Trước đó hơn một tháng, anh có triệu chứng đau đầu, chóng mặt, sốt và mệt mỏi, nhưng nghĩ chỉ là cảm lạnh nên tự mua thuốc uống. Một tuần sau, anh xuất hiện các nốt sùi đỏ ở đầu dương vật, niệu đạo chảy mủ và đau khi đi tiểu. Khi đi khám, bác sĩ chẩn đoán anh mắc lậu và sùi mào gà.
Nam nhớ lại chuyến đi dã ngoại bốn tháng trước, khi anh có quan hệ tình dục không an toàn. Dù đã tuân thủ điều trị, tiêm vaccine HPV và viêm gan B, anh vẫn lo lắng về nguy cơ tái phát và ảnh hưởng đến khả năng sinh con.
Khám sức khỏe trước hôn nhân giúp các cặp đôi phát hiện và điều trị sớm các bệnh tiềm ẩn. Ảnh: Vecteezy
Tháng 12 tới, Hồng Duyên, 28 tuổi, Cần Thơ và bạn trai ngoại quốc cũng tổ chức đám cưới sau hơn một năm yêu xa. Họ dự tính sinh con ngay khi về chung một nhà, đã khám sức khỏe tổng quát cho cả hai tại một bệnh viện Cần Thơ. Các chỉ số xét nghiệm thể chất, di truyền của hai vợ chồng cho kết quả bình thường. Song, kết quả xét nghiệm bệnh tình dục lại chỉ ra: cả hai vợ chồng dương tính với giang mai và HIV, khiến cả hai cảm thấy hoang mang, lo sợ bị kỳ thị và ảnh hưởng đến con sau này.
Bác sĩ điều trị cho biết, giang mai nếu phát hiện sớm có thể điều trị khỏi hoàn toàn. Với HIV, việc uống thuốc kháng virus ARV giúp kiểm soát bệnh và phòng ngừa lây truyền từ mẹ sang con, tạo cơ hội sinh em bé khỏe mạnh. Dù vậy, những suy nghĩ về bệnh như phải điều trị suốt đời, bị kỳ thị... vẫn khiến chị Duyên suy sụp.
BS.CKI Nguyễn Tiến Đạo, Quản lý Y khoa, Hệ thống Tiêm chủng VNVC, cho biết nhiều cặp đôi chỉ phát hiện mắc bệnh lây truyền qua đường tình dục khi đi khám tiền hôn nhân. Thống kê từ Bệnh viện Da Liễu TP HCM cho thấy số lượt khám bệnh tình dục tăng từ hơn 40.000 lượt năm 2015 lên gần 71.000 lượt năm 2024, với một nửa số ca ở nhóm tuổi 15-25.
Nguyên nhân chủ yếu là do thiếu kiến thức phòng bệnh, tâm lý e ngại thăm khám và khó tiếp cận dịch vụ y tế. Bác sĩ Đạo khuyến cáo nên tầm soát định kỳ để phát hiện sớm và điều trị kịp thời. Các bệnh như lậu, Chlamydia, giang mai, HIV và HPV đều có phương pháp xét nghiệm phù hợp. Với HPV, nữ giới có thể xét nghiệm Pap, DNA HPV hoặc kết hợp cả hai. Nam giới hiện chưa có khuyến nghị xét nghiệm định kỳ, chủ yếu dựa vào biểu hiện lâm sàng.
Khách nam tiêm vaccine viêm gan B phòng bệnh tại Hệ thống Tiêm chủng VNVC. Ảnh: Khánh Hòa
Các bệnh tình dục có thể phòng tránh nếu thực hiện tình dục an toàn, sử dụng bao cao su đúng cách, tránh dùng chung đồ dùng cá nhân và duy trì mối quan hệ lành mạnh. Ngoài ra, tiêm vaccine phòng ngừa là biện pháp hiệu quả đối với một số bệnh.
Hiện Việt Nam lưu hành vaccine viêm gan B và HPV dành cho cả trẻ em và người lớn. Vaccine viêm gan B có hai loại đơn và phối hợp phòng thêm viêm gan A. Người lớn cần tiêm ba mũi trong vòng sáu tháng, xét nghiệm viêm gan B trước khi tiêm, tiêm nhắc lại khi kháng thể giảm. Vaccine HPV có hai loại gồm Gardasil phòng 4 type 6, 11, 16, 18 và Gardasil 9 phòng 9 type 6, 11, 16, 18, 31, 33, 45, 52 và 58. Vaccine Gardasil tiêm cho nữ trong độ tuổi từ 9-26 và vaccine Gardasil 9 tiêm cho nam và nữ trong độ tuổi 9-45, không phân biệt đã từng quan hệ tình dục, sinh con hay chưa.
Phan Bình