Sau khi bang đông dân nhất của Ấn Độ Uttar Pradesh tiến hành bầu cử địa phương vào tháng trước, một loạt giáo viên được chính phủ huy động đến làm việc tại các điểm bỏ phiếu đã đổ bệnh. Nhiều người chết mà không được chăm sóc y tế hoặc xét nghiệm nCoV.
Người thân di chuyển thi thể một giáo viên qua đời vì nCoV vào tuần trước. Ảnh: AFP.
Trong thời gian chuẩn bị trước bầu cử, Mishra tham gia lớp tập huấn trong phòng nhỏ cùng hàng chục người khác, khi họ được hướng dẫn cách điều hành các điểm bỏ phiếu. Vài ngày sau, sau khi tới làm việc tại một điểm bỏ phiếu, ông bị sốt, đau họng và khó thở.
Khi Mishra về nhà vào cuối ngày bầu cử, ông trông rất ốm yếu. Gia đình đưa ông đến một số bệnh viện nhưng không tìm được giường vì nơi nào cũng quá tải. Ông qua đời vào sáng sớm hôm sau tại nhà, không được xét nghiệm nCoV.
Ấn Độ gần đây ghi nhận khoảng 4.000 ca tử vong mỗi ngày nhưng các chuyên gia y tế công cộng cho rằng số liệu chính thức không phản ánh đúng tình hình thực tế, khi các bệnh viện, địa điểm xét nghiệm bị quá tải và nhiều người chết tại nhà. Các khu vực bị ảnh hưởng nặng nề tiếp tục đối mặt với tình trạng thiếu oxy, thuốc men và giường bệnh. Các lò hỏa táng và nghĩa trang ở nhiều nơi trên cả nước đang phải gồng mình xử lý lượng thi thể quá lớn.
Khoảng 2.000 viên chức nhiều khả năng đã chết vì Covid-19 sau cuộc bầu cử ở Uttar Pradesh, trong đó có hơn 700 giáo viên. Ước tính này dựa trên kết quả xét nghiệm hoặc triệu chứng Covid-19, theo khảo sát của công đoàn đại diện cho viên chức và giáo viên.
Em của Mishra, Shailendra Kumar Mishra, đã cố gắng thuyết phục anh mình không tham gia công tác bầu cử. "Chính quyền bang rất khó khăn", Mishra nói với em trai. "Nếu anh không đi thì có thể bị cho nghỉ dạy. Nếu thế thì gia đình biết sống thế nào?".
Các chuyên gia y tế công cộng chỉ ra rằng các cuộc bầu cử được tổ chức ở các bang Ấn Độ vào đầu năm nay là một trong những yếu tố dẫn đến gia tăng ca nhiễm nghiêm trọng. Các đảng phái chính trị và lãnh đạo, bao gồm Thủ tướng Narendra Modi, đã tổ chức nhiều cuộc vận động tranh cử lớn ở một số bang.
Nhân viên các điểm bỏ phiếu chuẩn bị cho bầu cử tại Uttar Pradesh hồi tháng 4. Ảnh: Hindustan Times.
Các cuộc bầu cử ở Ấn Độ, ngay cả ở cấp địa phương, thường đòi hỏi huy động lượng lớn viên chức. Khoảng 1,3 triệu ứng viên đã cạnh tranh cho gần 870.000 vị trí trong chính quyền cấp cơ sở tại Uttar Pradesh, diễn ra theo 4 giai đoạn vào cuối tháng 4. Khoảng 124 triệu cử tri đi bầu và hơn 1,2 triệu viên chức và nhân viên bên ngoài đã được huy động để hỗ trợ, ủy ban bầu cử bang cho biết.
"Họ hiểu rằng phục vụ bầu cử là một phần công việc của mình", Suresh Yadav, tổng thư ký công đoàn giáo viên tiểu học Uttar Pradesh, cho biết. "Tuy nhiên, lần này nhiều người căng thẳng vì ca nhiễm tại bang đã gia tăng nhanh chóng từ đầu tháng 4".
Các công đoàn đã kiến nghị chính quyền và ủy ban bầu cử bang hoãn cuộc bỏ phiếu vì Covid-19 diễn biến phức tạp. Shishir Singh, phát ngôn viên của chính quyền Uttar Pradesh, cho biết họ cũng muốn trì hoãn bầu cử, nhưng phải tuân theo lệnh của tòa án vào tháng hai là tổ chức bầu cử vào cuối tháng 4. Tòa án đã ban hành lệnh đó vào thời điểm ca Covid-19 ở Ấn Độ ở mức thấp hơn rất nhiều.
Phát ngôn viên này bác bỏ luận điểm cho rằng chính quyền bang đang thống kê thiếu ca tử vong. Ông cho biết hôm 9/5 rằng chính quyền đang chờ báo cáo về tình hình lây nhiễm virus trong các nhân viên bầu cử, nhưng chưa xác minh được có ai nhiễm hoặc chết vì Covid-19 hay không.
Các luật sư cũng từng đệ đơn yêu cầu tòa thượng thẩm Allahabad hoãn cuộc bầu cử. Vào ngày 7/4, tòa án bác bỏ kiến nghị, nhưng chỉ đạo chính quyền và ủy ban bầu cử bang phải thực hiện các biện pháp cần thiết để đảm bảo virus không lây lan tại các điểm bỏ phiếu.
Tuy nhiên, các công đoàn, nhân viên bầu cử và gia đình nói rằng giới chức đã không triển khai các biện pháp phòng dịch theo yêu cầu. Một công đoàn đã yêu cầu giới chức bang trang bị đồ bảo hộ cho nhân viên bầu cử. "Nhưng họ đáp rằng bang không có nguồn lực cho việc đó", Hari Kishore Tiwari, chủ tịch hội đồng viên chức bang Uttar Pradesh, cho biết.
Người dân xếp hàng tại điểm bỏ phiếu ở Uttar Pradesh hồi tháng 4. Ảnh: Hindustan Times.
Adesh Kumar Singh, giáo viên tiểu học 45 tuổi, được chỉ định làm nhân viên điểm bỏ phiếu tại một ngôi làng ở quận Shahjahanpur. Ông kể rằng buổi tập huấn được tổ chức trong những căn phòng nhỏ với hơn 40 người tham gia. Họ được đưa đến điểm bỏ phiếu bằng những chiếc xe tải chật ních người, vốn thường được sử dụng để vận chuyển ngũ cốc và xi măng.
"Các chỉ dẫn phòng dịch gần như không tạo ra khác biệt. Họ đã quản lý rất kém. Không có khẩu trang, không có chất khử trùng, cũng không tuân thủ quy tắc giãn cách xã hội", Adesh Kumar Singh nói. Ủy viên bầu cử Uttar Pradesh không phản hồi yêu cầu bình luận.
Gia đình của Mahesh Prasad, 50 tuổi, hiệu trưởng một trường tiểu học, cũng đã cố gắng khuyên ông không đi phục vụ bầu cử. Nhưng Prasad nghe nói rằng ông có thể bị đình chỉ công tác nếu không tham gia, người cháu Sunil Rajvanshi cho biết.
Sau khi từ điểm bỏ phiếu về nhà hôm 20/4, Prasad trông có vẻ mệt mỏi. Ngày hôm sau, ông bị sốt và ho. Đến đêm 24/4, ông bị khó thở. Con trai vội vàng đưa ông đến bệnh viện chính phủ ở huyện Lakhimpur Kheri vào rạng sáng 25/4 và Prasad được cho thở oxy.
Gia đình nhận thấy các bác sĩ giữ khoảng cách và hỏi liệu họ có cho rằng Prasad nhiễm nCoV hay không. Bác sĩ cho biết ông có thể được làm xét nghiệm sớm nhất vào 10h.
Khi bình oxy của Prasad hết, các bác sĩ phải lấy bình oxy từ một bệnh nhân khác sang. Gia đình cố gắng tìm xe cấp trang bị oxy để đưa Prasad đến thủ phủ Lucknow cách đó ba giờ lái xe nhưng không tìm được. Đến 8h25, Prasad qua đời trước khi được làm xét nghiệm.
Phát ngôn viên Singh cho biết bang Uttar Pradesh sẽ bồi thường 41.000 USD cho gia đình của các viên chức đã chết vì Covid-19 sau khi bị nhiễm virus trong quá trình phục vụ bầu cử. Tuy nhiên, các gia đình phải nộp kết quả xét nghiệm dương tính để được nhận số tiền này.
Điều đó đồng nghĩa với việc gia đình Prasad và nhiều người khác có thể không nhận được tiền đền bù vì họ không được làm xét nghiệm. "Hãy nhìn vào các triệu chứng. Điều này đã xảy ra với rất nhiều giáo viên trên khắp bang, những người đã đi phục vụ bầu cử", Rajvanshi nói. "Sao mà tất cả có thể bị bệnh nếu không phải do nCoV?".
Phương Vũ (Theo WSJ)