"Tôi không thể nói quá nhiều về bản chất các mối đe dọa, song người Mỹ nên biết rằng quyết định loại bỏ tướng Iran Soleimani khỏi chiến trường của Tổng thống Trump đã cứu mạng họ", Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo nói trên kênh CNN hôm nay.
Quân đội Mỹ không kích đoàn xe gần sân bay Baghdad, Iraq sáng 3/1 khiến thiếu tướng Qassem Soleimani, chỉ huy đặc nhiệm Quds của Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran, cùng chỉ huy dân quân Iraq Abu Mahdi al-Muhandis thiệt mạng. Lầu Năm Góc cho biết quân đội nhận lệnh của Trump tiêu diệt Soleimani để ngăn các cuộc tấn công vào công dân Mỹ tại Iraq và khu vực Trung Đông.
"Soleimani tích cực tham gia vào âm mưu thực hiện 'hành động lớn' trong khu vực có thể khiến mạng sống hàng trăm người gặp nguy hiểm. Người Mỹ tại Trung Đông đã an toàn hơn sau vụ không kích và cái chết của Soleimani", Pompeo nói.
Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo nói về quyết định không kích giết chết tướng Iran trên kênh CNN ngày 3/1. Ảnh: CNN.
Pompeo cho biết Mỹ theo dõi tin tức tình báo về các chuyến đi của Soleimani trong khu vực sau khi một nhà thầu quân sự Mỹ chết trong vụ căn cứ quân đội ở Kirkuk, miền bắc Iraq trúng rocket hôm 27/12.
"Soleimani khiến công dân Mỹ gặp nhiều nguy hiểm hơn. Cộng đồng tình báo Mỹ đánh giá nếu không hành động, nguy cơ sẽ rất lớn. Tổng thống Trump đã hành động dứt khoát đêm qua", Pompeo nói.
Pompeo cho biết Bộ Ngoại giao Mỹ đã liên lạc với Trung Quốc, Anh và Đức sau vụ tấn công để "nói rõ rằng Mỹ cam kết giảm leo thang trong khu vực Trung Đông".
Bộ Ngoại giao Mỹ hôm nay cũng đã kêu gọi công dân Mỹ tại Iraq lập tức về nước do căng thẳng leo thang trong khu vực. Pompeo nói khuyến cáo "phù hợp với bối cảnh và thời điểm" nhưng từ chối giải thích thêm, đồng thời chưa cho biết Bộ Ngoại giao Mỹ có sơ tán nhân viên ở sứ quán tại Iraq hay không.
Lãnh đạo Iran thề sẽ báo thù cho cái chết của tướng Soleimani, trong khi Thủ tướng Iraq cũng chỉ trích vụ không kích của Mỹ, gọi đây là hành vi gây hấn. Nga bày tỏ quan ngại và gọi "việc sát hại tướng Soleimani là bước đi phiêu lưu" của Mỹ. Trung Quốc kêu gọi các bên bình tĩnh và kiềm chế, phản đối sử dụng vũ lực trong quan hệ quốc tế. Pháp và Đức cảnh báo tình hình tại khu vực Trung Đông leo thang nguy hiểm sau vụ không kích.
Thiếu tướng Qassem Soleimani được coi là quan chức quyền lực thứ hai sau lãnh đạo tinh thần tối cao Iran Ayatollah Ali Khamenei. Soleimani đóng vai trò chủ chốt tại Iraq sau khi tổng thống Saddam Hussein bị lật đổ năm 2003, mở rộng tầm ảnh hưởng của Iran ra khắp Trung Đông và hỗ trợ chính quyền Tổng thống Syria Bashar al-Assad trong cuộc nội chiến từ năm 2011.
Xe chở tướng Iran cháy rụi sau đòn không kích. Video: Guardian.
Các nước phản ứng vụ tướng Iran chết
Nguyễn Tiến (Theo CNN, AFP)