Phương pháp truy tìm những người có tiếp xúc từng khiến dịch Ebola bị cô lập và giảm phạm vi lây nhiễm của bệnh đậu mùa. Sự ra đời của vaccine hai loại bệnh này đã giúp xóa sổ chúng, đưa cả Ebola lẫn đậu mùa vào danh sách những bệnh truyền nhiễm có thể phòng ngừa bằng tiêm chủng.
Những bước tiến kể trên của nền y tế toàn cầu còn giúp kéo dài sự sống của bệnh nhân HIV. Bất cứ khi nào có dịch bệnh mới bùng phát, lần theo dấu vết các đối tượng tiếp xúc xã hội của bệnh nhân luôn là phương pháp y tế hiệu quả nhất, nhằm xác định các mục tiêu có nguy cơ làm lây lan dịch bệnh ra cộng đồng.
Theo dõi các mối quan hệ xã hội, giám sát người bệnh và những người có tiếp xúc gần với nguồn bệnh là một trong những phương pháp nguyên thủy, giúp kiểm soát sự lây lan khi có dịch bệnh bùng phát. Ảnh: Katie Lepri/WLRN.
Với đại dịch Covid-19, số ca lây nhiễm tăng liên tục trên toàn thế giới khiến nhiều người nghi ngờ tính hiệu quả của phương pháp truy vết này. Nhiều quốc gia đã thất bại trong việc chặn đứng làn sóng đầu tiên của đại dịch này. Với mạng lưới quan hệ xã hội hiện nay, phương pháp này sẽ cần khoảng 100.000 chuyên gia truy tìm dấu vết, lần theo các mối quan hệ xã hội của người bệnh hoặc có nguy cơ nhiễm bệnh.
Mặt khác, các tổ chức chịu trách nhiệm truy tìm nguồn bệnh cũng cần thuyết phục những người không có bất kỳ triệu chứng nhiễm bệnh nào tự cách ly tại nhà. Nhiều quốc gia với số ca nhiễm cao, tốc độ lây lan nhanh đã không kịp chuẩn bị nguồn lực cho trường hợp này. Nỗ lực ngăn ngừa lây nhiễm cộng đồng thậm chí còn bị ảnh hưởng bởi sự bất tín nhiệm giữa các chuyên gia y tế, nhóm những người phản đối biện pháp giãn cách xã hội hay truy vấn các mối quan hệ cá nhân của họ.
Hiện nhiều khu vực trên thế giới đã bắt đầu nới lỏng các biện pháp phòng dịch. Song các chuyên gia y tế cho rằng cần hình thành một hệ thống truy dấu nguồn bệnh trên diện rộng để đảm bảo an toàn sau khi gỡ bỏ giãn cách xã hội.
Nửa nước Mỹ nới lỏng lệnh phong tỏa vào ngày 1/5. Một nhân viên cơ sở nha khoa ở thành phố Columbus, bang Ohio, kiểm tra thân nhiệt của khách hàng khi tái mở cửa. Ảnh: Reuters.
"Truy tìm nguồn gốc lây bệnh sẽ giúp tìm ra những người có nguy cơ mắc bệnh trước khi họ thực sự bị nhiễm virus, từ đó chặn đứng đường truyền nhiễm", Emily Gurley, chuyên gia về dịch bệnh tại Đại học Y tế Công cộng Johns Hopkins Blommberg cho biết.
Bà nhận định rằng kế hoạch này có thể không hoàn toàn chặn đứng khả năng lây nhiễm chéo trong cộng đồng. Tuy nhiên nếu kết hợp cùng việc xét nghiệm trên diện rộng và các biện pháp phòng vệ khác, dịch bệnh sẽ được giới hạn tối đa trong mức có thể.
Các ca nhiễm đang có dấu hiệu gia tăng trở lại tại một số bang ở Mỹ, với các điểm nóng như Arizona, Texas và Florida. Chỉ riêng trong ngày 13/6, ba bang trên đã có 2.581 ca nhiễm, nhiều hơn vài trăm ca so với số liệu ghi nhận ngày trước đó.
Trong một cuộc họp các bang, người đứng đầu bang Florida, Ron DeSantis, tuyên bố rằng số lượng ca nhiễm tăng đột biến là do có nhiều người được xét nghiệm hơn. Nhiều đơn vị kinh doanh đã tự đóng cửa sau khi nhân viên hoặc khách hàng của họ dương tính với SARS-CoV-2. Đơn cửa tại miền Trung Florida, quán bar Kiwi tuyên bố rằng họ sẽ đóng cửa sau khi 6 người có mặt tại đây xác nhận nhiễm Covid-19.
Người đứng đầu bang Arizona, Doug Duvey, đã cho mở cửa bang trước khi các Sở Y tế địa phương kịp thời đào tạo các chuyên gia truy lùng dấu vết nhiễm bệnh. Tương tự, Texas cũng đã nới lỏng các biện pháp giãn cách xã hội khi chỉ mới huấn luyện được 3.000 trên tổng số 4.000 chuyên gia.
Michael Sweat, Giám đốc Trung tâm Y tế toàn cầu tại Đại học Y khoa South Carolina nói rằng Bộ Y tế của bang này đang gặp khó khăn lớn trong việc tuyển dụng chuyên gia truy tìm dấu vết dịch bệnh. Một phần lý do bắt nguồn từ việc họ luôn thiếu thốn về mặt tài chính.
Vào tháng 4, Trung tâm Kiểm soát Dịch bệnh đưa ra gói hỗ trợ trị giá 631 triệu USD cho các đơn vị y tế cấp bang và địa phương, phục vụ cho mục đích theo dõi dịch bệnh, bao gồm cả chi phí cho việc truy tìm nguồn gốc nhiễm bệnh.
Thy An (Theo Washinton Post)
