiệu quả, từ đó giảm biến chứng và tử vong.
Theo đó, vaccine có thành phần bạch hầu cần tiêm 4 mũi khi trẻ được 2, 3, 4 và 16-18 tháng tuổi. Sau đó, trẻ cần tiêm nhắc một mũi vào các giai đoạn 4-6 tuổi, 9-15 tuổi, sau đó cứ tiêm nhắc 10 năm/lần. Người không rõ lịch sử tiêm chủng, tiêm chưa đầy đủ hoặc chủng ngừa đã lâu cũng cần nhanh chóng thực hiện tiêm vaccine bổ sung đầy đủ, người dân nên đến cơ sở tiêm chủng để được tư vấn. Thai phụ cần bổ sung mũi bạch hầu - ho gà - uốn ván vào ba tháng giữa hoặc cuối thai kỳ.
Như vậy, trường hợp con bạn đã tiêm từ nhỏ ở chương trình tiêm chủng quốc gia, hai bé cần phải tiêm vào lúc 4-6 tuổi, 9-15 tuổi và tiêm nhắc 10 năm/lần sau đó để duy trì kháng thể bảo vệ. Hiện tại, theo như bạn mô tả, hai bé vẫn chưa tiêm nhắc thì cần tiêm nhắc một mũi vắc xin có thành phần bạch hầu càng sớm càng tốt.
Để được tư vấn chính xác và đầy đủ nhất, bạn có thể đưa con và gia đình đến các địa điểm tiêm chủng như VNVC để được bác sĩ tư vấn chi tiết hoặc kiểm tra lịch sử tiêm chủng trên các ứng dụng tiêm chủng để biết gia đình cần bổ sung những mũi vắc xin nào.
Cảm ơn câu hỏi của bạn. Chúc bạn và gia đình nhiều sức khỏe.
Quản lý Y khoa vùng 1 miền Bắc, Hệ thống tiêm chủng VNVC
Chào bạn,
Hiện nay, vaccine Gardasil 9 (Mỹ) được chỉ định tiêm cho người từ 9-45 tuổi, nghĩa là trước sinh nhật thứ 46 tuổi vẫn được tiêm. Trường hợp của vợ bạn 45tuổi vẫn được tiêm ngừa HPV và áp dụng theo phác đồ tiêm 3 mũi trong 6 tháng.
HPV hiện là nguyên nhân hàng đầu gây các bệnh mụn cóc sinh dục (sùi mào gà) và các loại ung thư nguy hiểm như ung thư cổ tử cung, âm hộ, âm đạo, ung thư dương vật, hậu môn, ung thư vùng đầu cổ. Vaccine có hiệu quả phòng các chủng nguy cơ cao gây các bệnh kể trên, có hiệu lực bảo vệ cao, trên 90%.
Vaccine HPV cũng đã được phê duyệt tiêm chủng cho người đến 45 tuổi tại hơn 100 quốc gia, trong đó có Mỹ, Australia, Brazil, Canada, Trung Quốc, Hàn Quốc. Các nghiên cứu cũng cho thấy sau khi tiêm chủng, người từ 27 - 45 tuổi tiêm vaccine HPV có đáp ứng sinh miễn dịch không thua kém so với người từ 16 - 26 tuổi. Nồng độ miễn dịch cũng được duy trì ở mức cao. Hiệu quả bảo vệ được nhìn thấy lên đến 20 năm.
Bên cạnh đó, để phòng các bệnh do HPV, bạn cũng cần chú ý áp dụng thêm các biện pháp khác như giữ vệ sinh cá nhân, quan hệ tình dục an toàn, nữ giới cần kết hợp thêm thăm khám phụ khoa, xét nghiệm tầm soát ung thư cổ tử cung định kỳ.
Cảm ơn câu hỏi của bạn. Chúc bạn và gia đình nhiều sức khỏe!
Quản lý vùng Khu vực miền Trung và Tây Nguyên, Hệ thống trung tâm tiêm chủng VNVC
Chào bạn,
Nhiều người cho rằng mèo nhà hoặc các động vật nhỏ, được nuôi nhốt từ khi còn bé sẽ không có nguy cơ mắc bệnh dại tuy nhiên quan niệm này là sai lầm vì thực tế đa số các trường hợp mắc bệnh dại đều do các con vật nuôi trong gia đình. Bệnh dại chưa có thuốc điều trị đặc hiệu, biện pháp phòng bệnh duy nhất là vaccine. 100% người khởi phát bệnh dại sẽ tử vong.
Mèo thường có thói quen liếm móng vuốt, do đó nguy cơ lây truyền bệnh dại rất cao thông qua vết cào. Thời gian ủ bệnh dại cũng khác nhau, phụ thuộc vào tình trạng, vị trí vết cào cắn. Y văn từng ghi nhận một số trường hợp ủ bệnh dại dưới 10 ngày. Mặt khác, vaccine cần thời gian để sinh kháng thể bảo vệ. Nếu gia đình bạn chờ theo dõi con vật trong vòng 15 ngày mới đi tiêm vaccine thì có thể bỏ lỡ thời gian điều trị dự phòng bằng vaccine.
Cách xử lý đúng khi bị chó, mèo cào cắn là vệ sinh vết cào, cắn đúng cách và tiêm vaccine dại càng sớm càng tốt. Tùy theo tình trạng và việc theo dõi được vật nuôi hay không, bác sĩ có thể quyết định mũi tiêm ngừa dại phù hợp cho con bạn. Nếu con vật không mắc bệnh dại, vaccine dại vẫn có tác dụng dự phòng, phòng cho lần sau bé bị cắn, cào. Ví dụ nếu đã tiêm 3 mũi vaccine, lần bị cắn, cào sau bé chỉ cần tiêm thêm 2 mũi vaccine và không cần dùng huyết thanh kháng dại.
Ngày nay, công nghệ sản xuất vaccine dại thế hệ mới đã được kiểm định và khẳng định tính an toàn, đáp ứng miễn dịch cao sau khi tiêm đủ liều. Vaccine phòng dại thế hệ mới không chứa các tế bào thần kinh nên không gây hại và không ảnh hưởng đến sức khỏe hay trí nhớ của người tiêm. Do đó, bạn có thể hoàn toàn yên tâm.
Cảm ơn câu hỏi của bạn. Chúc bạn và gia đình nhiều sức khỏe!
Quản lý Y khoa vùng 1 miền Bắc, Hệ thống tiêm chủng VNVC
Chào bạn,
Theo thống kê, lứa tuổi mắc ho gà cao nhất được ghi nhận ở nhóm trẻ dưới 1 tuổi do chưa được tiêm đầy đủ vaccine. Vì vậy, để bảo vệ trẻ trước khi đến tuổi tiêm chủng vaccine phòng ho gà, thông thường là 2 tháng, người mẹ cần tiêm vaccine phòng ho gà trong thai kỳ để truyền kháng thể cho con. Thời điểm tiêm chủng tốt nhất là trong ba tháng giữa hoặc ba tháng cuối của thai kỳ. Hiện Việt Nam có vaccine 3 trong 1 phòng cùng lúc 3 bệnh bạch hầu - ho gà - uốn ván được chỉ định trong thai kỳ. Theo các nghiên cứu, vaccine có khả năng bảo vệ trẻ cao, lên đến hơn 90%.
Bạn cần lưu ý kháng thể từ mẹ truyền sang cho bé là kháng thể thụ động sẽ giảm dần theo thời gian và không còn đủ khả năng bảo vệ trẻ và trẻ sẽ có nguy cơ cao mắc bệnh nếu tiếp xúc mầm bệnh. Do đó trẻ cần được tiêm vaccine có thành phần ho gà để có kháng thể phòng bệnh chủ động. Trẻ từ hai tháng có thể tiêm vaccine 5 trong 1 hoặc 6 trong 1 có thành phần phòng ho gà. Mũi tiêm này giúp phòng 4 bệnh gồm bạch hầu, ho gà, uốn ván, Hib; thêm bại liệt, viêm gan B tùy loại vaccine. Phác đồ tiêm gồm bốn mũi khi trẻ 2, 3, 4 và 16-18 tháng tuổi. Vaccine cần tiêm đủ liều thì mới sinh miễn dịch cao nhất. Bạn cần lưu ý về lịch tiêm để phòng bệnh cho mẹ và bé tốt nhất.
Cảm ơn câu hỏi của bạn. Chúc bạn và gia đình nhiều sức khỏe!
Quản lý vùng Khu vực miền Trung và Tây Nguyên, Hệ thống trung tâm tiêm chủng VNVC
Chào bạn,
Việc suy nghĩ chỉ tiêm vaccine phòng bệnh bạch hầu cho trẻ em thôi là không đúng. Người lớn nếu không tiêm nhắc vaccine 10 năm/lần sẽ dễ mắc bệnh vì lượng kháng thể trong người giảm dần đến ngưỡng không đủ để bảo vệ.
Vaccine bạch hầu là hành trình tiêm chủng trọn đời, người lớn cần tiêm nhắc vaccine có thành phần bạch hầu 10 năm/lần và loại vaccine bạch hầu cho người lớn hiện có 3 loại gồm: Boostrix (Bỉ)/ Adacel (Canada) phòng bạch hầu - ho gà - uốn ván và uốn ván - bạch hầu hấp phụ Td (Việt Nam). Bạn có thể lựa chọn 1 trong 3 loại vaccine này để thực hiện tiêm chủng phòng bệnh sớm.
Với trường hợp của trẻ 14 tuổi, đã lâu không tiêm ngừa vaccine bạch hầu có nghĩa miễn dịch của trẻ đã suy giảm, trẻ cần sớm được bổ sung vaccine để được bảo vệ sớm. Tương tự như người lớn, trẻ 14 tuổi cũng lựa chọn một trong ba loại vaccine trên để tiêm, với phác đồ 1 mũi. Sau đó các mũi tiêm nhắc lại có thể tiêm cách nhau 10 năm.
Vaccine phòng bạch hầu có thể tiêm cho tất cả người lớn và không có giới hạn độ tuổi miễn là đạt các yêu cầu về khám sàng lọc trước tiêm chủng.
Để được tư vấn chính xác và đầy đủ nhất, bạn có thể đưa gia đình đến các địa điểm tiêm chủng để được bác sĩ tư vấn chi tiết hoặc kiểm tra lịch sử tiêm chủng trên các ứng dụng tiêm chủng để biết trẻ và gia đình cần bổ sung những mũi vaccine nào.
Cảm ơn câu hỏi của bạn. Chúc bạn và gia đình nhiều sức khỏe.
Phó Giám đốc Y khoa miền Bắc, Hệ thống tiêm chủng VNVC
Chào bạn,
Mọi người chưa từng tiêm chủng đầy đủ vaccine bạch hầu đều có nguy cơ mắc bệnh. Tiêm vaccine bạch hầu vừa là biện pháp phòng bệnh hiệu quả, vừa làm giảm đáng kể nguy cơ biến chứng, tỷ lệ tử vong. Người không rõ lịch sử tiêm chủng, tiêm chưa đầy đủ hoặc chủng ngừa đã lâu cũng cần nhanh chóng thực hiện tiêm vaccine bổ sung đầy đủ.
Với trường hợp của bạn không nhớ chắc chắn lịch sử tiêm chủng của con hoặc chưa tiêm đủ lịch cơ bản bạch hầu – ho gà – uốn ván thì cần thực hiện tiêm đủ theo phác đồ 3 mũi, gồm: Mũi 1 là lần tiêm đầu tiên, mũi 2 cách 1 tháng sau mũi 1 và mũi 3 là sáu tháng sau mũi 2. Sau đó, duy trì tiêm nhắc một mũi mỗi 10 năm hoặc tiêm nhắc theo độ tuổi khuyến cáo. Lý do miễn dịch từ vaccine bạch hầu chỉ có thể kéo dài khoảng 10 năm và sẽ giảm dần theo thời gian. Do vậy, nếu không tiêm nhắc lại vẫn có thể mắc bệnh.
Để được tư vấn chính xác và đầy đủ nhất, bạn có thể đưa bé và gia đình đến các địa điểm tiêm chủng để được bác sĩ tư vấn chi tiết hoặc kiểm tra lịch sử tiêm chủng trên các ứng dụng tiêm chủng để biết trẻ và gia đình cần bổ sung những mũi vắc xin nào.
Cảm ơn câu hỏi của bạn. Chúc bạn và gia đình nhiều sức khỏe.
Bạn đã được chuyển sang trang đăng ký của VNVC, đối tác VnExpress
