Meme coin hiện đã vượt xa giới hạn là trò đùa crypto, trở thành cơn sốt tỷ USD và đóng vai trò quan trọng trong việc dẫn dắt người chơi mới.
Meme coin là gì?
Trong thế giới tiền điện tử, hiện chưa có định nghĩa thống nhất về meme coin. Tuy nhiên, khi nhắc đến thuật ngữ này, nhiều người nghĩ đến những đồng lấy cảm hứng từ hình ảnh phổ biến trên Internet hoặc sự kiện diễn ra trong thực tế. Khác với các dự án tiền mã hoá nổi tiếng như Bitcoin, Ethereum, meme coin sinh ra với mục đích giải trí, không mang giá trị kỹ thuật nền tảng hay giải quyết bài toán nào trong cuộc sống. Phần lớn người chơi meme coin là để giải trí hoặc đầu cơ.
Theo ông Trần Dinh, quản trị viên Diễn đàn Phổ cập Blockchain, meme coin bắt nguồn từ khi phí Ethereum ngày càng cao và nhiều người tìm cách tạo ra một coin mới theo mô hình giảm phát. "Nhiều dự án tuyên bố thẳng rằng đây là coin dành cho cộng đồng. Họ tạo ra token để cộng đồng FOMO - những người sợ bị bỏ lỡ cơ hội - tự kêu gọi nhau tham gia. Hiện đa số sử dụng biểu tượng liên quan đến động vật như chó mèo, dê... nhưng trong tương lai, người ta có thể sử dụng bất kỳ hình tượng nào liên quan đến các trào lưu chế ảnh để đại diện cho một meme coin", ông Dinh nói.
Từ một meme coin, Shiba Inu trở thành một trong những token được quan tâm nhất thị trường với hơn 1 triệu người đang sở hữu. Ảnh: Yrt News
Để nhận biết một token có phải meme coin, cộng đồng có thể dựa vào một số chi tiết như sản phẩm mang mục đích hô hào cộng đồng, được dẫn dắt bởi một nhân vật có ảnh hưởng, số lượng coin phát hành lên đến hàng trăm tỷ đơn vị... Ngoài ra, tiền số này cũng có mô hình marketing khác biệt so với tiền mã hoá truyền thống. Họ thường thuê người nổi tiếng, cầu thủ bóng đá, bóng rổ, ca sĩ... dẫn dắt người mới bước vào thị trường. Một số meme coin sau khi đã có cộng đồng lớn đã tiếp tục phát triển theo lộ trình của các đồng tiền mã hoá, như tạo ví, phát hành NFT...
Tại sao meme coin tạo cơn sốt tỷ USD?
Meme coin được nhắc đến nhiều nhất hiện nay là Shiba Inu, ra mắt vào tháng 8/2020 và nhanh chóng tăng giá trị 2.000.000% để đạt mức giá kỷ lục vào tháng 5. Tính đến 29/11, đồng này đứng thứ 11 trên bảng xếp hạng thị trường tiền mã hoá, tổng giá trị trên thị trường hơn 20 tỷ USD, theo số liệu từ CoinmarketCap.
Trước Shiba Inu, meme coin nổi tiếng nhất cộng đồng tiền mã hoá là Dogecoin, được phát triển bởi Jackson Palmer và Billy Markus từ năm 2013 như một trò đùa. Dogecoin bắt đầu được chú ý nhiều khi tỷ phú Elon Musk liên tục nhắc đến trên Twitter cá nhân và công khai ủng hộ trên sóng truyền hình. Giai đoạn cao điểm, Dogecoin chạm mức vốn hoá 90 tỷ USD và đứng trong top 5 bảng xếp hạng vốn hoá hồi tháng 1. Hiện đồng này xếp thứ 10 trên thị trường, vốn hoá trên 27 tỷ USD.
Sau Dogecoin, Shiba Inu, hàng trăm meme coin khác ra đời, tạo thành một làn sóng đầu tư mới trên thị trường tiền mã hoá. Theo CoinMarketCap, thị trường đang có hơn 300 meme coin, trong đó 20% đồng có khối lượng giao dịch hàng ngày đạt trên 100.000 USD.
Đứng trước cơn sốt tỷ USD mà các meme coin tạo ra, câu hỏi đặt ra với những người dự định tham gia là: Meme coin là trò đùa hay cơ hội đầu tư đổi đời?
Theo ông Trần Dinh, meme coin không chỉ là cơ hội. Thực tế đã có nhiều người đổi đời nhờ coin "trò đùa", nên nếu nghiên cứu kỹ thị trường, có sự tin tưởng, có thể dùng một số vốn nhỏ để đầu tư và nắm giữ lâu dài.
Chung quan điểm, ông Hoài Nam, nhà sáng lập UB Holding, cho rằng meme coin dường như đang tiếp cận nhiều nhất đến các nhà đầu tư F0 - những người chỉ mua theo kêu gọi của một người nổi tiếng nào đó.
Lý giải về cơn sốt meme coin thời gian qua, các chuyên gia cho rằng trong giai đoạn giãn cách do dịch bệnh, nhiều người tìm đến kênh đầu tư tiền số. Các dự án tiền mã hoá uy tín được định giá quá cao, người mới bắt đầu rất khó tiếp cận, nên việc sở hữu hàng triệu meme coin với giá chỉ vài trăm USD là điều hấp dẫn. Bên cạnh đó, số lượng người mua lớn nên chúng có thể tăng giá 1.000, thậm chí 10.000 lần, từ đó tạo thành thành làn sóng FOMO ngày càng lớn trong cộng đồng tiền số.
Nguyên nhân thứ hai khiến meme coin phổ biến là do sự gia tăng của sàn DEX (sàn giao dịch phi tập trung), giúp meme coin dễ tiếp cận cộng đồng hơn so với các sàn truyền thống như Binance.
Cuối cùng, để meme coin trở thành cơn sốt tỷ USD không thể kể đến vai trò của người nổi tiếng, có ảnh hưởng trên mạng xã hội. Ví dụ điển hình là vai trò dẫn dắt của Elon Musk với đồng Dogecoin và các meme coin khác. Bà Như Thảo, quản trị viên diễn đàn Tradecoin Underground, cho rằng: "Lời nói của tỷ phú đôi khi được xem là kim chỉ nam cho mọi hành động của cộng đồng nhà đầu tư hâm mộ".
Lợi ích và rủi ro của meme coin
Các chuyên gia nhận định meme coin đã vượt khỏi khuôn khổ của một trò đùa, trở nên quan trọng với thị trường tiền mã hoá. Theo ông Trần Dinh, meme coin còn đang đóng vai trò khác là hướng dẫn, cung cấp kiến thức cho người mới vào thị trường.
"Hầu hết các dự án đều hướng dẫn chi tiết cho nhà đầu tư như tạo ví thế nào, cách mua ra sao, thanh khoản qua kênh nào... Người chơi cũng chỉ cần bỏ ra tầm 100 USD là có thể bắt đầu tham gia, thuần thục các thác tác trước khi đầu tư lớn hơn. Việc định hướng cho người chơi mới khiến meme coin tăng trưởng mạnh mẽ và về lâu dài giúp cộng đồng tiền mã hoá mở rộng, người chơi cũng có kiến thức nền tảng từ kinh nghiệm chinh chiến thực tế với meme coin", ông Dinh phân tích.
Tuy nhiên các chuyên gia lưu ý, người chơi chỉ nên đầu tư 10-20% số vốn, còn lại nên dành cho những nền tảng khác chắc chắn hơn. Các đồng này có thể nhân 100 lần giá trị sau một đêm nhưng cũng có thể về 0 bất cứ lúc nào. Ranh giới giữa một dự án tiềm năng và lừa đảo đôi khi chỉ cách nhau một "nhịp đẩy" của nhà phát hành.
Gần đây nhất, đầu tháng 11, Squid - tiền số ăn theo phim Squid Game đã lao dốc về 0 USD, dù một ngày trước đó vẫn có giá 2.800 USD, tăng hơn 230.000% trong một tuần. Theo Gizmodo, nhóm phát triển Squid đã biến mất, chuyển hết tiền số này thành tiền mặt. Các nhà đầu tư Squid ước tính mất 2,1 triệu USD. Trên thị trường meme coin, những dự án "bốc hơi" như Squid không phải hiếm gặp.
"Tuỳ tình hình tài chính của mỗi người, nhưng hãy nhớ meme coin chỉ như xổ số. Nghĩa là khi mua, bạn phải xác định có thể mất luôn khoản đầu tư", bà Thảo nói. "Ngoài ra, một số người mới tham gia thị trường thường nhầm giá lên sàn của meme coin vốn có rất nhiều số 0 sau dấu phẩy nên nghĩ giá rất rẻ và mua vào liên tục mà không nhận ra họ có thể đang đu đỉnh". Vì vậy, trước khi đầu tư cần xem xét tổng nguồn cung của token đó, vốn hoá thị trường, khối lượng giao dịch... từ đó mới đưa ra quyết định đầu tư để tránh những rủi ro không đáng có.
Khương Nha