Sau 10 năm, Inception của đạo diễn Christopher Nolan vẫn chứa nhiều mật mã khiến fan muốn giải. Bộ phim khoa học viễn tưởng khai thác chủ đề đột nhập giấc mơ của người, Dom Cobb (Leonardo DiCaprio) đóng chính.
Inception đưa khán giả dịch chuyển giữa thực và mơ, qua nhiều tầng ý thức. Để các nhân vật biết họ đang ở thế giới thực hay mơ, mỗi người có một vật thể tinh thần, gọi là totem. Nhân vật sẽ không cho ai chạm vào totem riêng, để chỉ mình họ biết đặc tính của nó. Khi đi vào giấc mơ của người khác, họ sẽ dựa vào sự thay đổi của totem mà suy luận đang mơ hay thức. Trong phim, một số người thuộc nhóm của nhân vật chính - Cobb - có totem. Giả thuyết về ý nghĩa và quy luật của từng totem vẫn gây tranh luận.
Totem của Cobb: Con quay
Cobb giải thích với nhân vật Ariadne (Ellen Page đóng) totem con quay thực chất thuộc về người vợ quá cố của anh - Mal (Marion Cottilard). Mal cũng là người nghĩ ra ý tưởng có một vật thể tinh thần để nhân vật không xa rời thực tế. Việc Cobb dùng lại vật thể của Mal được trang Taylorhomes suy luận là cảm giác tội lỗi và đau buồn của anh vì không thể cứu cô.
Con quay của Cobb cũng là chi tiết gây tranh cãi nhất Inception. Khi Cobb hoàn thành phi vụ và được đoàn tụ với hai con và cha, anh để con quay trên mặt bàn. Đạo diễn Nolan kết phim khi con quay vẫn chưa đổ, khiến khán giả không rõ cái kết diễn ra trong mơ hay thế giới thực.
Trong buổi trò chuyện với các sinh viên Đại học Princeton, Nolan giải thích lý do ông chọn cái kết: "Nhân vật của Leonardo DiCaprio bước ra với các con mình, anh ấy ở trong thực tế chủ quan. Anh ấy không quan tâm đó là thực hay mơ nữa, có lẽ mọi tầng lớp thực tế đều có giá trị".
Trang ScreenRant đưa ra thêm giả thuyết vì Cobb dùng lại con quay của Mal, anh phải có một totem riêng, đó là chiếc nhẫn cưới. Cobb được cho là đeo nhẫn cưới trong giấc mơ và không đeo khi ở thế giới thực. Ở cảnh cuối, Cobb không đeo nhẫn cưới. Ý tưởng này được ủng hộ bởi chiếc nhẫn là một vật thể có thể có những đặc tính cụ thể (trọng lượng, hình dạng...) và nó chắc chắn là thứ chỉ riêng Cobb có. Việc anh không đeo nó trong cảnh cuối củng cố giả thuyết anh không nằm mơ khi được đoàn tụ với các con.
Totem của Arthur: Xúc xắc
Arthur (Joseph Gordon-Levitt) là trợ thủ của Dom Cobb, quản lý và nghiên cứu thông tin cho các nhiệm vụ. Anh cũng là người huấn luyện cho Ariadne làm quen với thế giới trong mơ. Khi Ariadne hỏi về totem, Arthur giơ cho cô totem của anh: viên xúc xắc mà chỉ mình anh biết khối lượng và độ cân bằng của nó. Ngoài thế giới thực, viên xúc xắc sẽ lăn đúng số theo ý của Arthur, còn trong mơ sẽ là số ngẫu nhiên.
Theo giới thiệu nhân vật, Arthur đam mê công nghệ chia sẻ giấc mơ. Arthur yêu thế giới trong mơ và những diễn biến khó lường của nó. Taylorhomes suy luận vì vậy Arthur chọn viên xúc xắc, tượng trưng sự may rủi ngẫu nhiên nhưng cũng có thể đem lại chiến thắng cho một người chơi biết tính toán.
Totem của Ariadne: Quân tượng trong cờ vua
Totem của Ariadne chỉ được thấy một lần trong phim, là một con tượng nhỏ và có trọng lượng đã được Ariadne thay đổi. Con cờ được cho tượng trưng vị trí chiến lược của Ariadne trong phi vụ của đội. Đóng vai trò kiến trúc sư cho những tầng ý thức, Ariadne phải lường trước phản ứng của những hình chiếu khi xây dựng các thế giới trong mơ.
Totem của Eames: Con chip chơi poker
Eames (Tom Hardy) là một người có khả năng giả dạng hình chiếu trong mơ, anh có thể thuyết phục một người khác rằng mình là bất kỳ ai. Trong cảnh đầu tiên Eames xuất hiện, anh đang ngồi ở bàn chơi poker. Cobb nói với Eames: "Cậu có thể chà xát chúng mãi, nhưng chúng không nhân bản được đâu". Điều này dẫn đến suy đoán totem của Eames là chip poker, và anh cũng được thấy cầm chúng trong khi lên kế hoạch với đội của Cobb. Tuy nhiên sự thay đổi của totem trong giấc mơ chưa được biết rõ.
Khi được hỏi về các totem và biểu tượng trong phim, đạo diễn Nolan nói với Wired: "Một trong những điều bạn làm với tư cách biên kịch và đạo diễn là nắm bắt các biểu tượng và hình ảnh có sức lan tỏa mà không nhất thiết phải tự mình hiểu hết về nó. Và do đó, có những cách giải thích được áp dụng cho bộ phim mà không nhất thiết phải là những gì tôi nghĩ".
Bản thân đạo diễn muốn mỗi người xem tự rút ra cái kết cho riêng mình. Các totem có thể có ý nghĩa riêng hoặc chỉ là những lựa chọn ngẫu nhiên cho nhân vật, tuy nhiên chúng đều góp phần cài cắm tính ly kỳ khiến khán giả suy ngẫm mỗi lần xem phim.
Phương Hà (theo Taylorhomes, ScreenRant)