Anh Nghĩa bỏ vốn chỉ khoảng 20 USD và nhận về gần 100 đồng Dogecoin khi ấy. May mắn, đồng tiền anh nắm giữ tăng giá gấp đôi sau một lần Elon Musk đăng bài về nó.
Sau lần ấy, anh tiếp tục tìm hiểu và mua thêm một loạt tiền "memecoin" khác như Shiba Inu, Rici Elon... lấy cảm hứng từ các loài vật và được nhiều người ví như mua như xổ số, với hy vọng vốn ít, lãi cao.
"Chỉ cần một trong những đồng này tăng giá 10 lần, tôi sẽ có lãi bù cho những đồng còn lại", anh Nghĩa nói.
Anh cũng là thành viên trong một nhóm đầu tư memecoin tại Việt Nam, với hàng chục nghìn người tham gia. Gần đây, memecoin, đặc biệt là các đồng có tên động vật, trở thành lựa chọn đầu tư của những người mới tìm hiểu về tiền điện tử.
Khuấy đảo cộng đồng tiền điện tử
"Memecoin" dùng để chỉ những tiền điện tử được sinh ra như một trò đùa trên mạng, đối nghịch với những đồng được tạo ra từ những thuật toán và quy tắc phức tạp như Bitcoin. Một trong những memecoin đầu tiên là Dogecoin, với biểu tượng hình một chú chó Shiba từng xuất hiện nhiều trong các ảnh chế trên mạng xã hội những năm 2010.
Nhờ một bài đăng Twitter của Elon Musk vào tháng 7/2020, Dogecoin tăng giá. Sau đó, hàng loạt tiền điện tử ăn theo xuất hiện, lấy tên những loài chó liên quan như: Shiba, Floky, Akita, Husky... Một coin "hệ chó" nổi tiếng khác là Shiba Inu được phát hành hồi tháng 8/2020 và tự nhận là "sát thủ Dogecoin". Dự án này từng gây sốc khi chuyển một nửa trong số một triệu tỷ coin (trị giá 7 tỷ USD) cho nhà sáng lập mạng Ethereum. Mới đây, Shiba Inu cũng tăng giá sau khi CEO Tesla đăng ảnh một chú chó Shiba, dù sau đó ông phủ nhận mình có liên quan đến đồng tiền số này.
Sự tăng giá đột ngột, đôi khi chỉ vì một câu nói của người nổi tiếng, được nhận định là điểm hấp dẫn của memecoin. Theo danh sách của CoinMarketCap, thị trường hiện có khoảng 260 dự án memecoin, trong đó phần lớn lấy tên theo các con vật như chó hoặc mèo. Tại Việt Nam, chưa có thống kê cụ thể về số lượng người chơi memecoin, nhưng những đồng dạng này đang gây sốt trên cộng đồng.
Ví dụ Rici Elon, memecoin "hệ mèo", thu hút một lượng lớn người tham gia chỉ trong ít ngày. Với chữ "Elon" trong tên gọi, cùng chiến thuật phát hành coin miễn phí cho bất cứ ai đăng ký sớm, đồng này từng thu hút 50.000 người nắm giữ chỉ sau 72 giờ phát hành.
Quang Tùng, một người có sở thích đầu tư memecoin, mô tả ví tiền điện tử của anh "như một sở thú" bởi có đủ loại coin mang tên động vật. Dù không hiểu rõ hết các tiền số mà mình đầu tư, Tùng cho biết anh vẫn mua vào vì nghĩ chúng có thể tăng giá bất cứ lúc nào mà không thể đoán trước.
"Cũng giống như chơi xổ số vậy. Số tiền có thể về 0 hoặc tăng vài lần", Tùng nói.
Nhiều dự án tiền điện tử lấy ý tưởng từ các loài động vật xuất hiện thời gian qua. Ảnh: Lưu Quý
Anh Hoàng Minh (TP HCM), một người đầu tư tiền điện tử lâu năm, cho biết anh vốn không hứng thú với memecoin, nhưng khi thấy chúng tăng giá hàng chục lần, nhiều người bàn tán, tâm lý FOMO (sợ bị bỏ lỡ) cũng khiến anh "thử mua vào một ít".
"Nhiều bạn bè của tôi biết đến tiền điện tử nhờ memecoin. Chúng thu hút ở việc mang những cái tên gần gũi, ăn theo xu hướng trên mạng xã hội nên dễ lôi kéo cộng đồng, được phát hành số lượng lớn và giá có thể biến động mạnh", anh nói.
Dù được tạo ra như trò đùa, những đồng này đã trở thành một thế lực mới trên thị trường tiền điện tử. Trong bảng xếp hạng CoinMarketCap, DOGE và SHIB nhiều lần nằm trong trong top 10 đồng tiền điện tử có vốn hóa cao nhất thế giới, có giai đoạn vượt mức 40 tỷ USD. Giá trị giao dịch mỗi ngày của hai đồng này cũng trên 1 tỷ USD. Mới đây, hai người quyền lực là Elon Musk và CEO của Binance thậm chí khẩu chiến trên mạng vì Dogecoin, cho thấy quy mô của cộng đồng này.
Rủi ro khi đầu tư
Dù memecoin nở rộ và có thể thu hút lượng lớn người quan tâm chỉ sau một ngày, nhưng không phải dự án nào cũng thành công. Thậm chí trong đó, nhiều dự án lừa đảo hoặc bỏ mặc người đầu tư. Điển hình có thể kể đến memecoin SQUID ăn theo phim Squid Game, Aquagoat hút người mua sau bức ảnh 2 con dê của Mark Zuckerberg. Nhiều người đầu tư coin với số tiền lớn, nhưng sau đó thua lỗ vì không có người mua.
Ngay cả với những dự án có tiếng, giá trị của đồng tiền còn phụ thuộc vào phát ngôn của người liên quan. Ví dụ, Dogecoin từng lao dốc tới 40% sau một một phát ngôn của Elon Musk.
Với Thế Nghĩa, dù khoản đầu tư ban đầu có lãi, anh thừa nhận vẫn chưa kiếm được nhiều tiền như kỳ vọng từ memecoin, một phần vì anh mua nhiều coin vô giá trị. Trong khi đó, Quang Tùng nói anh đang sở hữu hàng tỷ coin mang tên các loài động vật, nhưng do giá trị rất nhỏ nên chưa biết bao giờ mới gỡ lại vốn.
Hai nhà đầu tư memecoin này kỳ vọng một ngày nào đó, sẽ có người nổi tiếng nhắc đến những đồng mình nắm giữ, hoặc nhà phát triển sẽ đưa ra những chiến lược mới giúp tăng giá.
Giá của SHIB liên tục giảm sau thời gian tăng mạnh.
Thực tế, nhiều dự án memecoin sau khi có một lượng người dùng nhất định cũng phát triển theo hướng mới. Chẳng hạn Dogecoin được dùng trong thanh toán một số dịch vụ; Shiba Inu phát hành NFT và một số token mới trong hệ sinh thái; Rici phát hành game NFT sử dụng đồng Rici, đồng thời hứa hẹn có thể sẽ ứng dụng cả VR vào game.
Tuy nhiên, số memecoin như vậy không nhiều. Theo thống kê ngày 25/11, trong số 260 dự án memecoin trên CoinMarketCap, chỉ có khoảng 20% đồng có khối lượng giao dịch hàng ngày đạt trên 100.000 USD, trong khi khối lượng giao dịch của toàn thị trường tiền điện tử là trên 131 tỷ USD.
"Các altcoin (những coin không phải Bitcoin) có thể cực kỳ rủi ro và không có bất cứ giá trị nào. Các nhà đầu tư không nên giao dịch tài sản này mà không nghiên cứu hay thẩm định về chúng", Brett Harrison, Chủ tịch sàn giao dịch tiền điện tử FTX US, nhận định.
Lưu Quý