"Thế giới sẽ không bao giờ thấy một lãnh đạo khác như ông Modi", Satyendra Kumar Tiwary, giáo sư 47 tuổi về phẫu thuật đại cương ở Varanasi, một trong những thành phố linh thiêng nhất đối với người Hindu bên bờ sông Hằng ở bang Uttar Pradesh, nói. "Ông ấy không phải người bình thường, ông ấy là siêu nhân. Ông ấy là một vị thánh".
Tiwary thậm chí so sánh Thủ tướng Narendra Modi như Mahatma Gandhi, anh hùng dân tộc đóng góp lớn vào thành công của cuộc đấu tranh giành độc lập cho Ấn Độ khỏi thực dân Anh năm 1947, hay thậm chí giống như Đức Phật.
Giống rất nhiều người ủng hộ Modi, Tiwary tự hào rằng Thủ tướng 70 tuổi vẫn làm việc hơn 18 tiếng mỗi ngày và chưa bao giờ nghỉ ngơi suốt 23 năm qua. Đây cũng là điều mà nhiều quan chức cấp cao trong đảng Bharatiya Janatiya (BJP) của Thủ tướng Modi nhiều lần ca ngợi về ông.
Chính hình ảnh về người đàn ông chăm chỉ, ít dành thời gian cho cuộc sống cá nhân nhưng dành phần lớn cho yoga và đức tin với đạo Hindu, đã đưa Modi tới chiến thắng áp đảo trong cuộc tái tranh cử năm 2019. Chương trình nghị sự theo chủ nghĩa dân tộc Hindu của đảng BJP đã giúp họ vượt phe đối lập hơn 100 triệu phiếu bầu.
Modi, người lãnh đạo Ấn Độ từ năm 2014, vẫn nhận được sự ủng hộ lớn bất chấp những thất bại trong nỗ lực khởi động nền kinh tế, tạo việc làm mới và cung cấp dịch vụ y tế cho người nghèo nhất đất nước, cũng như tác động nghiêm trọng của đại dịch Covid-19. Rất nhiều người thuộc giới trẻ Ấn Độ vẫn "tôn sùng" lãnh đạo cao tuổi này.
Rishabh Mehta, sinh viên 24 tuổi, nói anh bị thu hút bởi chủ nghĩa dân tộc vững chắc của Modi, cũng như những thành tựu của ông trong việc cải thiện năng lực quốc phòng của Ấn Độ. Khi được hỏi về số người chết vì Covid-19 cao, Mehta nói số liệu đã bị thổi phồng để làm xấu đi hình ảnh của Modi. Mehta tin có một "chiến dịch đang được tiến hành nhằm phỉ báng chính quyền trung ương".
Hầu hết chuyên gia và phe chỉ trích đều nói rằng các cơ quan truyền thông Ấn Độ ngày càng có nhiều bằng chứng cho thấy quốc gia này chưa thống kê đủ số người chết, dù cố ý hay không thể đo lường hết tác động thực sự của đại dịch.
Nhưng lòng trung thành của Mehta vẫn kiên định, ngay cả khi một trong những người bạn thân nhất của anh đã chết vì nCoV. Chính Mehta đã đưa bạn tới bệnh viện ở thủ đô New Delhi, nơi anh thấy cảnh tượng hỗn loạn khi "mọi người la hét, ho và gào khóc trong tuyệt vọng".
"Đó là khoảnh khắc rất khủng khiếp đối với tất cả chúng tôi", anh nói.
Vagisha Soni, nhà nghiên cứu 29 tuổi ở New Delhi, cũng là một trong số những người trẻ ngưỡng mộ Modi. Soni đã giúp tìm nguồn oxy và giường chăm sóc đặc biệt giữa lúc Ấn Độ đối mặt tình trạng thiếu hụt nghiêm trọng. Một số người bạn của cô đã mất bố mẹ vì Covid-19. Nhưng giống như Tiwary, cô luôn thấy một điều gì đó vĩ đại ở Modi.
"Tôi luôn có cảm giác rằng phải có một lãnh đạo dẫn dắt chúng tôi và đó chính là ông Modi, chứ không phải một người nào khác", cô nói.
Nói về cách xử lý đại dịch của Thủ tướng, Soni chỉ ra tỷ lệ người chết bình quân của Ấn Độ cho thấy nước này không ứng phó tệ như đánh giá từ bên ngoài. Cô nói Mỹ cũng "không thể xử lý đại dịch tốt dù có cơ sở hạ tầng y tế và cơ sở vật chất tốt nhất". Do đó, việc Ấn Độ không thể xử lý tốt Covid-19 là điều bình thường và việc biến Modi thành nơi trút giận là không công bằng.
Jeevan Ravindran, biên tập viên của CNN, cho rằng lập luận của Soni không phải không có lý. Do Ấn Độ có dân số nhiều hơn hầu hết quốc gia khác, khó có thể đánh giá mức độ nghiêm trọng của đại dịch. Dữ liệu từ Đại học Johns Hopkins, nơi theo dõi số liệu Covid-19 toàn cầu, chỉ ra Ấn Độ có tỷ lệ tử vong 22/100.000 người, thấp hơn nhiều so với tỷ lệ 179 /100.000 người của Mỹ.
Tuy nhiên, số liệu thô cho thấy Ấn Độ đang trải qua đợt bùng phát nghiêm trọng nhất kể từ khi Covid-19 xuất hiện, với hơn 400.000 ca nhiễm mỗi ngày hồi tháng 5, mức cao nhất toàn cầu. Ấn Độ đã báo cáo hơn 29,5 triệu ca nhiễm và hơn 374.000 ca tử vong vì Covid-19, nhưng nhiều chuyên gia lo ngại con số thực tế có thể cao hơn nhiều.
Không phải tất cả người ủng hộ Modi đều trung thành với lãnh đạo của họ. Khi những hành động sai lầm của Modi, như tổ chức vận động bầu cử mà không tuân thủ giãn cách và đeo khẩu trang, không ngăn chặn các cuộc hành hương và lễ hội quy mô lớn khiến dịch bùng phát mạnh hơn, nhiều người đã quay lưng với ông.
Ashutosh Varshney, giám đốc Trung tâm Nam Á Đương đại tại Đại học Brown, nói Covid-19 "gần như chắc chắn" tác động tiêu cực tới Modi về mặt chính trị, như cách nó góp phần vào thất bại của cựu tổng thống Mỹ Donald Trump.
"Một phần lớn nền tảng ủng hộ ông đã tan rã, bởi họ mất người thân. Họ mất anh chị em, bố mẹ và con cái", ông nói.
Ảnh hưởng của đại dịch có thể được cảm nhận rõ ràng ở vùng nông thôn Ấn Độ, nơi cơ sở hạ tầng y tế yếu kém buộc nhiều người phải đi quãng đường xa xôi tìm nơi điều trị.
Cựu sĩ quan không quân giấu tên ở Chhapra, bang Bihar, ban đầu ủng hộ Modi vì tin rằng Thủ tướng sẽ mang lại thay đổi và tạo việc làm cho giới trẻ. Nhưng khi chứng kiến tác động của Covid-19 với ngôi làng của mình, anh đã thay đổi quan điểm.
"Nếu bạn đến làng và nhắc tên Modi, mọi người sẵn sàng giết chết bạn. Họ tức giận và không muốn nghe tên Modi", anh nói.
Anh nói dịch vụ xe cứu thương tư nhân đang tính phí cắt cổ để vận chuyển dân làng tới các bệnh viện cách đó khoảng 90 km, trong khi nhu cầu lớn về các loại thuốc cơ bản như paracetamol đã khiến giá thuốc tăng vọt.
"Nếu bạn có tiền, bạn sẽ sống. Nếu không, bạn sẽ chết", anh nói.
Giới quan sát nhận định tương lai chính trị của Modi có thể phụ thuộc rất nhiều vào việc ông ngừng đổ lỗi cho các chính quyền địa phương về đại dịch, như cách đảng của ông tìm cách làm ở những khu vực họ không nắm quyền.
Tuy nhiên, nguồn lực của các bang cũng hạn chế do nguồn ngân sách hạn hẹp mà họ nhận được. Dữ liệu của Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD) cho thấy Ấn Độ chi ngân sách rất ít cho y tế, thường chưa tới 4% GDP. Trong khi đó, con số này của Mỹ khoảng 17% và Anh khoảng 10%.
Modicare, chương trình chăm sóc sức khỏe cho những người nghèo nhất Ấn Độ mà Modi hứa hẹn năm 2018, không thành công như mong đợi vì được đầu tư rất ít và nhiều chuyên gia cho rằng nó không thể dẫn tới sự thay đổi cụ thể.
Những điều này đã khiến ngay cả cử tri lâu năm nhất của BJP cũng bắt đầu hoài nghi về việc ông Modi có nên tiếp tục giữ vị trí hiện tại. Một người từng tự mô tả là "tín đồ của Modi" ở thành phố Lucknow, bang Uttar Pradesh, cho biết ông và nhiều thế hệ trong gia đình từng bỏ phiếu cho đảng BJP. Tuy nhiên, sau khi vợ qua đời vì Covid-19 vào đầu năm nay, ông thấy không thể tha thứ cho người mà mình từng tôn kính.
"Tôi đã cố hết sức để có một vài bình oxy nhưng không thể. Không ai ở đây để giúp tôi. Tôi không thể làm bất cứ điều gì. Mọi quốc gia trên thế giới đều quan tâm công dân của họ, nhưng Ấn Độ thì không", ông nói.
Thanh Tâm (Theo CNN)