Sáng 5/12, Bộ Chính trị, Ban Bí thư tổ chức hội nghị toàn quốc nghiên cứu, học tập, quán triệt các nghị quyết Hội nghị lần thứ 6 khóa XIII. Dự hội nghị có Thủ tướng Phạm Minh Chính, Thường trực Ban Bí thư Võ Văn Thưởng và một triệu cán bộ, đảng viên tại hơn 11.600 điểm cầu trên cả nước.
Truyền đạt nghị quyết 27 về Tiếp tục xây dựng và hoàn thiện nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong giai đoạn mới, Trưởng ban Nội chính Trung ương Phan Đình Trạc cho biết, một trong những điểm mới của nghị quyết là hoàn thiện cơ chế kiểm soát quyền lực nhà nước, đẩy mạnh phòng chống tham nhũng, tiêu cực. Đây là lần đầu tiên Trung ương đề ra giải pháp kiểm soát quyền lực nhà nước.
Trung ương yêu cầu thực hiện nghiêm nguyên tắc mọi quyền lực đều phải được kiểm soát chặt chẽ bằng cơ chế, ràng buộc bằng trách nhiệm. Quyền lực đến đâu trách nhiệm đến đó, quyền lực càng cao, trách nhiệm càng lớn. Lạm dụng, lợi dụng quyền lực phải bị xử lý và truy cứu trách nhiệm. "Bản chất của tham nhũng, tiêu cực là lợi dụng quyền lực, chúng ta kiểm soát quyền lực là ngăn chặn tham nhũng, tiêu cực", Trưởng ban Nội chính Trung ương nói.
Theo ông Trạc, cần xác định rõ hơn vai trò, quyền hạn của mỗi cơ quan và mối quan hệ giữa các cơ quan nhà nước trong thực hiện các quyền lập pháp, hành pháp. Cấp có thẩm quyền phải phân công rành mạch và tăng cường kiểm soát quyền lực trong mỗi cơ quan. Nguyên tắc tập trung dân chủ cũng phải thực hiện đầy đủ, đi cùng với trách nhiệm giải trình, công khai, minh bạch.
Ông Phan Đình Trạc, Trưởng ban Nội chính Trung ương truyền đạt nghị quyết 27 về Tiếp tục xây dựng và hoàn thiện nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong giai đoạn mới, sáng 5/12 Ảnh: Hoàng Phong
Trưởng Ban Nội chính Trung ương cho hay, Luật Phòng, chống tham nhũng và Luật Thực hành tiết kiệm đã quy định "công khai, minh bạch và hình thức, nội dung, thời điểm công khai, minh bạch là nhiệm vụ rất quan trọng để kiểm soát quyền lực". Do đó, cơ chế để nhân dân trực tiếp kiểm soát quyền lực Nhà nước sẽ được hoàn thiện, đảm bảo quyền tiếp cận thông tin, kiến nghị, phản ánh, khiếu nại, tố cáo... theo quy định của Hiến pháp và pháp luật.
Cơ quan chức năng sẽ ban hành Quy định kiểm soát quyền lực để phòng chống tham nhũng trong thanh tra, kiểm tra, kiểm toán, điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án, xây dựng pháp luật, quản lý, sử dụng tài chính, tài sản công. Cơ chế, chính sách được xây dựng chặt chẽ để không thể tham nhũng; các hành vi tham nhũng được phát hiện, xử lý kịp thời để không dám tham nhũng, tiêu cực; văn hóa liêm chính, tiết kiệm được hình thành để cán bộ không muốn tham nhũng.
Bên cạnh đó, cải cách hành chính, cải cách tiền lương sẽ được thực hiện, nâng cao đời sống cán bộ, công chức, viên chức để họ không cần tham nhũng. Tuy nhiên, theo ông Trạc, việc này góp phần quan trọng chứ không chấm chứt được tham nhũng, vì thực tế "những người tham nhũng vừa qua là người giàu".
8 đặc trưng cơ bản của Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa
Theo Trưởng Ban Nội chính Trung ương, tại Nghị quyết 27, lần đầu tiên Trung ương xác định rõ nội hàm Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam với 8 đặc trưng cơ bản.
Cụ thể, Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam do Đảng Cộng sản Việt Nam lãnh đạo, là nhà nước của dân, do dân, vì dân; quyền con người, quyền công dân được công nhận, tôn trọng, bảo đảm, bảo vệ theo hiến pháp và pháp luật; nhà nước được tổ chức và hoạt động, xã hội được quản lý bằng hiến pháp và pháp luật.
Bên cạnh đó, quyền lực nhà nước là thống nhất, có sự phân công rành mạch, phối hợp chặt chẽ và kiểm soát hiệu quả giữa các cơ quan thực hiện quyền lập pháp, hành pháp, tư pháp; hệ thống pháp luật dân chủ, công bằng, nhân đạo, đầy đủ, ổn định, dễ tiếp cận... được thực hiện nghiêm minh và nhất quán; độc lập của tòa án theo thẩm quyền xét xử, thẩm phán, hội thẩm xét xử độc lập và chỉ tuân theo pháp luật; tôn trọng và bảo đảm thực hiện các điều ước quốc tế, bảo đảm cao nhất lợi ích quốc gia, dân tộc trên cơ sở các nguyên tắc cơ bản của Hiến chương Liên Hiệp Quốc và luật pháp quốc tế.
Ông Phan Đình Trạc cho biết, Nghị quyết nêu rõ nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm tiếp tục xây dựng và hoàn thiện nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong giai đoạn mới gồm ba trọng tâm mang tính chiến lược đến năm 2030.
Thứ nhất là hoàn thiện hệ thống pháp luật và cơ chế tổ chức thực hiện pháp luật nghiêm minh, nhất quán; bảo đảm thượng tôn Hiến pháp và pháp luật; nâng cao chất lượng nguồn nhân lực pháp luật.
Thứ hai là hoàn thiện cơ chế kiểm soát quyền lực nhà nước; đẩy mạnh phòng, chống tham nhũng tiêu cực; tiếp tục đẩy mạnh cải cách hành chính; tăng cường phân cấp, phân quyền, làm rõ chức năng, quyền hạn của các tổ chức, cá nhân trong bộ máy nhà nước đi đôi với nâng cao năng lực thực thi; xây dựng bộ máy nhà nước tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả.
Thứ ba là đẩy mạnh cải cách tư pháp, bảo đảm tính độc lập của tòa án theo thẩm quyền xét xử, thẩm phán, hội thẩm xét xử độc lập và chỉ tuân theo pháp luật.
Hội nghị toàn quốc nghiên cứu, học tập, quán triệt nghị quyết Hội nghị lần thứ 6 khóa XIII diễn ra trong hai ngày 5 và 6/12. Chiều nay và ngày mai, lãnh đạo Đảng, Nhà nước sẽ tiếp tục truyền đạt các chuyên đề: Tiếp tục đổi mới phương thức lãnh đạo, cầm quyền của Đảng đối với hệ thống chính trị trong giai đoạn mới; tiếp tục đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045; định hướng Quy hoạch tổng thể quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050.